گنجور

شمارهٔ ۲۱ - خطیب بباع

خطیب بباع ای منعمی که در عالم
کسی ندانم کز نعمت تو محرومست
خیال و سیرت و رسم و ره تو محمودست
منزهی تو ز هر خصلتی که مذمومست
چنانکه گشت نبوت بمصطفی مختوم
کنون مروت امروز بر تو مختومست
همه جهانرا معلوم شد که هر علمی
که در جهان بود، آن علم بر تو معلومست
رسید تیر مه و تیر روشن سرما
تو راست علم که پیکان چگونه مسمومست
میان جبه من حشو نیست گرچه بسی
بشعرم اندر حشو است و بر تو مفهومست
فرست جبه مرسوم من به دست کسی
بر من و، منم آنکو به ژنده مرسومست
بزی بکام دل خویش در جهان چندان
کزان زیادت نه ممکنست، موهومست

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خطیب بباع ای منعمی که در عالم
کسی ندانم کز نعمت تو محرومست
هوش مصنوعی: ای گفتارگو، تو را از نعمت‌های خودبرکت داده‌اند، و من نمی‌شناسم کسی را در این دنیا که از نعمت‌های تو بی‌بهره باشد.
خیال و سیرت و رسم و ره تو محمودست
منزهی تو ز هر خصلتی که مذمومست
هوش مصنوعی: فکر و باطن و رفتار و سبک زندگی تو اصیل و نیکوست، و تو از هر خصوصیتی که نکوهیده و ناپسند است، پاک و برکناری.
چنانکه گشت نبوت بمصطفی مختوم
کنون مروت امروز بر تو مختومست
هوش مصنوعی: چنان‌که نبوت در وجود پیامبر خاتم شد، اکنون جوانمردی و بزرگ‌منشی نیز بر تو به پایان رسیده است.
همه جهانرا معلوم شد که هر علمی
که در جهان بود، آن علم بر تو معلومست
هوش مصنوعی: تمامی علم و دانش‌های موجود در جهان بر تو آشکار شده است و همه چیز برای تو روشن است.
رسید تیر مه و تیر روشن سرما
تو راست علم که پیکان چگونه مسمومست
هوش مصنوعی: تابش نور ماه و سرما، به تو آموخته است که چگونه می‌توان معنای تلخی را در تیرگی پیدا کرد.
میان جبه من حشو نیست گرچه بسی
بشعرم اندر حشو است و بر تو مفهومست
هوش مصنوعی: در جبهه‌ی من جایی برای اضافات وجود ندارد، هرچند شعر من پر از حشو و اضافات است و این موضوع برای تو قابل درک است.
فرست جبه مرسوم من به دست کسی
بر من و، منم آنکو به ژنده مرسومست
هوش مصنوعی: این بیت به معنای این است که من به کسی نامه‌ای می‌فرستم و او همتا یا مشابه من است، اما زندگی و وضعیت او بر خلاف من، چنان که در ظاهر می‌نماید، نامناسب و رنجور است. بنابراین، احساس می‌شود که هر کدام از ما در وضعیت‌های متفاوتی قرار داریم، اما در واقع یکدیگر را درک می‌کنیم.
بزی بکام دل خویش در جهان چندان
کزان زیادت نه ممکنست، موهومست
هوش مصنوعی: به دنبال آرزوها و خواسته‌های خود در این جهان باش، زیرا فراتر رفتن از آنچه ممکن است، خیال و آرزوی باطل است.