گنجور

شمارهٔ ۱۵ - چون گل نوروز

مشکین کله بر گل نهی ای ماه کله دوز
تا در مه دی باز نمایی گل نوروز
ای چون گل نوروز برخسار و ببالا
بر سرو سرافراز سرافرازی و فیروز
گر سرو و گلت خوانم مانی بگل و سرو
مفراز سر از کبر و رخ از کینه میفروز
چون سوزن باریک تو داریم تن خویش
ای ماه کله دوز کله از تن ما دوز
تا چون کله دوزی حسن آموزی از ما
بر دست و گریبان تو باشیم ره آموز
نی نی هوس است اینکه همه بر سر چاکر
اینک دل و جانم تو خوهی ساز و خوهی سوز
خوه اسب وفا زین کن و زی مهر رهی تاز
خوه تیغ جفا آخته کن کین زرهی توز
من بر سر میدان تو گردانم چون گوی
وندر کوی هجران تو غلطانم چون کوز

اطلاعات

وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

مشکین کله بر گل نهی ای ماه کله دوز
تا در مه دی باز نمایی گل نوروز
هوش مصنوعی: ای ماه زیبا، که بر روی گل مشکین سر می‌گذاری، اگر در میانه‌ی زمستان، از زیبایی خود را نشان دهی، بهار را به یاد خواهی آورد.
ای چون گل نوروز برخسار و ببالا
بر سرو سرافراز سرافرازی و فیروز
هوش مصنوعی: ای تو که مانند گل در بهار، زیبایی و سرسبزی، و مانند سرو بلند و استوار، با افتخار و پیروزی درخشانی.
گر سرو و گلت خوانم مانی بگل و سرو
مفراز سر از کبر و رخ از کینه میفروز
هوش مصنوعی: اگر تو را شبیه سرو و گل خطاب کنم، نباید از غرور بر افراشته شوی و چهره‌ات را از کینه بیارایی.
چون سوزن باریک تو داریم تن خویش
ای ماه کله دوز کله از تن ما دوز
هوش مصنوعی: ما همچون سوزن باریکی داریم که می‌تواند به راحتی تن و بدن‌مان را بخیه بزند. ای ماه، تو هم می‌توانی با دستان ماهرت، این کار را انجام بدهی و نیاکان ما از تن ما به زیبایی دوزی کنند.
تا چون کله دوزی حسن آموزی از ما
بر دست و گریبان تو باشیم ره آموز
هوش مصنوعی: تا زمانی که به نوکری و خدمت حسن مشغول باشیم، باید در تلاش باشیم که به تو راه و روش مناسب را بیاموزیم و در مورد تو صحبت کنیم.
نی نی هوس است اینکه همه بر سر چاکر
اینک دل و جانم تو خوهی ساز و خوهی سوز
هوش مصنوعی: این گفته به توصیف اشتیاق و تمایل عمیق فرد به شخص دیگری اشاره دارد. او می‌گوید که همه توجه‌ها و محبت‌ها به آن فرد متمرکز شده و او به خاطر این احساسات قوی، دل و جانش را برایش فدای می‌کند و حاضر است برای خوشنودی او هرگونه کاری انجام دهد.
خوه اسب وفا زین کن و زی مهر رهی تاز
خوه تیغ جفا آخته کن کین زرهی توز
هوش مصنوعی: چیزهایی را آماده کن که با وفاداری همراه باشد و راهی پر از محبت پیدا کن. همچنین در برابر ستم و بی‌وفایی از خود دفاع کن و خود را با زره‌ای از مقاومت تجهیز کن.
من بر سر میدان تو گردانم چون گوی
وندر کوی هجران تو غلطانم چون کوز
هوش مصنوعی: در میدان عشق تو مانند یک گوی می‌چرخم و در کوچه جدایی تو همچون کوزه‌ای سرگردانم.