گنجور

بخش ۷۷

همی زند به جهان پیر دیر باده صلاح
در نشاط چو زین باب می شود مفتاح
در جواب او
خوش است صحنک بغرای پر ز قیمه صباح
گشای این در دولت برویم ای فتاح
به کارخانه حلواگران نگاهی کن
که نور مشعله زلبیاست چون مصباح
در آن زمان که شود معده پر ز نان و عسل
خوش است طاس یخ آبی و صحنک تفاح
بلاست آن که به امید یک دو دانه برنج
به بحر کاسه زند غوطه چمچه چون ملاح
بیا برای تسلی خاطرم بر خوان
بکش تو صورت نان و کباب را طراح
شمیم قلیه مشام مرا معطر ساخت
خود از کجاست چنین بو که می رسد فراح
به خوان اطعمه، صوفی صلاح اگر بزند
مکن تو عیب، نباشد صلاح او به صلاح

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل/قصیده/قطعه
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

همی زند به جهان پیر دیر باده صلاح
در نشاط چو زین باب می شود مفتاح
هوش مصنوعی: در اینجا بیان می‌شود که در دنیا، فرد قدیمی و زحمت‌کش، به شادی و خوشی می‌پردازد و با استفاده از تجربه و دانش خود، راهی برای بهبود و صلاح جستجو می‌کند. نوشیدن شراب به معنای لذت‌بردن و نشاط آوردن است و اینگونه به دست آوردن کلیدِ خوشبختی و آرامش به نظر می‌رسد.
خوش است صحنک بغرای پر ز قیمه صباح
گشای این در دولت برویم ای فتاح
هوش مصنوعی: خوشحال کننده است که صبح زود جلوی در خوشی و ثروت قرار بگیریم، بگذارید این در را باز کنیم و به سمت موفقیت برویم.
به کارخانه حلواگران نگاهی کن
که نور مشعله زلبیاست چون مصباح
هوش مصنوعی: به مکان تولید حلوا نگاهی بینداز که نور شعله از لب‌هایشان می‌تابد، مانند نوری که از یک چراغ می‌تواند تابش کند.
در آن زمان که شود معده پر ز نان و عسل
خوش است طاس یخ آبی و صحنک تفاح
هوش مصنوعی: زمانی که معده از خوردن نان و عسل پر شود، خوردن چیزهای خوشمزه و تازه مثل طاس یخ و سیب خوشایند می‌گردد.
بلاست آن که به امید یک دو دانه برنج
به بحر کاسه زند غوطه چمچه چون ملاح
هوش مصنوعی: کسی که در انتظار به دست آوردن چند دانه برنج، خود را به خطر می‌اندازد و در دریا فرو می‌رود، مانند ملوانی است که برای بدست آوردن چیزی کوچک و ناچیز، جان خود را به خطر می‌اندازد.
بیا برای تسلی خاطرم بر خوان
بکش تو صورت نان و کباب را طراح
هوش مصنوعی: بیا برای پر کردن دلخوشی‌ام، تو طرحی از نان و کباب را روی میز بگذار.
شمیم قلیه مشام مرا معطر ساخت
خود از کجاست چنین بو که می رسد فراح
هوش مصنوعی: عطر خوشی به مشام من رسیده است؛ خود این عطر از کجا آمده که این‌قدر دل‌انگیز و خوشبوست؟
به خوان اطعمه، صوفی صلاح اگر بزند
مکن تو عیب، نباشد صلاح او به صلاح
هوش مصنوعی: اگر صوفی در سفره غذا به صلاح و نیکی دعوت کند، تو به او ایراد نگیر. چرا که درستکاری او به معنای درست بودن خود او نیست.