گنجور

پروانه و شمع

برق اولمادی ” قیزیم گئجه یاندیردی لاله نی
پروانه نین ” اودم ده باخیر دیم اداسینه
گؤردوم طواف کعبه ده یاندیقجا یالواریر
سؤیلور : دؤزوم نه قدر بو عشقین جفاسینه ؟
یا بو حجاب شیشه نی قالدیرکی صاورولوم
یا سوندوروب بو فتنه نی ” باتما عزاسینه !
باخدیم کی شمع سؤیله دی : ای عشقه مدعی !
عاشق هاچان اولوب یئته اؤز مدعا سینه ؟
بیر یار مه لقادی بیزی بئیله یاندیران
صبر ائیله یاندیران دا چاتار اؤز جزاسینه “
اما بو عشقی آتشی عرشیدی ” جاندادیر
قوی یاندیریب خودینی یئتیرسین خداسینه

اطلاعات

قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: همراهان گنجور

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

برق اولمادی ” قیزیم گئجه یاندیردی لاله نی
پروانه نین ” اودم ده باخیر دیم اداسینه
برق نیامد. دخترم شب لاله و پروانه‌اش را سوزاند. در آن دم به ادایش می‌نگرد.
گؤردوم طواف کعبه ده یاندیقجا یالواریر
سؤیلور : دؤزوم نه قدر بو عشقین جفاسینه ؟
دیدم در گرد کعبه می‌سوزد و التماس می‌کند. می‌گوید: چقدر در جفای این عشق شکیبایی کنم؟
یا بو حجاب شیشه نی قالدیرکی صاورولوم
یا سوندوروب بو فتنه نی ” باتما عزاسینه !
یا این شیشهٔ حجاب را بردار تا برسم یا این فتنه را خاموش کن و در عزایش غرقم نکن.
باخدیم کی شمع سؤیله دی : ای عشقه مدعی !
عاشق هاچان اولوب یئته اؤز مدعا سینه ؟
دیدم که شمع گفت: ای مدعی عشق! عاشق تا کی پای ادعایش می‌ایستد؟
بیر یار مه لقادی بیزی بئیله یاندیران
صبر ائیله یاندیران دا چاتار اؤز جزاسینه “
یک یار مه‌رو ما را این گونه می‌سوزاند. صبر کن که او نیز به سزایش می‌رسد.
اما بو عشقی آتشی عرشیدی ” جاندادیر
قوی یاندیریب خودینی یئتیرسین خداسینه
اما این آتش عشق از عرش است. در جان است. بگذار خود را بسوزاند تا به خدایش برسد.

حاشیه ها

1393/01/03 06:04

این شعر در سطح بالای عرفانیه؛ من فقط به بیت آخرش اشاره می کنم که میگه آتش عشق عرشیست و در جان آدم است، بگذار خودی را سوزانده و تو را به خدا برساند؛ این دقیقا راهیه که شهریار در عرفان طی کرد؛ با یک عشق زمینی جانگداز اما عرشی شروع شد سیر و سلوکش اما این فقط واسطه ای بود که خودیش سوخته به خدا برسد؛ بقول مولانا:
غازی به دست پور خود، شمشیر چوبین می دهد
تا او در آن استا شود، شمشیر گیرد در غزا
عشقی که بر انسان بود، شمشیر چوبین آن بود
آن عشق با رحمان شود، چون آخر آید ابتلا