اطلاعات
وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: همراهان گنجور
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
به چشمک این همه مژگان به هم مزن یارا
که این دو فتنه به هم میزنند دنیا را
هوش مصنوعی: به خاطر یک حرکت ساده چشمی، این همه زیبایی و جذبه را به هم نریز، دوست من، زیرا این دو زیبایی میتوانند دنیای ما را تحت تأثیر قرار دهند.
چه شعبده است که در چشمکان آبی تو
نهفتهاند شب ماهتاب دریا را
هوش مصنوعی: چقدر جالب است که در نگاههای آبی تو، زیبایی شب و ماهتاب در دریا پنهان شده است.
تو خود به جامه خوابی و ساقیان صبوح
به یاد چشم تو گیرند جام صهبا را
هوش مصنوعی: تو در خواب به سر میبری و در این حال، ساقیان شراب به یاد چشمان تو، جامی از شراب را در دست دارند.
کمند زلف به دوش افکن و به صحرا زن
که چشم مانده به ره آهوان صحرا را
هوش مصنوعی: زلفهایت را بر دوش بینداز و به دشت برو، زیرا چشمانم در انتظار آهوان صحراست.
به شهر ما چه غزالان که باده پیمایند
چه جای عشوه غزالان بادپیما را
هوش مصنوعی: در شهر ما، چه تعداد آهوهای زیبا وجود دارد که در حال نوشیدن شراب هستند، چگونه میتوان به این آهوهای زیبا و دلربا مینگریست؟
ندانم از چه به سر شور عشقبازی نیست
پریوشان عفیف فرشتهسیما را
هوش مصنوعی: نمیدانم چرا در حالت شوق و عشق بازی خبری نیست، در حالی که دختران زیبا و عفیف همچون فرشتگان وجود دارند.
فریب عشق به دعوی اشک و آه مخور
که درد و داغ بود عاشقان شیدا را
هوش مصنوعی: به هنگام عاشقی، گول وعدههای عشق و نالههای عاشقانه را نخور، زیرا این احساسات فقط نمایانگر درد و رنج عمیق دل عاشقانی است که به شدت دلبستهاند.
قبیلهها همه عاشق شوند با تو ولی
قبیلهایست که مجنون شوند لیلا را
هوش مصنوعی: همه گروهها و قومها ممکن است به تو علاقهمند شوند، اما گروهی وجود دارد که برای لیلا، مانند مجنون، به شدت دیوانه میشوند.
میان ما و تو پیری حجاب و فاصله نیست
چه یوسفی که فرامُش کند زلیخا را
هوش مصنوعی: بین ما و تو فاصله و مانعی وجود ندارد، همانطور که یوسف هرگز زلیخا را فراموش نمیکند.
اگرچه مریم قدس است، رسم وامق نیست
که چشم باز کند جز جمال عذرا را
هوش مصنوعی: هرچند مریم مقدس است، اما وامق نمیتواند جز زیبایی عذرا کسی را ببیند.
هنوز زین همه نقاش ماه و اختر نیست
شبیهسازتر از اشک من ثریا را
هوش مصنوعی: هنوز هیچ چیزی به اندازهی اشکهای من نمیتواند زیباییهای آسمان و ستارهها را به تصویر بکشد.
حریم روضهٔ رضوان حرام من بادا
گر اختیار کنم جز طواف طوبا را
هوش مصنوعی: بهشت و باغ رضوان، مکانی مقدس و بینظیر است که ورود به آن به شدت ممنوع است. اگر من بخواهم به جز دور زدن در اطراف طوبی (درختی در بهشت) چیزی دیگر را انتخاب کنم، باید بدانم که آن برای من حرام است.
اشاره غزل خواجه با غزاله تست
صبا به لطف بگو آن غزال رعنا را
هوش مصنوعی: ای نسیم، با مهربانی به آن غزال زیبای خوشاندام بگو که دل من در پی اوست.
به یار ما نتوان یافت شهریارا عیب
جز این قدر که فراموش میکند ما را
هوش مصنوعی: یار ما را نمیتوان به هیچ عیبی متهم کرد جز این که ما را فراموش میکند.
حاشیه ها
الحق که خدایگان شعری شهریار
خدا رحمتت کنه
بیت آخرش دنیا حرف داره
1389/11/17 20:02
حمیدرضا نفر
بیان و بدیع شعر شهریار واقعا در اوج است
مثلا در بیت پنجم دو ترکیب باده پیما و باد پیما خوش نشسته وجناس قشنگی را به وجود آورده
در اینکه بیان و بدیع اینچنینی کم نظیر است حرفی نیست لکن اینها استفاده شده
جدای از ایرادات و مشکلاتی که از غزل شهریار میشود پیدا کرد باید انصاف به خرج داد و گفت که او غزل سرائی گرانمایه بوده...هرچه بوده از ما شاعرتر بوده است
1392/09/20 21:12
محمد کریمیان
نام بزرگان را نباید نهان نمود.شهریار یکی از بزرگان است.
چو خواهی که نامت رود در جهان
مکن نام نیک بزرگان نهان
خدایش بیامرزد.درود خدا بر روانش باد.
اشارات دو بیت آخر:
صبا به لطف بگو آن غزال رعنا را
که سر به کوه و بیابان تو داده ای ما را (حافظ)
جز این قدر نتوان گفت بر جمال تو عیب
که مهربانی از آن طبع و خو نمی آید (سعدی)
جز این قدر نتوان گفت در جمال تو عیب
که وضع مهر و وفا نیست روی زیبا را (سعدی)
درور بر روح پاکش که با خواندن اشعارش روح آدمی زنده می شود.
با سلام. ابیات6-8-9-10-12 را اضافه کنین لطفا
بیت6:ندانم از چه به سر شور عشقبازی نیست پریوشان عفیف فرشته سیما را بیت8:قبیله ها همه عاشق شوند با تو ولی قبیله ای است که مجنون شوند لیلی را
بیت9:میان ما و تو پیری حجاب و فاصله نیست چه یوسفی که فراموش کند زلیخا را
بیت10:اگر چه مریم قدس است،رسم وامق نیست
که چشم باز کند جز جمال عذرا را
بیت12:حریم روضه رضوان حرام من بادا
گر اختیار کنم جز طواف طوبا را
این شعر بقول دوستان بسیار تاثیر گرفته از زبان شعرای مشهور بخصوص حضرت حافظه .تجربه و حس شخصی کمتر درین غزل انعکاس داره .
متاسفانه ادبیات ما بشدت فیلتر میشه .شعرایی که توانستند مطرح بشن همسو با حاکمیت بودند منجمله استاد شهریار
1395/06/16 11:09
محمد غفاری
شهریار بسیاری از غزلها را با استقبال از حافظ سروده واین عزل هم چنین است ودر این بیت: «اشاره غزل خواجه با غزاله تست
صبا به لطف بگو آن غزال رعنا را » تضمینی از مصراع این بیت حافظ را هم کرده است. :صبا به لطف بگو آن غزال رعنا را
که سر به کوه و بیابان تو داده ای ما را
جز این قدر نتوان گفت در جمال تو عیب
که وضع مهر و وفا نیست روی زیبا را (حافظ)
عاطفه ی شعر شهریار ناب و ستودنیه. و شاید همین عاطفه ی ناب باشه که شعراشو محبوب و ماندگار کرده... ارجاع میدم به شعر ای وای مادرم...
1396/03/24 10:05
لیلا اسدی
جناب امین با احترام باید عرض کنم اتفاقا بسیاری از محققین معاصر معتقدند به جایگاه شهریار در شعر فارسی آنگونه که باید توجه نشده است...علاوه بر اشعار روح نواز فارسی اشعار ترکی ایشان از جمله حیدربابایه سلام به بسیاری از زبان های زنده دنیا ترجمه شده و در حال تدریس است ...رهی شاعر خوبی است اما شهریار الحق که شهریار ملک سخن است....پایدار باشید.
1401/02/15 23:05
Abbasrapper
بیت پنجم رو اگه کسی میدونه تفسیر کنه ممنون