گنجور

غزل شمارهٔ ۱۰۳ - تو بمان و دگران

از تو بگذشتم و بگذاشتمت با دگران
رفتم از کوی تو لیکن عقب سرنگران
ما گذشتیم و گذشت آنچه تو با ما کردی
تو بمان و دگران وای به حال دگران
رفته چون مه به محاقم که نشانم ندهند
هرچه آفاق بجویند کران تا به کران
می‌روم تا که به صاحب‌نظری بازرسم
محرم ما نبود دیده کوته‌نظران
دل چون آینه اهل صفا می‌شکنند
که ز خود بی‌خبرند این ز خدا بی‌خبران
دل من دار که در زلف شکن در شکنت
یادگاریست ز سر حلقه شوریده‌سران
گل این باغ به جز حسرت و داغم نفزود
لاله‌رویا تو ببخشای به خونین‌جگران
ره بیدادگران بخت من آموخت ترا
ورنه دانم تو کجا و ره بیدادگران
سهل باشد همه بگذاشتن و بگذشتن
کاین بود عاقبت کار جهان گذران
شهریارا غم آوارگی و دربه‌دری
شورها در دلم انگیخته چون نوسفران

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: همراهان گنجور

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

از تو بگذشتم و بگذاشتمت با دگران
رفتم از کوی تو لیکن عقب سرنگران
هوش مصنوعی: از تو دور شدم و تو را با دیگران رها کردم، اما هنوز در دل به یاد تو هستم و به پشت سر نگاه می‌کنم.
ما گذشتیم و گذشت آنچه تو با ما کردی
تو بمان و دگران وای به حال دگران
هوش مصنوعی: ما از آنچه که تو با ما کردی عبور کردیم و آن را پشت سر گذاشتیم. تو بمان و ببین که دیگران چه سرنوشتی خواهند داشت، که حال آن‌ها نگران‌کننده است.
رفته چون مه به محاقم که نشانم ندهند
هرچه آفاق بجویند کران تا به کران
هوش مصنوعی: او مانند ماهی که در تاریکی پنهان شده، رفته است و هیچ نشانی از او به کسی نمی‌دهند؛ هرچه که در دنیا جستجو کنند، گوشه‌ای از آن را نمی‌توانند بیابند.
می‌روم تا که به صاحب‌نظری بازرسم
محرم ما نبود دیده کوته‌نظران
هوش مصنوعی: من به جایی می‌روم که به کسی برسم که در دانش و بینشش برتر است. در حالی که در جمع افرادی که دیدگاه‌های محدود دارند، جایی برای من نیست.
دل چون آینه اهل صفا می‌شکنند
که ز خود بی‌خبرند این ز خدا بی‌خبران
هوش مصنوعی: دل مانند آینه‌ای است که اهل صفا آن را می‌شکنند، زیرا افرادی که از خود غافلند، از وجود خدا نیز بی‌خبرند.
دل من دار که در زلف شکن در شکنت
یادگاریست ز سر حلقه شوریده‌سران
هوش مصنوعی: دل من حافظه‌ای دارد که در پیچ و تاب زلف تو، یادگاری از سر آغاز شوریدگان به وجود آمده است.
گل این باغ به جز حسرت و داغم نفزود
لاله‌رویا تو ببخشای به خونین‌جگران
هوش مصنوعی: این گلستان فقط غم و اندوه برای من به همراه داشته است. لاله‌رویا، تو را به خاطر دردهایی که به دلم نشسته ببخش.
ره بیدادگران بخت من آموخت ترا
ورنه دانم تو کجا و ره بیدادگران
هوش مصنوعی: من از بیدادگری‌ها و ستم‌ها یاد گرفتم که تو چگونه‌ای، وگرنه نمی‌دانستم تو کجای این مسیر دشوار هستی و بیدادگران چه راهی را در پیش دارند.
سهل باشد همه بگذاشتن و بگذشتن
کاین بود عاقبت کار جهان گذران
هوش مصنوعی: ترک کردن و فراموش کردن کارها و لحظه‌های زندگی آسان است، زیرا سرانجام همه چیز به همین مرور زمان می‌انجامد.
شهریارا غم آوارگی و دربه‌دری
شورها در دلم انگیخته چون نوسفران
هوش مصنوعی: شعری از شهریار بیانگر احساسات عمیق و دردهایی است که از آوارگی و زندگی بی‌سرپناه به وجود آمده است. این احساسات مانند شور و شوقی که در دل نوسفران وجود دارد، در درون او نیز شعله‌ور شده است.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۱۰۳ - تو بمان و دگران به خوانش نوح منوری
غزل شمارهٔ ۱۰۳ - تو بمان و دگران به خوانش پری ساتکنی عندلیب
غزل شمارهٔ ۱۰۳ - تو بمان و دگران به خوانش فاطمه نیکو ایجادی

حاشیه ها

1389/11/24 10:01
کاوه

این شعر یکی از زیباترین اشعاریه که تا به امروز شنیدم
فقط میتونم بگم فوقالعاده ای استاد شهریار

1391/07/11 22:10
milad

درود بر شهریار

1391/11/26 16:01
ف

درود بر شهریار < با قلبم اشک ریختم .

1391/11/04 19:02
سعید

عالی بود

1391/11/17 19:02
رامین

واااااااای به حال دگران

1391/12/03 01:03
محمدرضا

محسن چاووشی هم امروز آلبومشو داد بیرون و این شعرو به زیبایی اجرا کرده.

1391/12/05 10:03
حدیث

با صدای استاد چاوشی این شعر زیبا رو گوش دادم نزدیک بود بیهوش بشم!بسیییییااار زبیا

1391/12/07 13:03
مهدی

اشک ریزان هوس دامن مادر کردم

1392/01/21 18:03
ابرهیم

محسن چاوشی جاودانه بود، با آلبوم 13 مخصوصا اشعاری که از استاد شهریار خونده جاودانه تر شد. درود بر استاد شهریار و درود بر محسن چاوشی.

1392/01/23 09:03
فرهاد

شعر خیلی قشنگیه و چاوشی هم واقعا حس و حال دیگه ای بهش داد و به زیبایش افزود....

1392/02/16 07:05
فرزاد

روحت شاد شهریار

1392/02/16 13:05
امین کیخا

باید حتما ادم بمیرد تا اندازه اش را بدانند شکر پارسی از سرچشمه اذربایجان بر می امد بسختی نانی می خورد و جامه از شوخ پاک می داشت ، خدایا بر ما ببخش که شنیدم شهریار روزگار نانکویی داشت و اینکه دیگرانی هستند که أرج نمی نهیم و می ایستیم تا بمیرند و بغان ادب شوند و خداوندان شناخت

1392/03/23 20:05
محمد

خیلی قشنگ بود. فوق العاده.
امروز که آهنگ محسن چاووشی رو از رادیو گوش کردم ، خواستم متن شعرش رو بخونم دوباره،موقع جستجو در اینترنت متوجه شدم که شعر زیبا از ایشون بوده.
.
روحش شاد.

1392/03/28 10:05
سید حسن رفیعی

منم قبلا این شعر رو می خواندم ولی الان دارم اونو با تمام وجود می چشم و فهمم که ان مرحوم چی کشیده . رحمت خدا بر شهریار واموات بنده

1392/04/18 18:07
عاطفه

من از اینکه ایران شاعر هایی مثل شهریار داره به ایرانی بودنم افتخار میکنم

1392/04/21 18:07
امید لنگرودی

بیت اول :عقبت سر نگران صحیح میباشد

1392/08/07 01:11
علی رضا

پاینده باد خاک آذرآبادگان من

1392/08/20 19:11
پریسا

واقعا افتخار می کنم که هم زبان یک همچین استادی هستم. روحت شاد شهریار عزیز

1392/10/13 18:01
استاد گرد و خاک

عتشم بزییی. . . ..
گر گرفتم . .
از درون مغلم . .

1392/11/27 21:01
ناشناس

زنده باد خاک آذربادگان با چنین شاعرهایی

1392/11/30 10:01
علی

تا حالا با خودمون فکر کردیم که استاد شهریار موقع سرودن این شعر چه حالی داشتند؟

1392/11/08 18:02
masi

بنحوی ماهرانه حس هجران و حزن را القا می کند.خدا رحمت کناد شهریار را

1392/11/12 19:02

من دیوانه ی این شعرم روحت شاد استاد <3

1392/12/28 22:02
مهدیه

خیلی دوس دارم این شعرو

1393/01/17 07:04
راحله

خیلی عالیه جون حرف دلم را خیلی واضح بیان کرده است روحت شاد ای شهریار

1393/02/12 01:05
جواد

روحت شاد شهریار شهر سخن

1393/02/12 10:05
امیر

کسی میتونه دو بیت اول این غزل رو به انگلیسی روان نرجمه کنه؟ طوری که به شنونده انگلیسی زبان هم همون حسی رو بده که به یک ایرانی میده؟

1393/03/22 10:05

بسیار خرسندم که هر از چندگاهی پای عده ای به میعادگاه شعروادب به بهانه ای بازمیگردد . درجمعی برخی دوستان اعتراض کردند واز نحوه اجرای ابیاتی از این شعر توسط خواننده پاپ جناب محسن چاوشی انتقاد نمودند .
اما بنده مخالفتی ندارم صدالبته که چنین ابیاتی اگر با آواز وموسیقی اصیل اجرا گردد بسیار مطلوب وخوش طعم خواهد بود. اما اینکه شنوندگان موسیقی پاپ هم با این بهانه ابیات موسیقی کلاسیک ایران رابشنوند بسیارهم خوب است .
استادعزیز وهمیشه همراه جناب دکتر کیخا که همیشه لطفشان شامل حال بنده بوده است کاملا صحیح میفرمایند
رفتگانرا نباید فراموش کرد زیرا این فقط جسم آنهاست که نیست .((هرگزنمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق))
اما ایکاش آنانراکه هستند نیز بیشتر دریابیم.
تاهستم ای رفیق ندانی که کیستم
روزی سراغ وقت من آیی که نیستم
واین هم پیش بینی خود استاد شهریار وتایید فرمایش دکتر کیخا

1393/03/23 12:05

وصف نشدنی است استاد شهریار

1393/05/11 13:08

این شعر رو تقدیم کردم به کسی که خیلی راحت تنهام گذاشت
شعر بسیار تاثیر گذاریه اما نمیدونم بر سنگ هم اثر میکنه ؟

1393/07/30 12:09
حسین

هرسحن کز دل برآید لاجرم بردل نشیند.
وای به حال دگران.
مخصوصا اونایی که از دل خبر ندارند.

1393/07/17 21:10

زندگی همیشه محنت کده ای بیش نبود.درودبرشهریار

1393/09/23 13:11
محمود

دوستان از اجرای محسن چاووشی تعریف می کنند در حالی که بیش از 35 سال پیش استاد روانشاد پایور روی این غزل اهنگ ساخته و عبدالوهاب شهیدی با هنرمندی تمام آن را خوانده است."جای آن است که خون موج زند در دل لعل, زین تغابن که خزف می‌شکند بازارش"

1393/09/23 16:11
سعید ندرلو

دورد براستاد زنده یاد شهریار

1393/09/21 01:12
سارا

ازمن گذشت وازاوبگذرم ولی ... روزایی که باهاش بودم ندیدکه هستم وقتی خاستم ترکش کنم تازه فهمیدیکی توزندگیش بودکه .... امارفتم که هیچ وقت فراموشم نکنه اونو برای کسایی گذاشتم که همیشه جداییمونو خاستن وای به حال دگران.......

1393/10/24 09:12
دریادل

سلام دوستان این شعر برای کسی سروده نشده استاد وقتی از تهران به تبریز برمیگشت این شعر رو برای تهران سروده

1393/10/24 09:12
دریادل

سلام دوستان عزیز این شعر برای کسی سروده نشده استاد وقتی از تهران به تبریز برمیگشت این شعر را در وصف تهران سروده

1393/10/06 21:01
مهدی

از تو بگذشتم و بگذاشتمت با دگران رفتم از کوی تو لیکن عقب سر نگران..............
گل این باغ به جز حسرت و داغم نفزود لاله رویا تو ببخشای به خونین جگران..............

1393/11/01 15:02
مخرث

یاشاسین آذربایجان
روحی شاد اولسون شهریار

1394/02/06 23:05
حمیده

این شعر تمام حرف هایم شد ب یک نفر ک روزی همه کسم بود اما راحت منو...

1394/02/18 08:05
چاروادار

دوستان کسی معنی این دو بیت رو میدونه؟
دل من دار که در زلف شکن در شکنت
یادگاریست ز سر حلقه شوریده سران
گل این باغ بجز حسرت و داغم نفزود
لاله رویا تو ببخشای به خونین جگران
منظور از دار چیه؟ "دل من در زلفت یادگاریست" یعنی چی؟
گل این باغ همون لاله رو هستش؟ چی رو ببخشه؟
با تشکر

1394/03/19 09:06
لاله

از او گذشتم ،با وجود اینکه با ذره ذره وجودم دوستش داشته و خواهم داشت ، افسوس که او هرگز حکمتش را نمیداند ...
و در واپسین وداع برایم این شعر را نجوا کرد و دیگر هیچ و هیچ...
اما آیا در محبتی که در جان رسوخ کرده فراموشی را راهیست!!!؟؟

1394/05/28 22:07
محمد کیوان

در بیت پنجم مصرع اول، ''را'' جا افتاده، ''دل چون آینه را اهل صفا می شکنند''

1394/05/11 23:08
حسن زندی

درود بر روان شهریار سخن
این شعر رو اولین بار در کنسرتی با صدای استاد حمید رضا نوربخش شنیدم که لذتی دو چندان بود

1394/06/19 19:09
علی اصغر

دیروز 27 شهریور 94 سالروز وفات مرحوم شهریار یود. تلویزیون یه مصاحبه از ایشون پخش کرد و استاد یه خاطره از حبیب سماعی تعریف کرد که در اولین ملاقاتشون حبیب در مجلس میبینه همه شهریار را تحویل میگیرن ،حس رقابت با شهریار بهش دست میده و این غزل را میخونه و میگه یک بیت مثل این بگو . شهریار هم میگه دو بیت آخرشو نخوندی و خودش اضافه میکنه . بعد میگه این غزل از خود منه . این اولین دیدار شهریار و حبیب بود و بعدها با هم دوستانی صمیمی میشن. نتیجه : مرحوم حبیب سماعی اگه اشتباه نکنم سال 1326 فوت میکنه که اونزمون هنوز شهریار به تبریز برنگشته بود . بنابراین نظر دوستمون دربا دل که گفتند این شعر را شهریار برای تهران سروده صحیح نیست

1394/07/29 00:09
ناشناس

شهریار بی نظیره..... فقط همین

1394/10/14 15:01
اسحاق

فوق العاده

1394/11/23 18:01
ابوالفضل

خیلی خیلی عالی بود من به خاطر این اثر استاد نفر اول کشوری در رشته خوشنویسی شدم

1394/12/21 13:02
خلخالی

این شعر زیبا را استاد شهیدی هم در آلبوم " بی تو به سر نمی‌شود " به زیبایی اجرا کرده اند

1395/02/20 11:05
زینب

عالی بود واقعا من شعر های استاد شهریار رو خیلی دوس دارم

1395/02/20 11:05
زینب

بچه ها اهنگی که محسن چاووشی خونده فقط دو بیتش برا شعر استاد شهریار هس درسته؟؟؟ دوس دارم بدونم بقیش از کیه؟

عالیه
مخصوصا با صدای چاوشی

1395/04/29 06:06
محمد حسین

من عاشق اشعار استاد شهریار هستم.
لطفا اگر میشود چند شاهکار دیگر از ایشان بغیر از حالا چرا و علی ای همای رحمت و ناله ناکامی رو معرفی کنید . پیدا کردنشون خیلی سخته

1396/03/12 14:06
علی

سلام
چاروادار در جواب به شما که فرمودی باید عرض کنم:
بیت اول:مهر و محبت من رو پیش خودت نگه دار چرا که من عاشق موی پیچ در پیچت شدمو این محبت من یادگاری است از یک عاشق.
بیت دوم:عشقی که بین ما بود بجز غم چیزی برای ما فراهم نکرد اما ای کسی که چهره ات چون لاله زیباست بخاطران این عاشق دل خون ببخش.
دار یعنی بدار فعل امر یعنی نگه دار حفظ کن.
گل این باغ منظورش عشق است.
این که عشق بجز غم چیز دیگری ندارد یا ب قول حافظ که میگه : "ناصحم گفت که جز غم چه هنر دارد عشق" منظور شهریارم همینه.
البته این نظر بنده حقیر بود.
22 خرداد 96
یاعلی

1396/04/26 00:06
حاجی سیسی

از اینکه دوستان با این غزل زیبا ارتباط برقرار کردند بسیار خرسندم
در این شعر دو عامل موجب ارتباط خیلی قوی مخاطب شده:
1- زبان حال مخاطب بودن که البته در اکثر غزل ها میتوان این عامل رو یافت
2- سهل ممتنع بودن شعر خصوصا دوبیت اول
گویا دو بیت اول و دوم، گفتگویی است معمولی که که آهنگین است
هم سهل است
هم ممتنع
و توان ساختن چنین سهل و ممتنعی از شاعری چون شهریار بر میاد
نامش پر فروغ باد

1396/05/23 20:07

خیلی از اشعار استاد رو خوندم و هر بار بیشتر شیفته ی قلم ایشون م
شدم رو حش شاد و یادش گرامی

1396/11/18 22:02

به تازگی حمید هیراد هم در آهنگ انفرادی خود از این شعر زیبا استفاده کرده.

1397/02/03 04:05
صغری

پسش زدم گذاشتمش برای دگران وای به حال دگران

1397/06/05 13:09
سیامک

درود و عرض ادب
ضمن احترام ، بنظر من از دوستان شیفته ادبیات بیشتر توقع هست که در نوشته‌های خود غلط املایی نداشته باشند.
باسپاس

1397/08/18 11:11

تو بمان و دگران وای به حال دگران
عالی

1397/11/01 20:02
M

دوستان معنی این بیت را به من میگید
رفته چون مه به محاقم که نشانم ندهند
هرچه افاق بجویند کران تا به کران

1397/11/01 23:02
محسن ، ۲

M گرامی
رفته چون مه به محاقم که نشانم ندهند
هر چه آفاق بجویند کران تا به کران
رفته ام، مانند ماه که در پس ابر از دیده ها پنهان می شود ، که ازین سر دنیا تا آن سر دنیا را هم بگردند مرا نخواهند یافت
نشانم ندهند = از من نشانی نخواهند یافت

1398/02/26 07:04
محمدرضا خسرویان

من ترک نیستم ولی از کودکی از آذربایجان خوشم میومد. اما زمانی سیفته این بخش از خاک میهنم شدم که شهریار را شناختم. این بشر هرچند در عصر معاصر زیت ولی به حق اسمش هم قد و قواره شاعرهایی نظیر سعدی و حافظ و مولوی هست. شاید گاها بخاطر معاصر بودن زمانه برتر هم باشه. فقط با این ها قابل مقایسه هست.
زنده باد آذربایجان.

1398/08/27 12:10
دوستی

واقعا دوستان اشعار عاشقانه استاد شهریارمخصوصا این ابیات شرح حال خیلی ازماهاهستش که با شنیدن شعراشون خاطراتمون ،احساسمون ،عشقمون به کسی که توزندگیمون بوده ‌ودیگه نیست وبی وفایی که بهمون شده رو زنده میکنه

1398/09/08 11:12
محسن

یکی از زیباترین شعرهای استاد شهریار که همیشه تازگی داره
این کار رو پیشنهاد میکنم با صدای "محمدجواد یزدچی" به اسم "تو بمان و دگران" هم بشنوید

1398/10/01 14:01
در حدِّ اشارات

چکامه‌سرای سبک هندی، طالب آملی چامه‌سرای سده یازده در مضمون بیت نخست، بیتی تر دارد. او گفته:
بازگشتی است به هرگام نگه را سوی دوست
تو مپندار که از یار گذشتیم و گذشت

1398/10/01 14:01
در حدِّ اشارات

دوست نادیده و نازنینم، جناب محسن ، 2، پس از سلام و درود به پیش‌گاه شما بایسته است بگویم که محاق با پشت ابر بودن ماه بی‌گانه است. محاق صفت ماه در سه شب پایانی ماه‌های قمری است. ماه در این شب‌ها از دیده‌ها روی گرفته و نهان می‌شود (قربان سرت! من و تو و ماه نداره، خلوت گاهی برای همه نیاز است.) و در روز نخست ماه دیگر روی می‌نماید.

1398/10/20 00:01
حمید علیزاده

استاد شهیدی در گلهای تازه 98 اجرای این اثر را به عهده داشته است.

1399/02/19 07:05
سعید

امروز منم تکرار لحظه استاد شد و این شعر آرامش بخش قلبم شد ،روحت شاد استاد

1399/03/13 14:06
mina

حال دل سوخته منو خیلی خوب گفتی استاد شهریار...

1399/03/18 14:06
محمد

این شعر رو استاد کریم صماوی به آواز بیاد کرد خواندن و واقعا حق مطلب رو ادا کردن

1399/04/21 13:06
هیرسا

سلام بر عزیزان جان
آقای حمید هیراد هم در اهنگ انفرادی دو بیت اول این شعر زیبا را آورده اند لطفا در قسمت مربوط به اهنگ ها قرار دهید

1399/06/30 01:08
مهدی

وااااای به حال دگران
چه دل خونی داری استاذ، همین قسمت از شعر زیبات برای سوزاندن عالم بسه، انقدر زیباس این اشعار که من دز صدد یادگیری زبان ترکی هستم تا بتونم اصل اشعار استاد رو با تمام وجود درک کنم. روحت شاد و یادت گرامی

1399/09/14 13:12
Mojtaba

خدامیدونه ایشون چه حالی داشته وقتی این شعر رو گفته.غم عمیقی تو شعر های. ایشون وهوشنگ ابتهاج هست

1399/09/19 10:12

وایی حمید هیراد هم اینو خونده ینی اشکه که میریزه ها

1399/10/30 16:12
محسن

فوق‌العاده

1399/11/08 14:02
ائلمان

واقعاً حرف دل این روزهای من هستش این غزل .روحت شاد استاد

1400/01/15 19:04
سلمان

در برنامه گلهای تازه (شماره 98) استاد عبدالوهاب شهیدی این غزل را خوانده است.

1400/05/29 17:07
مژگان

سلام 

"عقب سر نگران " یعنی چی؟ 

1400/11/04 22:02
رضا

دوستان  «عقب سرنگران» به چه معناست؟

1402/02/07 22:05
عرفان

استاد عشق 

چه دلنشین