گنجور

شمارهٔ ۸۱

گردیده خوان نعمت وجه معاش ما
خجلت کشد زخود دل کاهل تلاش ما
الفت شراب تلخ و محبت بساط عیش
باغ و بهار ما دل آیینه پاش ما
پیمانه در هوای گل و خار می زنیم
عالم تمام میکده انتعاش ما
خون می خوریم و منت دریا نمی کشیم
از پهلوی دل است چو ساغر معاش ما
آب وهوای ساختگی زهر قاتل است
در پرده بوی گل نشود راز فاش ما
با محرمان حیرت از این بیشتر مکاو
ما ناله ایم بیخودی ما خراش ما
شال از حریر شوخ تر و گل قماش تر
جز شعله هیچ جامه ندارد قماش ما
سرباریی است در سر هر مو جدا جدا
در خواب دیده تیر که را سرتراش ما
شرمنده دلیم که پر می کشد اسیر
خفت ز دست همت مطلب تراش ما

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

گردیده خوان نعمت وجه معاش ما
خجلت کشد زخود دل کاهل تلاش ما
هوش مصنوعی: زندگی ما به نوعی به نعمت‌ها و امکاناتی که داریم وابسته است، اما در عین حال، ما خود را از تلاش و کوشش باز می‌داریم و نسبت به مسئولیت‌هایمان بی‌تفاوت هستیم. این احساس شرمندگی و ناتوانی ناشی از کاستی در تلاش‌هایمان است.
الفت شراب تلخ و محبت بساط عیش
باغ و بهار ما دل آیینه پاش ما
هوش مصنوعی: دوستی با شراب تلخ و عشق موجب شادی و خوشگذرانی ماست، مانند باغ و بهار که دل ما را شاداب می‌کند.
پیمانه در هوای گل و خار می زنیم
عالم تمام میکده انتعاش ما
هوش مصنوعی: ما در میان گل و خار مشغول نوشیدن هستیم و همه دنیای ما در این میخانه به شادی و نشاط می‌گذرد.
خون می خوریم و منت دریا نمی کشیم
از پهلوی دل است چو ساغر معاش ما
هوش مصنوعی: ما در سختی‌ها و دردهای زندگی، از چنگال مشکل‌ها می‌گرییم و در عین حال توقعی از دریا یا منابع دیگر نداریم. این حال و روز ما به خاطر عشق و وابستگی به دل و احساسات‌مان است.
آب وهوای ساختگی زهر قاتل است
در پرده بوی گل نشود راز فاش ما
هوش مصنوعی: هوا و محیطی که به طور مصنوعی ایجاد شده، می‌تواند مانند زهر خطرناک باشد. در حالی که بوی گل و زیبایی‌ها می‌تواند توجه را جلب کند، اما در پس آن، حقایق پنهانی وجود دارد که آشکار نمی‌شود.
با محرمان حیرت از این بیشتر مکاو
ما ناله ایم بیخودی ما خراش ما
هوش مصنوعی: با دوستان نزدیک و آشنا، بیش از این درنگ نکن، زیرا ما با ناله‌های خود در حال آزاد کردن دردهای نهفته‌مان هستیم.
شال از حریر شوخ تر و گل قماش تر
جز شعله هیچ جامه ندارد قماش ما
هوش مصنوعی: شال ما از حریر نرم‌تر و پارچه‌اش زیباتر است و تنها چیزی که در برابر این زیبایی وجود دارد، آتش است که می‌تواند به راحتی همه چیز را بسوزاند.
سرباریی است در سر هر مو جدا جدا
در خواب دیده تیر که را سرتراش ما
هوش مصنوعی: در هر بخشی از بدن که موهایی وجود دارد، خواب‌هایی متفاوت و جداگانه دیده می‌شود، که این خواب‌ها به نوعی نشان‌دهندهٔ نگرانی یا چالش‌هایی است که در زندگی با آن‌ها مواجه هستیم. در این میان، به نوعی، رشته‌های این چالش‌ها به یکدیگر متصل هستند و ما را در خواب به تفکر وادار می‌کنند.
شرمنده دلیم که پر می کشد اسیر
خفت ز دست همت مطلب تراش ما
هوش مصنوعی: دل من شرمنده است که آرزوهایم در بند خواب و خواب‌آلودگی دستگیر شده‌اند و نمی‌توانند به خواسته‌هایم برسند.