گنجور

در ذکر نام بعضی از مشایخ

شیخ ما کامل و مکمل بود
قطب وقت و امام کامل بود
گاه ارشاد چون سخن گفتی
در توحید را نکو سُفتی
یافعی بود نام عبدالله
رهرو رهروان آن درگاه
صالح بربری روحانی
شیخ شیخ من است تا دانی
پیر او هم کمال کوفی بود
کز کمالش بسی کمال فزود
باز باشد ابوالفتوح سعید
که سعید است آن سعید شهید
از ابی مدین او عنایت یافت
به کمال از ولی ولایت یافت
مغربی بود مشرقی به صفا
آفتاب تمام و مه سیما
شیخ ابی مدین است شیخ سعید
که نظیرش نبود در توحید
دیگر آن عارف و دود بود
کنیت او را ابوسعود بود
بود در اندلس ورا مسکن
بس کرم کرده روح او با من
پیر او بود هم ابوبرکات
به کمال و جمال و ذات و صفات
باز ابوالفضل بود بغدادی
افضل فاضلان به استادی
شیخ او احمد غزالی بود
مظهر کامل جلالی بود
خرقه اش پاره بود ابوبکرست
زان که نساج او ابی بکر است
پیر نساج شیخ ابوالقاسم
مرشد عصر و ذاکر دایم
باز شیخ بزرگ ابوعثمان
که نظیرش نبود در عرفان
مظهر لطف حضرت واهب
بندگی ابوعلی کاتب
شیخ او شیخ کاملش خوانند
بوعلی رودباریش دانند
شیخ او هم جنید بغدادی
مصر معنی دمشق دلشادی
شیخ او خال او سرّی سقطی
محرم حال او سرّی سقطی
باز شیخ سری بود معروف
چو سری سرّ او به او مکشوف
او ز موسی و جود از احسان یافت
کفر بگذاشت نور ایمان یافت
یافت در خدمت امام مجال
بود بوّاب در گهش ده سال
شیخ معروف را نکو می دان
شرط داود طائیش می خوان
شیخ او هم حبیب محبوبست
عجمی طالب است و مطلوبست
پیر بصری ابوالحسن باشد
شیخ شیخان انجمن باشد
یافت از صحبت علی ولی
گشت منظور بندگی علی
خرقهٔ او هم از رسول خداست
این چنین خرقهٔ لطیف کراست
نعمت اللهم وز آل رسول
نسبتم با علی است زوج بتول
این چنین نسبت خوشی به تمام
خوش بود گر تو را بود اسلام

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

شیخ ما کامل و مکمل بود
قطب وقت و امام کامل بود
هوش مصنوعی: استاد ما شخصیتی تمام عیار و بی‌نقص بود؛ او در زمان خود محور و پیشوای کامل محسوب می‌شد.
گاه ارشاد چون سخن گفتی
در توحید را نکو سُفتی
هوش مصنوعی: زمانی که با گفتار خود در موضوع توحید راهنمایی کردی، خوب و شایسته است که نکات را سفت و محکم بیان کنی.
یافعی بود نام عبدالله
رهرو رهروان آن درگاه
هوش مصنوعی: عبدالله فردی بود که به عنوان یک مسافر و پیرو در آن راه شناخته می‌شود.
صالح بربری روحانی
شیخ شیخ من است تا دانی
هوش مصنوعی: صالح بربری، عالم و روحانی بزرگ، معلم و راهنمای من است، تا زمانی که این موضوع را درک کنی.
پیر او هم کمال کوفی بود
کز کمالش بسی کمال فزود
هوش مصنوعی: پیر او فردی بود با کمال و فضیلت که از ویژگی‌های او، فضائل زیادی به دست آمد.
باز باشد ابوالفتوح سعید
که سعید است آن سعید شهید
هوش مصنوعی: ابوالفتوح سعید را باز می‌دارند، چون او سعید است و سعید در اینجا به سعادتمندی یا خوشبختی اشاره دارد و به نوعی او را شهید می‌دانند.
از ابی مدین او عنایت یافت
به کمال از ولی ولایت یافت
هوش مصنوعی: از ابی مدین، لطف و محبت کامل به او رسید و از وجود ولی، به مقام والایی دست پیدا کرد.
مغربی بود مشرقی به صفا
آفتاب تمام و مه سیما
هوش مصنوعی: یک فرد غربی در گوشه‌ای از سرزمین شرقی نشسته است و در آنجا آفتاب در اوج زیبایی می‌درخشد و ماه نیز با چهره‌ای زیبا حضور دارد.
شیخ ابی مدین است شیخ سعید
که نظیرش نبود در توحید
هوش مصنوعی: شیخ ابی مدین، شیخ سعید است که در عرفان و یکتاپرستی مانند او پیدا نمی‌شود.
دیگر آن عارف و دود بود
کنیت او را ابوسعود بود
هوش مصنوعی: دیگر آن عارف و عالم نبود و نامش ابوسعود بود.
بود در اندلس ورا مسکن
بس کرم کرده روح او با من
هوش مصنوعی: در اندلس جایی بود که روح او به زیبایی و سخاوت با من زندگی می‌کرد.
پیر او بود هم ابوبرکات
به کمال و جمال و ذات و صفات
هوش مصنوعی: او بود که به کمال و زیبایی و ویژگی‌های شایسته‌اش در میان دیگران درخشان بود.
باز ابوالفضل بود بغدادی
افضل فاضلان به استادی
هوش مصنوعی: ابوالفضل از جمله بهترین و برترین معلمان و دانشمندان بغداد بود.
شیخ او احمد غزالی بود
مظهر کامل جلالی بود
هوش مصنوعی: احمد غزالی، شیخی بود که تجلی کامل عظمت و شکوه الهی را در وجود خود داشت.
خرقه اش پاره بود ابوبکرست
زان که نساج او ابی بکر است
هوش مصنوعی: ابوبکر در وضعیتی بود که لباسش خراب و پاره شده بود، زیرا کسی که برای او این لباس را دوخته، خود ابوبکر است.
پیر نساج شیخ ابوالقاسم
مرشد عصر و ذاکر دایم
هوش مصنوعی: پیر نساج، که به عنوان مرشد و پیشوای عصر خود شناخته می‌شود، دائماً در یاد خداست و ذاکر الهی است.
باز شیخ بزرگ ابوعثمان
که نظیرش نبود در عرفان
هوش مصنوعی: شیخ ابوعثمان یک شخصیت بزرگ و بی‌نظیر در زمینه عرفان و spirituality است که در جامعه خود جایگاه ویژه‌ای دارد. او به‌قدری بزرگ و منحصر به فرد است که کسی را نمی‌توان با او مقایسه کرد.
مظهر لطف حضرت واهب
بندگی ابوعلی کاتب
هوش مصنوعی: نشان‌دهنده‌ی رحمت الهی و نمایندگی بندگی ابوعلی کاتب است.
شیخ او شیخ کاملش خوانند
بوعلی رودباریش دانند
هوش مصنوعی: شیخ را به عنوان یک فرد علم‌دار و کامل می‌شناسند و او را به بوعلی رودباری نسبت می‌دهند.
شیخ او هم جنید بغدادی
مصر معنی دمشق دلشادی
هوش مصنوعی: شیخ، همان جنید بغدادی، به معنای واقعی و روحانی دمشق را در دلش می‌پروراند و شاداب می‌کند.
شیخ او خال او سرّی سقطی
محرم حال او سرّی سقطی
هوش مصنوعی: در این بیت، اشاره به شخصی است که در وضعیت خاصی قرار دارد و ویژگی‌های خاصی دارد. او مانند شیخی (عالم) است و در ظاهر خود نشانه‌ای دارد که نشان‌دهنده راز و حال درونی اوست. این وضعیت به گونه‌ای است که می‌توان گفت او در حالتی از طرب و سرور به سر می‌برد. به همین ترتیب، می‌توان او را نوعی راز و سِرّ دانست که در زندگی او نهفته است.
باز شیخ سری بود معروف
چو سری سرّ او به او مکشوف
هوش مصنوعی: شیخ معروفی بود که اسرار زیادی داشت و تنها خود او به آن اسرار آگاه بود.
او ز موسی و جود از احسان یافت
کفر بگذاشت نور ایمان یافت
هوش مصنوعی: او از موسی و generosity بهره‌مند شد و از طریق لطف و بخشش، کفر را ترک کرد و به نور ایمان دست یافت.
یافت در خدمت امام مجال
بود بوّاب در گهش ده سال
هوش مصنوعی: بوّاب (دروازه‌بان) به مدت ده سال در خدمت امام بود و در این مدت فرصتی برای ورود به حریم امام پیدا کرد.
شیخ معروف را نکو می دان
شرط داود طائیش می خوان
هوش مصنوعی: شیخ مشهور را در نظر بگیر که نیکو می‌داند، و شرط داود طائی را نیز می‌خواند.
شیخ او هم حبیب محبوبست
عجمی طالب است و مطلوبست
هوش مصنوعی: شیخ نیز دوست و محبوبی است که غیر عرب (عجمی) به او علاقه‌مند است و او نیز خواسته و آرزوی او را برآورده می‌کند.
پیر بصری ابوالحسن باشد
شیخ شیخان انجمن باشد
هوش مصنوعی: پیر بصری ابوالحسن، مردی دانا و با تجربه است که در جمع‌های علمی و ادبی به عنوان استاد و راهنما شناخته می‌شود. او در جمع دیگران مورد احترام و توجه قرار دارد.
یافت از صحبت علی ولی
گشت منظور بندگی علی
هوش مصنوعی: از صحبت و کلام علی، حقیقتی را پیدا کردم و هدفم از بندگی، تنها محبت و ارادت به علی است.
خرقهٔ او هم از رسول خداست
این چنین خرقهٔ لطیف کراست
هوش مصنوعی: خرقه‌ای که او به تن دارد، از نبی اکرم رسول خداست. این خرقه نازک و زیبا متعلق به چه کسی است؟
نعمت اللهم وز آل رسول
نسبتم با علی است زوج بتول
هوش مصنوعی: خداوندا، ما را به نعمت‌هایت و به نسبت‌مان با علی، که همسر دختر پیامبر است، برافراز.
این چنین نسبت خوشی به تمام
خوش بود گر تو را بود اسلام
هوش مصنوعی: اگر تو هم به اسلام ایمان داشتی، همه چیز به بهترین شکل ممکن بود و نسبت به خوشی، حس خوبی پیدا می‌کردی.