گنجور

شمارهٔ ۵۴

سخن عارفان به جان بشنو
این چنین گفتم آن چنان بشنو
بگذر از کثرت وز وحدت هم
بیش و کم را چه می کنی فافهم
گر تو فانی شوی بقا یابی
خود ازین بی خودی خدا یابی
در سراپردهٔ حدوث و قدم
خوش بود گر نهی قدم به قدم
حال عالم به ذوق اگر دانی
آفتاب است و سایه می خوانی
سایه و آفتاب بر من و تو
خط موهوم می نماید دو
خط موهوم اگر براندازی
خانه از غیر حق بپردازی
همه جا آفتاب تابانست
نظری کن ببین که این آنست
جوهر است و عَرض همه عالم
به وجودند این و آن فافهم
زر یکی صورتش هزار نمود
سکهٔ سرخ بی شمار نمود
ذات او از صفات مستغنی است
وز همه کاینات مستغنی است
اثر این و آن مجوی آنجا
نام چبود نشان مجوی آنجا

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

سخن عارفان به جان بشنو
این چنین گفتم آن چنان بشنو
هوش مصنوعی: به حرف‌های عارفان با دقت گوش کن، من این‌طور بیان کردم و تو هم به همین شکل درک کن.
بگذر از کثرت وز وحدت هم
بیش و کم را چه می کنی فافهم
هوش مصنوعی: از موضوعات و جزئیات رنجیده خاطر نشو و توجهی به تفاوت‌ها و تضادها نکن، چون اینها در نهایت اهمیتی ندارند. فقط بفهم و آگاه باش.
گر تو فانی شوی بقا یابی
خود ازین بی خودی خدا یابی
هوش مصنوعی: اگر خودت را کنار بگذاری و از خودخواهی بگذری، به جاودانگی دست پیدا می‌کنی و به حقیقت وجود خداوند می‌رسی.
در سراپردهٔ حدوث و قدم
خوش بود گر نهی قدم به قدم
هوش مصنوعی: در چادر وجود و عدم، خوب است اگر قدمی برداری، اما باید قدم به قدم حرکت کنی.
حال عالم به ذوق اگر دانی
آفتاب است و سایه می خوانی
هوش مصنوعی: اگر تو حال و هوای عالم را با ذوق و شوق درک کنی، متوجه خواهی شد که عالم مانند آفتاب است و تو در سایه او قرار داری.
سایه و آفتاب بر من و تو
خط موهوم می نماید دو
هوش مصنوعی: سایه و نور بر ما تأثیری غیرواقعی و توهم‌آور می‌گذارند.
خط موهوم اگر براندازی
خانه از غیر حق بپردازی
هوش مصنوعی: اگر به خیال و توهم دچار شوی، خانه‌ای که بر پایه‌ی غیر حق بنا شده را از بین می‌بری.
همه جا آفتاب تابانست
نظری کن ببین که این آنست
هوش مصنوعی: در هر جایی نور و روشنی وجود دارد، فقط کافی است که نگاه کنی و ببینی که واقعیت همین است.
جوهر است و عَرض همه عالم
به وجودند این و آن فافهم
هوش مصنوعی: جوهر و ویژگی‌های اصلی همه موجودات در جهان تنها به خاطر وجود آن‌هاست. اگر این وجود نباشد، هیچ چیز به خودی خود نمی‌تواند معنا داشته باشد.
زر یکی صورتش هزار نمود
سکهٔ سرخ بی شمار نمود
هوش مصنوعی: یک تکه طلا به طرزهای مختلف نشان داده می‌شود و هزار شکل متفاوت از خودش را به نمایش می‌گذارد، مثل اینکه سکه‌های قرمز زیادی در دست داریم.
ذات او از صفات مستغنی است
وز همه کاینات مستغنی است
هوش مصنوعی: خود او از ویژگی‌ها و صفات مستقل است و به هیچ یک از موجودات جهان نیاز ندارد.
اثر این و آن مجوی آنجا
نام چبود نشان مجوی آنجا
هوش مصنوعی: به دنبال نشانه و اثر این و آن نباش، زیرا آنجا که نشانه‌ای وجود ندارد، هیچ چیزی قابل مشاهده نیست.