شمارهٔ ۴۲
عدد از واحد آشکارا شد
واحدی در عدد هویدا شد
کثرت و وحدتست در هر باب
مجملا و مفصلا دریاب
کثرتش چون حباب دان دایم
وحدتش بحر و این به آن قایم
وحدت و کثرت اعتباری دان
نسخهٔ عقل را چنین می خوان
نقش عالم خیال می بینم
در خیال آن جمال می بینم
او لطیف است و در همه ساری
آب رحمت بجوی او جاری
نه حلول است حلّ و حال منست
سخنی از من و کمال منست
هر که در معرفت سخن راند
وصف خود می کند اگر داند
تو منی ، من تو ام دوئی بگذار
من نماندم تو هم دوئی بگذار
انت ما انت و انا ما هو
هو هو لا اله الا هو
لیس فی الدار غیره باقی
غیره عندنا کر اغراقی
هر چه داریم جمله جود وی است
جود او نزد ما وجود وی است
ور تو گوئی که غیر او باشد
بد نباشد همه نکو باشد
تن بود سایبان و جان خورشید
آن یکی چتر دان و آن جمشید
سایه و شخص می نماید دو
در حقیقت یکی است بی من و تو
مرغ سان سوزم و دو جانم پر
سیدم پر ز سوز و سوزم پر
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
عدد از واحد آشکارا شد
واحدی در عدد هویدا شد
هوش مصنوعی: عدد به وضوح نشان میدهد که چیزی واحد وجود دارد و از طریق این عدد، آن واحد نمایان میشود.
کثرت و وحدتست در هر باب
مجملا و مفصلا دریاب
هوش مصنوعی: در هر موضوعی به صورت کلی و جزئی، هم کثرت و هم وحدت وجود دارد؛ این نکته را درک کن.
کثرتش چون حباب دان دایم
وحدتش بحر و این به آن قایم
هوش مصنوعی: این بیت به تفاوت میان کثرت و وحدت اشاره دارد. وجود موجودات و پدیدههای فراوان شبیه به حبابهاست که موقتی و ناچیزند. در مقابل، اصل واحد و یکتایی وجود دارد که مانند دریاست و همه این ظواهر در آن متجلی میشوند. کثرتها به وحدت وابستهاند و در نهایت همه چیز به آن حقیقت واحد بازمیگردد.
وحدت و کثرت اعتباری دان
نسخهٔ عقل را چنین می خوان
هوش مصنوعی: یگانگی و تعدد، هر یک به خودی خود مفهومی است که انسانها به آن اعتبار میدهند. پس این معنا را از عقل آموخته و مدنظر قرار بده.
نقش عالم خیال می بینم
در خیال آن جمال می بینم
هوش مصنوعی: در ذهنم تصویری از زیباییهایی میبینم که در دنیای خیال نقش بستهاند.
او لطیف است و در همه ساری
آب رحمت بجوی او جاری
هوش مصنوعی: او نرم و لطیف است و رحمتی که مانند آب در همه جا جاری است را جستجو کن.
نه حلول است حلّ و حال منست
سخنی از من و کمال منست
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که آنچه در مورد من و وضعیت من گفته میشود، نتیجهای از وجود و ویژگیهای خود من است و نه چیزی خارجی یا دیگران.
هر که در معرفت سخن راند
وصف خود می کند اگر داند
هوش مصنوعی: هرکس که در زمینه دانش و آگاهی صحبت کند، در واقع در حال بیان ویژگیها و خصایص خود است، اگر که به این موضوع آگاه باشد.
تو منی ، من تو ام دوئی بگذار
من نماندم تو هم دوئی بگذار
هوش مصنوعی: من وخودم یکی هستیم، پس بیخود از دوگانگی بگذریم و فراموش کنیم که جدا هستیم.
انت ما انت و انا ما هو
هو هو لا اله الا هو
هوش مصنوعی: تو کی هستی و من چه کسی هستم؛ او همان است که هست و غیر از او معبودی نیست.
لیس فی الدار غیره باقی
غیره عندنا کر اغراقی
هوش مصنوعی: در خانه کسی جز او باقی نمانده و هیچکس جز ما در غرق شدن او سهیم نیست.
هر چه داریم جمله جود وی است
جود او نزد ما وجود وی است
هوش مصنوعی: هر چه که داریم و به ما رسیده، از بخشندگی اوست و همان بخشندگی او در حقیقت وجودش برای ماست.
ور تو گوئی که غیر او باشد
بد نباشد همه نکو باشد
هوش مصنوعی: اگر بگویی که غیر از او وجود ندارد، همه چیز خوب و نیکو خواهد بود.
تن بود سایبان و جان خورشید
آن یکی چتر دان و آن جمشید
هوش مصنوعی: تن مانند سایبانی است و جان همچون خورشیدی درخشان است؛ یکی دیگر چتری است و آن کسی چون جمشید است.
سایه و شخص می نماید دو
در حقیقت یکی است بی من و تو
هوش مصنوعی: سایه و شخص به نظر دو چیز متفاوت میآیند، اما در واقعیت هر دو یکی هستند و بدون تفکیک من و تو وجود دارند.
مرغ سان سوزم و دو جانم پر
سیدم پر ز سوز و سوزم پر
هوش مصنوعی: من مانند یک پرنده عاشق هستم و جانم از آتش عشق پر و پر از سوز و درد است.