گنجور

شمارهٔ ۱۵

روح اعظم صورت اسم اله
پرده دار حضرت آن پادشاه
آدم معنی است یعنی عقل کل
صورتش جام است و معنی عین گل
جزو کل از عقل کل حاصل بود
این کسی داند که او واصل بود
اسم الرحمن از او آموختیم
شمع خود از نور او افروختیم
اسم اعظم نزد ما باشد قدیم
یعنی بسم الله الرحمن الرحیم
بحر اعیان گر شود یک سر مداد
کی تواند داد این تقریر داد
ور قلم جاوید بنویسد کلام
همچنان باقی بود ما لا کلام
جمله اعیان صورت اسمای اوست
دوستدار و صورت خود دوست دوست
اول این بحر خوانندش ازل
آخرش باشد ابد ای بی بدل
مائی ما در میان بررخ نمود
ور نه بی ما این دوئی هرگز نبود
برزخ ما در میان پامال شد
ماضی و مستقبل ما حال شد
هو معنا و فانظروا معنی
انه ظاهر بنا فینا

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

روح اعظم صورت اسم اله
پرده دار حضرت آن پادشاه
هوش مصنوعی: روح بزرگ، نماینده و تجلی نام خداوند، محافظ و نگهبان آن پادشاه بزرگ است.
آدم معنی است یعنی عقل کل
صورتش جام است و معنی عین گل
هوش مصنوعی: انسان تجسمی است از عقل و درک کامل؛ بدن او همچون جامی است که این عقل را در خود جای داده و حقیقت وجودش به زیبایی و لطافت گل می‌ماند.
جزو کل از عقل کل حاصل بود
این کسی داند که او واصل بود
هوش مصنوعی: این شخص نتیجه‌ای از تمام عقل و دانش است و تنها کسی که به این حقیقت پی برده، می‌داند که او به حقیقتی عمیق متصل شده است.
اسم الرحمن از او آموختیم
شمع خود از نور او افروختیم
هوش مصنوعی: ما نام خداوند رحمان را از او یاد گرفتیم و چراغ وجود خود را با نور او روشن کردیم.
اسم اعظم نزد ما باشد قدیم
یعنی بسم الله الرحمن الرحیم
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که کلمه و نام بزرگ خداوند، در نظر ما همیشه وجود دارد و به نوعی نمایانگر عظمت و رحمت پروردگار است.
بحر اعیان گر شود یک سر مداد
کی تواند داد این تقریر داد
هوش مصنوعی: اگر تمام دریای وجود نیز در یک سر مداد جمع شود، چه کسی می‌تواند از آن روایت کند؟
ور قلم جاوید بنویسد کلام
همچنان باقی بود ما لا کلام
هوش مصنوعی: اگر قلم جاودان بنویسد کلام، باز هم چیزی هست که فراتر از کلام باقی می‌ماند.
جمله اعیان صورت اسمای اوست
دوستدار و صورت خود دوست دوست
هوش مصنوعی: تمام موجودات و اشیاء نماد و تجلی نام‌های او هستند و در واقع خود را دوست دارند، زیرا او را دوست دارند.
اول این بحر خوانندش ازل
آخرش باشد ابد ای بی بدل
هوش مصنوعی: این شعر به این معناست که نخستین و آخرین مراحل وجود، همگی در دست خداوند قرار دارند. از آغاز تا انجام، همواره او هست که بر همه چیز حکم‌فرماست و هر گونه تغییر و تحول در زندگی از اراده او نشأت می‌گیرد. در این میان، هیچ چیزی نمی‌تواند جایگزین یا معادل او باشد.
مائی ما در میان بررخ نمود
ور نه بی ما این دوئی هرگز نبود
هوش مصنوعی: ما در ظاهر با یکدیگر هستیم و اگر وجود نداشته باشیم، این دوگانگی هرگز ایجاد نمی‌شود.
برزخ ما در میان پامال شد
ماضی و مستقبل ما حال شد
هوش مصنوعی: در اینجا بیان شده است که مرز یا فاصله ما بین گذشته و آینده از بین رفته و ما اکنون در زمان حال زندگی می‌کنیم.
هو معنا و فانظروا معنی
انه ظاهر بنا فینا
هوش مصنوعی: او حقیقت است و بنگرید به معنای آن که در ما آشکار است.

حاشیه ها

1393/03/29 15:05
ع علیزاده

بیت عربی آخر، الحاقی است و بهتر است حذف شود . نه ایشان شعر عربی سروده و نه از نظر عروضی تناسب دارد.

1402/08/30 01:10
محمد

اسم اعظم نزد ما باشد قدیم

نامِ بسم الله الرحمن الرحیم