غزل شمارهٔ ۶۴۳
با چنین درد دلی میل دوا نتوان کرد
حاصل عمر عزیز است رها نتوان کرد
چشم ما روشنی از نور جمالش دارد
یک دمی نور وی از دیده جدا نتوان کرد
سود و سرمایه همه در سر کارش کردیم
هیچ سودا به از این درد و سرا نتوان کرد
برو از خویش فنا شو به خدا باقی باش
بی فنا پادشهی ملک بقا نتوان کرد
ما حبابیم زده خیمه ای از باد بر آب
بی تکلف به از این نسبت ما نتوان کرد
بینوایان ز در شاه نوا می یابند
گر گدا گریه کند منع گدا نتوان کرد
سیدم اهل صواب است خطائی نکند
توبه گر هست چه گویم که خطا نتوان کرد
اطلاعات
وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
با چنین درد دلی میل دوا نتوان کرد
حاصل عمر عزیز است رها نتوان کرد
هوش مصنوعی: با چنین دلدردی نمیتوان به دنبال درمان رفت، زیرا زندگی گرانبهاست و نمیتوان آن را رها کرد.
چشم ما روشنی از نور جمالش دارد
یک دمی نور وی از دیده جدا نتوان کرد
هوش مصنوعی: چشم ما به خاطر زیبایی او روشن است و حتی یک لحظه هم نمیتوانیم نور او را از دیدگانمان دور کنیم.
سود و سرمایه همه در سر کارش کردیم
هیچ سودا به از این درد و سرا نتوان کرد
هوش مصنوعی: ما تمام تلاش و سرمایهمان را برای کار و کسب به کار گرفتیم، اما هیچ چیز به اندازهی این درد و رنج نمیتواند ما را به سوی سود ببرد.
برو از خویش فنا شو به خدا باقی باش
بی فنا پادشهی ملک بقا نتوان کرد
هوش مصنوعی: به خودت وابسته نباش و از خودت بگذر تا به خدا و آنچه پایدار است پیوند برقرار کنی. هیچ کس نمیتواند به مقام پادشاهی ابدیت دست یابد.
ما حبابیم زده خیمه ای از باد بر آب
بی تکلف به از این نسبت ما نتوان کرد
هوش مصنوعی: ما مانند حبابهایی هستیم که بیهیچ زحمتی بر روی آب تشکیل میشوند، و هیچ نسبت و مقایسهای نمیتواند به خوبی وضعیت ما را توصیف کند.
بینوایان ز در شاه نوا می یابند
گر گدا گریه کند منع گدا نتوان کرد
هوش مصنوعی: بیوهزنان و درویشان از درگاه پادشاه نعمت میگیرند، اگر کسی به حال گدایان گریه کند، نمیتوان مانع گریه کردن آنها شد.
سیدم اهل صواب است خطائی نکند
توبه گر هست چه گویم که خطا نتوان کرد
هوش مصنوعی: سید من انسان با بصیرتی است و هیچ گناهی نمیکند. اگر هم کسی توبه کند، نمیتوانم بگویم که او خطا کرده است، زیرا اصلاً اشتباهی وجود ندارد.

شاه نعمتالله ولی