غزل شمارهٔ ۶۳۶
عقل از اینجا بی خبر او ره به بالا کی برد
مرغ وهم ار پر بسوزد ره به مأوا کی برد
عقل مخمور است و میخانه نمی داند کجاست
این چنین شخصی به میخانه شما را کی برد
مجلس عشقست و سلطان ساقی و رندان حریف
هر گدای بی سر و پا را به آنجا کی برد
از لب شیرین یوسف هر که یابد بوسه ای
کی برد شکر به مصر و نام حلوا کی برد
دم مزن از معرفت با ما در این بحر محیط
مرد عاقل آب دریا سوی دریا کی برد
رستم دستان زبردستی کند با این و آن
گر به دست ما فتد او دست از ما کی برد
نعمت الله هر چه می یابد مسمای ویست
با چنین کشف خوشی او اسم اسماء کی برد
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
عقل از اینجا بی خبر او ره به بالا کی برد
مرغ وهم ار پر بسوزد ره به مأوا کی برد
هوش مصنوعی: عقل از اینجا آگاه نیست که چطور میتواند به عوالم بالا دست پیدا کند، در حالی که مرغ خیالات اگر هم بالهایش بسوزد، نمیتواند به جایی امن و آرامش برسد.
عقل مخمور است و میخانه نمی داند کجاست
این چنین شخصی به میخانه شما را کی برد
هوش مصنوعی: عقل انسان گیج و مست است و نمیداند که میخانه کجاست. در چنین حالتی، چگونه ممکن است که کسی او را به میخانه ببرد؟
مجلس عشقست و سلطان ساقی و رندان حریف
هر گدای بی سر و پا را به آنجا کی برد
هوش مصنوعی: اینجا جایی است که عشق برپاست و سرپرست آن ساقی و مهمانان خوشسروصدا هستند. هر کسی، حتی گدای بیسر و پا، حق دارد به این مجلس بیاید و در آن شرکت کند.
از لب شیرین یوسف هر که یابد بوسه ای
کی برد شکر به مصر و نام حلوا کی برد
هوش مصنوعی: هر کسی که از لب شیرین یوسف بوسهای بگیرد، دیگر نیازی ندارد که به دنبال شکر به مصر برود یا نام حلوا را بخواند.
دم مزن از معرفت با ما در این بحر محیط
مرد عاقل آب دریا سوی دریا کی برد
هوش مصنوعی: حرف نزن از دانایی و آگاهی در کنار ما، زیرا ناآگاه کسی که در این دریا غرق شده، آیا میتواند آب دریا را به سمت دریا بیاورد؟
رستم دستان زبردستی کند با این و آن
گر به دست ما فتد او دست از ما کی برد
هوش مصنوعی: رستم، که فردی قوی و ماهر است، میتواند به راحتی با دیگران مقابله کند. اما اگر او به دست ما بیفتد، آیا از دست ما جدا خواهد شد؟
نعمت الله هر چه می یابد مسمای ویست
با چنین کشف خوشی او اسم اسماء کی برد
هوش مصنوعی: هر نعمتی که نعمتهای خداوند به آن میرسند، نشاندهندهی نام و صفات او هستند. با این حال، این کشفی که او دارد، به قدری خوشایند است که هیچکس نمیتواند به درستی نامهای او را بیان کند.

شاه نعمتالله ولی