شاه نعمت‌الله ولیغزل شمارهٔ ۵۶۶
تو را اهل نظر خوانم گرت منظور او باشد
نظر باز خوشی باشی چو منظورت نکو باشد
خیالش نقش می بندم به هر صورت که پیش آید
کجا غیری توان دیدن چو هر چه هست او باشد
ز آب چشم ما دایم بود خوش روی ما تازه
چو خوشروئی که پیوسته چو ما با آبرو باشد
بیا و خرقهٔ خود را به آب می نمازی کن
چو جان ما گرت میلی به سوی شست و شو باشد
در آن حضرت که غیر او نگنجد غیر او غیری
چه جای این و آن دارد چه قدر ما و تو باشد
خراباتست و ما سرمست و ساقی جام می بر دست
نیاید عقل اگر آید مگر خواجه ولو باشد
بیا از نعمت الله جو مرادی را که می خواهی
که کام دل از او یابی تو را گر جستجو باشد
اطلاعات
وزن: مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن مفاعیلن (هزج مثمن سالم)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
تو را اهل نظر خوانم گرت منظور او باشد
نظر باز خوشی باشی چو منظورت نکو باشد
هوش مصنوعی: اگر تو اهل فهم و تأمل باشید و منظور از این فهم، چیز خوبی باشد، خوشحال و شاد باش.
خیالش نقش می بندم به هر صورت که پیش آید
کجا غیری توان دیدن چو هر چه هست او باشد
هوش مصنوعی: من تصویر او را به هر شکلی که پیش بیاید، در ذهنم مجسم می‌کنم؛ زیرا هیچ‌کس دیگری را جز او نمی‌توانم ببینم.
ز آب چشم ما دایم بود خوش روی ما تازه
چو خوشروئی که پیوسته چو ما با آبرو باشد
هوش مصنوعی: استمرار اشک‌های ما نشان‌دهنده زیبایی و طراوت چهره‌مان است، همچنان که زیبایی کسی که همیشه با وقار و سربلند است، می‌تواند جلوه‌گر باشد.
بیا و خرقهٔ خود را به آب می نمازی کن
چو جان ما گرت میلی به سوی شست و شو باشد
هوش مصنوعی: بیایید و لباس خود را در آب بشویید، اگر تمایل به پاکی و طهارت داریم، همان‌گونه که جان ما نیازمند شست‌وشو است.
در آن حضرت که غیر او نگنجد غیر او غیری
چه جای این و آن دارد چه قدر ما و تو باشد
هوش مصنوعی: در وجود آن مقام، هیچ چیز و هیچ کسی جز او نمی‌تواند جایی داشته باشد. پس چه معنایی دارد که به این و آن اشاره کنیم؟ ما و تو چه اندازه‌ای داریم؟
خراباتست و ما سرمست و ساقی جام می بر دست
نیاید عقل اگر آید مگر خواجه ولو باشد
هوش مصنوعی: در اینجا سخن از حال و هوای خوشی و مستی است. گفته می‌شود که در میخانه‌ای هستیم و سرمست از می هستیم. عقل و اندیشه در این حال جایی ندارد و اگر هم بیاید، فقط در حضور شخصی برجسته و مهم احساس می‌شود. در واقع، در این لحظه‌های شاد و سرمستی، برای ما اهمیتی ندارد که عقل و تفکر کجاست.
بیا از نعمت الله جو مرادی را که می خواهی
که کام دل از او یابی تو را گر جستجو باشد
هوش مصنوعی: بیایید از نعمت‌های خدا بهره‌مند شویم تا به آرزوهایمان برسیم، اگر واقعاً به دنبال آن هستید.