غزل شمارهٔ ۵۱۶
ترک چشم مست او دلها بغارت می برد
ملک دل بگرفت و جان ما به غارت می برد
خانمان ما به غارت برد و یک موئی نماند
هرچه با ما دید سر تا پا به غارت می برد
دور شو ای عقل از اینجا رخت خود را هم ببر
زانکه رخت هر که دید اینجا به غارت می برد
کیش او چون غارتست ترکش نگوید ترک مست
جان کند قربان و قربان را به غارت می برد
هرچه دید از نقد و جنس و زیر و بالا پاک کرد
این بلا هم زیر و هم بالا به غارت می برد
جان ما بادش فدا کو جان و هم جانان ماست
هر چه خواهد گو ببر هل تا به غارت می برد
سید ما صد بخارا را به غارت برده است
بوعلی چبود که او سینا به غارت می برد
غزل شمارهٔ ۵۱۵: عقل مخمور است و مستان را به قاضی می بردغزل شمارهٔ ۵۱۷: ترک چشم مست او دلها به غارت می برد
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
ترک چشم مست او دلها بغارت می برد
ملک دل بگرفت و جان ما به غارت می برد
هوش مصنوعی: چشمهای جذاب و مست او دلهای زیادی را میرباید و با تصرف در قلبها، جان ما را نیز به یغما میبرد.
خانمان ما به غارت برد و یک موئی نماند
هرچه با ما دید سر تا پا به غارت می برد
هوش مصنوعی: آنچه داشتیم و خانهمان را به غارت بردند و هیچ چیزی برای ما نمانده است؛ هر چیزی که با ما بود، بهطور کامل نابود شده است.
دور شو ای عقل از اینجا رخت خود را هم ببر
زانکه رخت هر که دید اینجا به غارت می برد
هوش مصنوعی: ای عقل، از این مکان فاصله بگیر و حتی لباست را هم با خود ببر؛ زیرا هر کسی که تو را در اینجا ببید، همه چیزت را به یغما میبرد.
کیش او چون غارتست ترکش نگوید ترک مست
جان کند قربان و قربان را به غارت می برد
هوش مصنوعی: این شعر به زیبایی و جذابیت شخصی اشاره دارد که بهگونهای خاص و دلربا توصیف شده است. زیبایی او مانند گنجینهای است که میتواند دلها را مجذوب کند و به سادگی نمیتوان از خود بیخبر شد. در واقع، او با جذبه خود روح و جان را تسخیر میکند و عشق و وفاداری را تحت تأثیر قرار میدهد. این عشق بهگونهای است که آدمی قربانی آن میشود و همه چیز را در مقابل آن تسلیم میکند.
هرچه دید از نقد و جنس و زیر و بالا پاک کرد
این بلا هم زیر و هم بالا به غارت می برد
هوش مصنوعی: هر چیزی که از لحاظ ارزش و نوع و وضعیت مورد بررسی قرار گیرد، این مشکل هم از جنبههای مثبت و هم منفی میتواند همه چیز را نابود کند.
جان ما بادش فدا کو جان و هم جانان ماست
هر چه خواهد گو ببر هل تا به غارت می برد
هوش مصنوعی: روح ما فدای باد است، که او خود روح و جان ما را در بر دارد. هر چیزی که میخواهد بگوید و ببرد، چون او به سادگی هر آنچه را که بخواهد از ما میگیرد.
سید ما صد بخارا را به غارت برده است
بوعلی چبود که او سینا به غارت می برد
هوش مصنوعی: سید ما بسیاری از شهرهای بخارا را غارت کرده، در حالی که بوعلی، با برتری خود، حتی ابن سینا را نیز به دست میآورد.

شاه نعمتالله ولی