غزل شمارهٔ ۵۰۴
فعل عالم ظل فعل الله بود
این کسی داند که او آگه بود
مظهر افعال او باشد همه
خود گدائی گیر و خواهی شه بود
نور می یابد قمر از آفتاب
گرچه ظاهر نور، نور مه بود
مرد دانا سر نپیچد زین سخن
غیر نادانی که او گمره بود
کی شود مایل به سلطانی مصر
هر که او با یوسفی در چه بود
خاک پایش توتیای چشم ماست
رند سرمستی کز آن درگه بود
هر چه بینی نعمت الله بود
نعمت الله در همه عالم یکی است
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
فعل عالم ظل فعل الله بود
این کسی داند که او آگه بود
هوش مصنوعی: عمل انسان به عنوان موجودی دانا، نشاندهنده و نمایانگر اراده و فعل خداوند است. تنها کسی میتواند این را درک کند که به حقیقت و دانش عمیق دست یافته باشد.
مظهر افعال او باشد همه
خود گدائی گیر و خواهی شه بود
هوش مصنوعی: هر کسی باید به جایگاه خود در دنیا آگاه باشد و به تظاهر به بزرگمنشی و توانمندی نپردازد؛ بلکه باید در humility و نیازمندی به خداوند باشد و به محبت و فیض او تکیه کند.
نور می یابد قمر از آفتاب
گرچه ظاهر نور، نور مه بود
هوش مصنوعی: ماه از نور خورشید روشنی میگیرد، هرچند که آن نور در واقع نور ماه به نظر میرسد.
مرد دانا سر نپیچد زین سخن
غیر نادانی که او گمره بود
هوش مصنوعی: مرد باهوش به این حرف توجهی نمیکند، چون فقط فرد نادان است که در این مسیر گم شده و به اشتباه میرود.
کی شود مایل به سلطانی مصر
هر که او با یوسفی در چه بود
هوش مصنوعی: هر کسی که با یوسف در ارتباط بوده و از او تأثیر گرفته، به سوی سلطنت مصر متمایل خواهد شد.
خاک پایش توتیای چشم ماست
رند سرمستی کز آن درگه بود
هوش مصنوعی: خاک پای او، مروارید چشمهای ماست، کسی که از آن درگاه به مستی و سرمستی رسیده است.
هر چه بینی نعمت الله بود
نعمت الله در همه عالم یکی است
هوش مصنوعی: هر چیزی که میبینی، نعمتی از سوی خداوند است و همه نعمتهای او در سراسر جهان یکی و مشابه هستند.

شاه نعمتالله ولی