گنجور

غزل شمارهٔ ۴۸۳

روح اعظم ذرهٔ بیضا بود
صورت و معنای جد ما بود
بنده خوانندش ولیکن سید است
موج گویندش ولی دریا بود
نکته ای از موج دریا گفته ایم
این کسی داند که او از ما بود
قول ما از عالم سفلی مجو
این سخن از عالم بالا بود
سر ببازد بر سر کویش به عیش
در سر هر کس که این سودا بود
نور چشمی در نظر پیدا شده
کی ببیند هر که نابینا بود
در گلستان شهادت روز و شب
سید ما بلبل گویا بود

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

روح اعظم ذرهٔ بیضا بود
صورت و معنای جد ما بود
هوش مصنوعی: روح بزرگ همان روحی است که در وجود کوچک‌ترها نیز وجود دارد. این روح، هم ظاهر و هم باطن جد ما را تشکیل می‌دهد.
بنده خوانندش ولیکن سید است
موج گویندش ولی دریا بود
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که فردی که به ظاهر معمولی به نظر می‌رسد و به عنوان یک بنده یا خدمتگزار شناخته می‌شود، در حقیقت دارای مقام و ارزش بالایی است. او به اندازه‌ای با اهمیت است که می‌توان او را به دریا تشبیه کرد، در حالی که دیگران او را فقط به عنوان یک موج در نظر می‌گیرند. این نشان می‌دهد که برخی افراد ممکن است در نگاه اول کم‌ اهمیت جلوه کنند، اما در واقع دارای عمق و ویژگی‌های ویژه‌ای هستند.
نکته ای از موج دریا گفته ایم
این کسی داند که او از ما بود
هوش مصنوعی: ما تنها نکته‌ای از عمق و پیچیدگی‌های دریا را بیان کرده‌ایم و این مطلب را کسی می‌فهمد که آشنایی بیشتری با ما و افکار ما داشته باشد.
قول ما از عالم سفلی مجو
این سخن از عالم بالا بود
هوش مصنوعی: ما به دنیا و سرزمین پست وابسته نیستیم؛ این حرف از جایگاهی بلند و عالی سرچشمه می‌گیرد.
سر ببازد بر سر کویش به عیش
در سر هر کس که این سودا بود
هوش مصنوعی: کسی که دل به عشق و محبت تو داده، تمام خوشی‌های زندگی‌اش را در پای عشق تو قربانی می‌کند. هر کس که این احساس را تجربه کرده باشد، همین را خواهد گفت.
نور چشمی در نظر پیدا شده
کی ببیند هر که نابینا بود
هوش مصنوعی: کسی که چشم بصیرت ندارد، نمی‌تواند زیبایی و نور را ببیند، حتی اگر در برابرش آشکار باشد.
در گلستان شهادت روز و شب
سید ما بلبل گویا بود
هوش مصنوعی: در باغ شهادت، روز و شب صدای دلنواز سید ما همچون بلبل به گوش می‌رسید.