شاه نعمت‌الله ولیغزل شمارهٔ ۴۰۰
روحها در روح اعظم فانی است
در حقیقت خدمتش هم فانی است
گرچه آدم باقی است از وجه حق
هم بوجهی نیز آدم فانی است
جام جم فانی است نبود این عجب
این عجب بنگر که جم هم فانی است
ایکه گوئی فوت شد شادی ما
غم مخور زیرا که هم غم فانی است
گردمی با جام می همدم شوی
دمبدم در غیر آن دم فانی است
قطره و موج و حباب و جام می
نزد ما این جمله دریم فانی است
شبنمی بودیم ما چون آفتاب
خوش طلوعی کرد شبنم فانی است
هرچه باشد غیر او فانی بود
اوست باقی سوز و ماتم فانی است
گر بوجهی اسم اعظم اسم اوست
در مسما اسم اعظم فانی است
دیگری را کی بود خود دار و گیر
اندر آن میدان که رستم فانی است
ما همه خود فانی و او باقی است
بشنو از سید که عالم فانی است
اطلاعات
وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مسدس محذوف یا وزن مثنوی)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
روحها در روح اعظم فانی است
در حقیقت خدمتش هم فانی است
هوش مصنوعی: روحها در وجود بزرگ و عظیم حل شده‌اند و خدمات و کارهایشان نیز در حقیقت از بین می‌رود.
گرچه آدم باقی است از وجه حق
هم بوجهی نیز آدم فانی است
هوش مصنوعی: اگرچه انسان از جنبه‌ای به خداوند وابسته و برقرار است، اما از جنبه‌ای دیگر نیز او زوال‌پذیر و فانی است.
جام جم فانی است نبود این عجب
این عجب بنگر که جم هم فانی است
هوش مصنوعی: جام جم، که نمادی از کمال و جاودانگی است، در واقع فانی و زودگذر است. جای تعجب نیست که چیزهایی مانند آن، که نماد زندگی ابدی به نظر می‌رسند، خودشان نیز در معرض زوال و فنا قرار دارند.
ایکه گوئی فوت شد شادی ما
غم مخور زیرا که هم غم فانی است
هوش مصنوعی: نگران نباش که شادی ما از بین رفته، چون غم هم زودگذر است و دوام نخواهد داشت.
گردمی با جام می همدم شوی
دمبدم در غیر آن دم فانی است
هوش مصنوعی: با نوشیدن شراب و خوشی، لحظات خود را همراهی کن، زیرا در غیر این صورت، هر لحظه‌ای که نگذرانده‌ای، از بین می‌رود.
قطره و موج و حباب و جام می
نزد ما این جمله دریم فانی است
هوش مصنوعی: قطره، موج، حباب و جام همه در کنار ما هستند و این نکته را درک می‌کنیم که همه این‌ها زودگذر و فانی هستند.
شبنمی بودیم ما چون آفتاب
خوش طلوعی کرد شبنم فانی است
هوش مصنوعی: ما مانند شبنم بودیم، اما آفتاب با زلالی و زیبایی خود درخشید. شبنم بی‌دوام و گذراست.
هرچه باشد غیر او فانی بود
اوست باقی سوز و ماتم فانی است
هوش مصنوعی: هر چیزی غیر از او موقتی و نابود شدنی است و تنها اوست که باقی می‌ماند. آنچه باعث سوز و اندوه می‌شود نیز پیوسته از بین می‌رود.
گر بوجهی اسم اعظم اسم اوست
در مسما اسم اعظم فانی است
هوش مصنوعی: اگر نام اعظم او در وجهی به معنای خود اوست، پس در جوهر و حقیقت، نام اعظم در آن مقام، ناپدید و محو است.
دیگری را کی بود خود دار و گیر
اندر آن میدان که رستم فانی است
هوش مصنوعی: در زندگی به جای اینکه به دیگران وابسته باشی و منتظر کمک آن‌ها باشی، خودت را تقویت کن و در میدان زندگی مستقل عمل کن، چرا که در نهایت همه چیز فانی است و تنها توانایی و قدرت درون خودت باقی می‌ماند.
ما همه خود فانی و او باقی است
بشنو از سید که عالم فانی است
هوش مصنوعی: ما همه در این دنیا زوال‌پذیر هستیم و تنها او باقی می‌ماند. این نکته را از سید بشنو که این جهان نیز نهایتاً نابود خواهد شد.