غزل شمارهٔ ۲۲۸
تن همچو تخت شاهست جان خود یکی امیر است
آن پادشاه بر وی سلطان بی نظیر است
عشق است شاه عادل بر تخت دل نشسته
این عقل کامل ما آن شاه را وزیر است
گشته است بلبل مست نالان به عشق آن گل
در بوستان ما بین گلهای بی نظیر است
سلطان وقت خود را خواهی که بازیابی
بنگر گدای ما را درویشکی فقیر است
هر بی خبر چو داند معشوق عاشقان را
از عشق حق تعالی این جان ما خبیر است
آئینه ایست روشن در وی جمال ساقی
جام جهان نمایم از نور او منیر است
در عین نعمت الله بنگر به چشم معنی
کاین صورت لطیفش بس خوب و دلپذیر است
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
تن همچو تخت شاهست جان خود یکی امیر است
آن پادشاه بر وی سلطان بی نظیر است
هوش مصنوعی: بدن مانند یک تخت پادشاهی است و جان انسان به عنوان رئیس آن تخت میباشد. این پادشاه بر بدن سلطنتی بینظیر دارد.
عشق است شاه عادل بر تخت دل نشسته
این عقل کامل ما آن شاه را وزیر است
هوش مصنوعی: عشق، مانند پادشاهی عادل بر قلب انسان سلطنت میکند و عقل، که به کمال رسیده است، در کنار این عشق به عنوان مشاور و وزیر عمل میکند.
گشته است بلبل مست نالان به عشق آن گل
در بوستان ما بین گلهای بی نظیر است
هوش مصنوعی: بلبل دیوانه از عشق آن گل در باغ گلها در حال ناله و شکایت است، در حالی که به زیباییهای دیگر گلها توجهی ندارد.
سلطان وقت خود را خواهی که بازیابی
بنگر گدای ما را درویشکی فقیر است
هوش مصنوعی: اگر میخواهی برگردانی زمان حال را درک کنی، به گدای ما نگاه کن که درویشی فقیر است.
هر بی خبر چو داند معشوق عاشقان را
از عشق حق تعالی این جان ما خبیر است
هوش مصنوعی: هر کس که بیخبر است، نمیداند که معشوق عاشقان چطور است. اما عشق حقیقی، که از خداوند سرچشمه میگیرد، راز ورمز این جان ما را میداند.
آئینه ایست روشن در وی جمال ساقی
جام جهان نمایم از نور او منیر است
هوش مصنوعی: این بیت به تجلی زیبایی و نورانی بودن ساقی اشاره دارد. مثل یک آینه روشن، جمال و زیبایی ساقی را به نمایش میگذارد و از نور او، فضای اطراف پرنور و درخشان میشود. به نوعی، شکوه و زیبایی ساقی باعث میشود که همه چیز اطرافش زنده و روشن به نظر برسد.
در عین نعمت الله بنگر به چشم معنی
کاین صورت لطیفش بس خوب و دلپذیر است
هوش مصنوعی: به زیباییهای زندگی توجه کن و از آن علاوه بر ظاهر خوشایند، عمق و معنا آن را نیز ببین. این جهان زیبا با تمام نعمتها و لطفهایی که دارد، نیازمند نگاهی عمیقتر است.

شاه نعمتالله ولی