گنجور

غزل شمارهٔ ۲۲۶

سریر سلطنت عشق بر سر دار است
از آن سبب سر این دار جای سردار است
به جان جملهٔ رندان مست کاین دل ما
مدام در هوس دست بوس خمار است
بیا که سینهٔ ما مخزنیست پر اسرار
اگر چنانکه تو را ذوق علم و اسرار است
سخن مگوی ز دستار و بگذر از سر آن
هزار سر به یکی جو چه جای دستار است
برفت مرغ دل ما نیامدش خبری
مگر به دام سر زلف او گرفتار است
به نور دیدهٔ او دیده چشم ما روشن
ببین به نور جمالش که نور آن یار است
حباب اگر چه صداست از هزار جمله یکی
به عین ما نظری کن ببین که انهار است
مکن به چشم حقارت نظر به مخلوقی
که جمله فعل حکیم است و نیک در کار است
چو عارفان برو و شکر نعمة الله گو
مباش منکر سید چه جای انکار است

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

سریر سلطنت عشق بر سر دار است
از آن سبب سر این دار جای سردار است
هوش مصنوعی: سلطنت عشق بر بالای چوبه دار قرار دارد و به همین دلیل، این چوبه دار محل نشستن فرمانده است.
به جان جملهٔ رندان مست کاین دل ما
مدام در هوس دست بوس خمار است
هوش مصنوعی: به جان همهٔ رندان خوشگذران، که دل من همیشه در آرزوی بوسهٔ دستی از محبوب مست است.
بیا که سینهٔ ما مخزنیست پر اسرار
اگر چنانکه تو را ذوق علم و اسرار است
هوش مصنوعی: بیا و ببین که دل ما پر از رازهاست، اگر تو به علم و اسرار علاقه‌مندی.
سخن مگوی ز دستار و بگذر از سر آن
هزار سر به یکی جو چه جای دستار است
هوش مصنوعی: در اینجا به جای پرداختن به ظواهر و مسائل سطحی، به عمق موضوعات و معانی اصلی توجه کن. اهمیت را در چیزهای بزرگ و اساسی ببین و از جزئیات بی‌مورد بگذرم.
برفت مرغ دل ما نیامدش خبری
مگر به دام سر زلف او گرفتار است
هوش مصنوعی: پرنده دل ما پرواز کرده و هیچ خبری از او نیامده، جز اینکه به دام موهای او گرفتار شده است.
به نور دیدهٔ او دیده چشم ما روشن
ببین به نور جمالش که نور آن یار است
هوش مصنوعی: به لطف و زیبایی‌های او، دیدگان ما روشن و روشن‌تر می‌شود. زیبایی او مانند نوری است که تمام وجود ما را پر می‌کند.
حباب اگر چه صداست از هزار جمله یکی
به عین ما نظری کن ببین که انهار است
هوش مصنوعی: حباب هرچند که صدای زیادی دارد، اما در واقع از هزاران جمله فقط یکی به حقیقت نزدیک‌تر است. به ما نگاه کن و ببین که چقدر چیزهای زیبا وجود دارد.
مکن به چشم حقارت نظر به مخلوقی
که جمله فعل حکیم است و نیک در کار است
هوش مصنوعی: به کسی که خلق شده نگاه تحقیرآمیز نداشته باش، زیرا همه آنها به حکمتی خلق شده‌اند و در کار خود نیکو هستند.
چو عارفان برو و شکر نعمة الله گو
مباش منکر سید چه جای انکار است
هوش مصنوعی: مثل عارفان رفتار کن و نعمت‌های خداوند را شکرگزاری کن. نایب امام معصوم را انکار نکن، زیرا جایی برای انکار او نیست.

خوانش ها

غزل شمارهٔ ۲۲۶ به خوانش سید جابر موسوی صالحی