گنجور

غزل شمارهٔ ۱۴۳۸

راهیم و رهنمائیم هم رهرویم و همراه
هم سیدیم و بنده هم چاکریم و هم شاه
جام می لطیف است این جسم و جان که داریم
در باطن آفتابیم در ظاهریم چون ماه
گاهی چنین که بینی بر تخت چون سلیمان
گاهی چنانکه دانی چون یوسفیم در چاه
رندیم و لاابالی سرمست در خرابات
با ساقئی حریفیم دایم به گاه و بیگاه
در راه بی کرانه ما می رویم دایم
گر عزم راه داری ما با تو ایم همراه
ای بنده بندگی کن تا پادشاه گردی
زیرا که پادشاهند این بندگان درگاه
توقیع آل دارد حکم ولایت ما
باشد نشان آن حکم بر نام نعمت الله

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلاتن مفعول فاعلاتن (مضارع مثمن اخرب)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

راهیم و رهنمائیم هم رهرویم و همراه
هم سیدیم و بنده هم چاکریم و هم شاه
هوش مصنوعی: ما در مسیر زندگی همواره همراه یکدیگر هستیم و در این راه راهنما و رهرو هستیم. در عین حال، هم خدمتگزار و هم ارباب یکدیگر به حساب می‌آییم.
جام می لطیف است این جسم و جان که داریم
در باطن آفتابیم در ظاهریم چون ماه
هوش مصنوعی: جام لطیف، نماد این بدن و روح ماست. در واقع، درونی چون خورشید داریم، اما در ظاهر مانند ماه به نظر می‌رسیم.
گاهی چنین که بینی بر تخت چون سلیمان
گاهی چنانکه دانی چون یوسفیم در چاه
هوش مصنوعی: گاهی در جایگاهی با بزرگی و قدرت قرار داریم، مانند سلیمان بر تخت، و گاهی در وضعیت دشواری به سر می‌بریم، مانند یوسف در چاه.
رندیم و لاابالی سرمست در خرابات
با ساقئی حریفیم دایم به گاه و بیگاه
هوش مصنوعی: ما سرخوش و بی‌خیال هستیم و در میخانه با ساقی خود مشغولیم، همواره در هر زمان و مکان به شادی و خوشگذرانی می‌پردازیم.
در راه بی کرانه ما می رویم دایم
گر عزم راه داری ما با تو ایم همراه
هوش مصنوعی: ما در مسیر بی‌پایان پیوسته قدم برمی‌داریم، اگر تو اراده‌ات را جزم کرده‌ای، ما نیز در این راه هم‌پیمان تو هستیم.
ای بنده بندگی کن تا پادشاه گردی
زیرا که پادشاهند این بندگان درگاه
هوش مصنوعی: اگر تو به بندگی و خدمت بپردازی، در نهایت به مقام و جایگاه ارجمندی خواهی رسید، زیرا این بنده‌ها هستند که در درگاه پادشاهی ارزش و اعتبار دارند.
توقیع آل دارد حکم ولایت ما
باشد نشان آن حکم بر نام نعمت الله
هوش مصنوعی: حکم ولایت ما با نشان و امضای آل به رسمیت شناخته می‌شود و این نشان بر نام نعمت الله قرار دارد.