قصیدهٔ شمارهٔ ۴
مرد مردانه شاه مردان است
در همه حال مرد مردان است
در ولایت ولی والی اوست
بر همه کاینات سلطان است
سید اولیا علی ولی
آنکه عالم تنست و او جان است
گرچه من جان عالمش گفتم
غلطی گفتهام که جانان است
بی ولای علی ولی نشوی
گر تو را صد هزار برهان است
ابن عم رسول یار خدا
آن خلیفه علی عمران است
یوسف مصر عالمش خوانم
شاه تبریز و میر او جان است
نه فلک با ستارگان شب و روز
گرد دولت سراش گردان است
دیگران گر خلاف او کردند
لاجرم حالشان پریشان است
واجب است انقیاد او بر ما
خدمت ما به قدر امکان است
حسب و هم نسب بُود به کمال
عمل و علم او فراوان است
مهر او گنج و دل چو گنجینه
خانه بی گنج ، کُنج ویران است
بر در کبریای حضرت او
شاه عالم پناه دربان است
دوستی رسول و آل رسول
نزد مؤمن کمال ایمان است
باطنا شمس و ظاهرا ماه است
نور هر دو به خلق تابان است
رو رضای علی بدست آور
گر تو را اشتیاق رضوان است
یادگار محمد است و علی
نعمت الله که میر مستان است
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
مرد مردانه شاه مردان است
در همه حال مرد مردان است
هوش مصنوعی: مردی که با شجاعت و دلیری رفتار میکند، در هر شرایطی مردانه عمل میکند و ویژگیهای واقعی یک مرد را به نمایش میگذارد.
در ولایت ولی والی اوست
بر همه کاینات سلطان است
هوش مصنوعی: در سرزمین ولی، قدرت و حکومت او بر همه موجودات برقرار است و او همانند سلطان بر همهی کائنات فرمانروایی میکند.
سید اولیا علی ولی
آنکه عالم تنست و او جان است
هوش مصنوعی: سید اولیا علی، ولی و سرپرست است، و او کسی است که عالم به امور است و حقیقت وجودیاش روح و جان واقعی است.
گرچه من جان عالمش گفتم
غلطی گفتهام که جانان است
هوش مصنوعی: هرچند من به اشتباه گفتم که او جان عالم است، اما در واقع او محبوب من است.
بی ولای علی ولی نشوی
گر تو را صد هزار برهان است
هوش مصنوعی: اگر به محبت و ولایت علی (ع) نپردازی، هر مقدار دلیل و برهان هم داشته باشی، به حقیقت راه نمییابی.
ابن عم رسول یار خدا
آن خلیفه علی عمران است
هوش مصنوعی: ابن عم رسول، که پسر عموی پیامبر خداست، همان خلیفهای است که از نسل عمران میآید.
یوسف مصر عالمش خوانم
شاه تبریز و میر او جان است
هوش مصنوعی: یوسف مصر را عالمی بزرگ و باهوش معرفی میکنم، همچون شاه تبریز که میر او نیز جان و زندگیاش است.
نه فلک با ستارگان شب و روز
گرد دولت سراش گردان است
هوش مصنوعی: نه آسمان با ستارهها در شب و روز، بر گرد سرای او چرخ میزند.
دیگران گر خلاف او کردند
لاجرم حالشان پریشان است
هوش مصنوعی: اگر دیگران برخلاف او عمل کردند، به همین خاطر وضعیتشان ناگوار و آشفته است.
واجب است انقیاد او بر ما
خدمت ما به قدر امکان است
هوش مصنوعی: ضروری است که ما به او تسلیم شویم و خدمت به او را تا جایی که بتوانیم انجام دهیم.
حسب و هم نسب بُود به کمال
عمل و علم او فراوان است
هوش مصنوعی: شرافت و جایگاه یک فرد به میزان و کیفیت کارها و دانش او بستگی دارد و نه تنها به خانواده و نسب او.
مهر او گنج و دل چو گنجینه
خانه بی گنج ، کُنج ویران است
هوش مصنوعی: عشق و محبت او مانند گنجی ارزشمند است و دل انسان نیز مانند خانهای پر از گنجینه میباشد. اگر عشق و محبت نباشد، دل همچون خانهای خالی و ویران خواهد بود.
بر در کبریای حضرت او
شاه عالم پناه دربان است
هوش مصنوعی: در نزد پروردگار بزرگ، دربان شاه نشین عالم، به عنوان پناهگاهی برای همه شناخته میشود.
دوستی رسول و آل رسول
نزد مؤمن کمال ایمان است
هوش مصنوعی: دوستی با پیامبر و خاندان او برای مؤمن نشانهی کامل بودن ایمان اوست.
باطنا شمس و ظاهرا ماه است
نور هر دو به خلق تابان است
هوش مصنوعی: این جمله به این معناست که در عمق وجودی، به مانند خورشید درخشان است و از نمای ظاهری، مانند ماه نور میافشاند. به همین ترتیب، هر دو به مردم روشنایی میبخشند و به آنها هدیهای از نور و زندگی میدهند.
رو رضای علی بدست آور
گر تو را اشتیاق رضوان است
هوش مصنوعی: اگر میخواهی به خشنودی خداوند دست یابی، باید رضایت علی را جلب کنی.
یادگار محمد است و علی
نعمت الله که میر مستان است
هوش مصنوعی: این جمله به ارادت و محبت به پیامبر اسلام محمد (ص) و امام علی (ع) اشاره دارد و به نوعی نشاندهندهی ارزش و مقام این شخصیتها در دین اسلام است. همچنین، به ویژگیهای خاصی که در پیروان یا مریدان آنها وجود دارد، مثل شادی و سرمستی اشاره میکند.
حاشیه ها
1391/06/06 01:09
محمدرضا حاج بابایی
بیت سوم مصرع اول:
سید اولیا علی ولی الله
1402/10/17 02:01
محمد حسین
دوستی رسول و آل رسول
نزد مؤمن کمال ایمان است