شاه نعمت‌الله ولیقصیدهٔ شمارهٔ ۳
از نور روی اوست که عالم منور است
حسنی چنین لطیف چه حاجت به زیور است
سلطان چار بالش و شش طاق و نه رواق
بر درگه رفیع جلالش چو چاکر است
زوج بتول باب امامین مرتضی
سردار اولیا و وصی پیمبر است
مسند نشین مجلس ملک ملائکه
در آرزوی مرتبه و جای قنبر است
هر ماه ، ماه نو به جهان مژده می‌دهد
یعنی فلک ز حلقه به گوشان حیدر است
اسکندر است بنده او از میان جان
چوبک زن درش بمثل صد چو قیصر است
گیسو گشاد و گشت معطر دماغ روح
رو را نمود و عالم از آن رو مصور است
جودش وجود داد به عالم از آن سبب
عالم به یمن جود و جودش منور است
خورشید لَمعه ایست ز نور ولایتش
صد چشمه حیات و دو صد حوض کوثر است
نزدیک ما خلیفهٔ بر حق امام ماست
مجموع آسمان و زمینش مسخر است
مداح اهل بیت به نزدیک شرع و عقل
دنیا و آخرت همه او را میسر است
لعنت به دشمنان علی گر کنی رواست
می کن مگو که این سخنت بس مکرر است
گوئی که خارجی بود از دین مصطفی
خارج مگو که خارجی ، شوم کافر است
هر مؤمنی که لاف ولای علی زند
توقیع آن جناب به نامش مقرر است
یا دست جود او چه بود کان مختصر
با همتش محیط سرابی محقر است
او را بشر مخوان تو که سر خداست او
او دیگر است و حالت او نیز دیگر است
طبع لطیف ماست که بحریست بیکران
هر حرف از این سخن صدفی پر ز گوهر است
هر بیت از این قصیده که گفتم به عشق دل
می خوان که هر یکی ز یکی خوب و خوشتر است
سید که دوستدار رسولست و آل او
بر دشمنان دین محمد مظفر است
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
از نور روی اوست که عالم منور است
حسنی چنین لطیف چه حاجت به زیور است
هوش مصنوعی: عالم به خاطر نور چهره او روشن و درخشان است. زیبایی او به قدری ظریف و دلنشین است که نیازی به زینت و زیور ندارد.
سلطان چار بالش و شش طاق و نه رواق
بر درگه رفیع جلالش چو چاکر است
هوش مصنوعی: سلطان با چهار تشک و شش طاق و نه رواق، در درگاه باعظمت خود، مانند یک خدمتکار است.
زوج بتول باب امامین مرتضی
سردار اولیا و وصی پیمبر است
هوش مصنوعی: همسر بانوی پاک، دروازه دو امام است که در رهبری و فضیلت سرآمدند و جانشین پیامبر به شمار می‌روند.
مسند نشین مجلس ملک ملائکه
در آرزوی مرتبه و جای قنبر است
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به جایگاه و مقام قنبر، خدمتکار علی (ع)، اشاره می‌کند و بیان می‌کند که حتی ملائکه، که در بالاترین رتبه‌های آسمانی قرار دارند، آرزوی رسیدن به مقام و مرتبه قنبر را دارند. این جمله نشان‌دهنده‌ی عظمت و ارزش جایگاه قنبر است، به گونه‌ای که فرشتگان نیز به آن حسرت می‌ورزند.
هر ماه ، ماه نو به جهان مژده می‌دهد
یعنی فلک ز حلقه به گوشان حیدر است
هوش مصنوعی: هر ماه، شروع تازه‌ای از خود را به عالم بشر معرفی می‌کند که این نشان‌دهنده درخشش و ویژگی‌های خاص حیدر (علی) در آسمان‌هاست.
اسکندر است بنده او از میان جان
چوبک زن درش بمثل صد چو قیصر است
هوش مصنوعی: اسکندر، بنده‌ی اوست و در میان جان، چوبکی دارد که مانند صد قیصر ارزشمند است.
گیسو گشاد و گشت معطر دماغ روح
رو را نمود و عالم از آن رو مصور است
هوش مصنوعی: موهایش را باز کرده و عطرش همه جا را پر کرده است. بوی خوشش روح و جان را به وجد می‌آورد و جهان به خاطر این زیبایی، تصویر دیگری به خود گرفته است.
جودش وجود داد به عالم از آن سبب
عالم به یمن جود و جودش منور است
هوش مصنوعی: بخشش و generosity او باعث شد که وجود و حیات به جهان بخشیده شود و از این رو، جهان به خاطر این بخشش و مهربانی، نورانی و درخشان شده است.
خورشید لَمعه ایست ز نور ولایتش
صد چشمه حیات و دو صد حوض کوثر است
هوش مصنوعی: خورشید نمادی از نور و روشنایی ولایت است که به زندگی و حیات می‌بخشد و مانند چشمه‌های متعدد و حوض‌های فراوانی است که پر از رحمت و برکت هستند.
نزدیک ما خلیفهٔ بر حق امام ماست
مجموع آسمان و زمینش مسخر است
هوش مصنوعی: امام ما که رهبر حقیقی است در نزد ما قرار دارد و تمام آسمان و زمین تحت تسلط او هستند.
مداح اهل بیت به نزدیک شرع و عقل
دنیا و آخرت همه او را میسر است
هوش مصنوعی: مداح اهل بیت به اصول شرع و عقل نزدیک است و در دنیا و آخرت برای او همه چیز فراهم است.
لعنت به دشمنان علی گر کنی رواست
می کن مگو که این سخنت بس مکرر است
هوش مصنوعی: علی را در برابر دشمنانش حمایت کن و این موضوع را نیز بیان کن که تکرار این گفته هیچ اشکالی ندارد.
گوئی که خارجی بود از دین مصطفی
خارج مگو که خارجی ، شوم کافر است
هوش مصنوعی: انگار کسی که از دین پیامبر خارج شده است، باید گفت که خارج از دین است و در واقع کافر به حساب می‌آید.
هر مؤمنی که لاف ولای علی زند
توقیع آن جناب به نامش مقرر است
هوش مصنوعی: هر مؤمنی که درباره مقام و فضائل علی(ع) سخن بگوید و او را ستایش کند، نام او در نزد آن بزرگوار ثبت و مشخص می‌شود.
یا دست جود او چه بود کان مختصر
با همتش محیط سرابی محقر است
هوش مصنوعی: آیا بخشندگی او چه حالی دارد که چند کلام کوتاهش، همراه با اراده‌اش، به اندازه یک سراب کوچک و بی‌ارزش جا دارد؟
او را بشر مخوان تو که سر خداست او
او دیگر است و حالت او نیز دیگر است
هوش مصنوعی: او را انسان نخوان، زیرا که ذات او خداوند است؛ او چیزی دیگر است و ویژگی‌های او نیز متفاوت از انسان‌هاست.
طبع لطیف ماست که بحریست بیکران
هر حرف از این سخن صدفی پر ز گوهر است
هوش مصنوعی: روح حساس و زیبا ما همچون دریایی بی‌پایان است و هر کلمه از این سخن مانند صدفی پر از جواهرات ارزشمند می‌باشد.
هر بیت از این قصیده که گفتم به عشق دل
می خوان که هر یکی ز یکی خوب و خوشتر است
هوش مصنوعی: هر قسمت از این شعر که بیان می‌کنم، به عشق و دل‌باختگی اشاره دارد، چرا که هر کدام از آنها زیباتر و دلنشین‌تر از دیگری است.
سید که دوستدار رسولست و آل او
بر دشمنان دین محمد مظفر است
هوش مصنوعی: سید، که محب و دوستدار پیامبر و خاندان اوست، بر دشمنان دین محمد پیروز و غالب خواهد بود.
حاشیه ها
1402/10/15 08:01
محمد حسین
بسیار زیبا:
هر ماه ، ماه نو به جهان مژده می‌دهد
یعنی فلک ز حلقه به گوشان حیدر است
1402/10/15 08:01
محمد حسین
خورشید لَمعه ایست ز نور ولایتش***صد چشمه حیات و دو صد حوض کوثر است
خورشید در برابر نور او یه پرتو کوچک هست