گنجور

قصیدهٔ شمارهٔ ۲۹

ظهوری لم یزل ذاتی بذاتی
جمالی لایزال من صفاتی
مسما واحد اسما کثیر
وفی تلوین اسمائی ثباتی
وجودی کالقدح روحی کراخی
فخذ منی قدح و اشرب حیاتی
و عقلی کالاب نفسی کامی
ابی ابنی و امی کالبناتی
وصالی راحتی فی کل حال
فراقی عن ظهوری نازعاتی
و فی ملک البقا ملکی قدیم
و لو کان تجلی فی جهاتی
کلامی نازل من فوق عرشی
علی لوح الوجود الکایناتی
وجود فی وجود فی وجودی
و کون الجامع منی مرآتی
لوجهی باعث الایجاد خلقی
و ذوقی من ظهوری حاصلاتی
حیاتی دایم روحی من الله
و مستغن حیاتی عن مماتی
و اکلی دایم من رزق ربی
و رزاقی قسیم المقسماتی
و قلبی عرش اسراری بامری
و مجموع الملایک حاملاتی
و تقریری من التوحید شرک
و طاعاتی علی عن سیئاتی
وجودی شاهدی عندی بجودی
کلامی ناطق عن معجزاتی
و نطقی قاصر عن وصف ذوقی
و عقلی عاجز من وارداتی
عذابی راحتی دائی دوائی
و حلی فی طریقی مشکلاتی
کتاب الکون حرف من حروفی
و تعبیر الروایة من رواتی
و روحی مظهر الارواح کله
و جسمی مظهر الایات آتی
و عینی ناظر فی کل وجه
و نفسی عاشق بالزاکیاتی
ضمیری خالص من غیر حق
و قلبی سالم من خالصاتی
و بیتی جنتی حوری حواری
و لکن لا الیها التفاتی
و لو کان سوی الله فی ضمیری
لکان مونسی لاتی مناتی
بکاسات و طاسات شرابی
متی یشرب شراب من فراتی
زلالی عند عطشان شرابی
و ساقی صالح من مالحاتی
کلیمی خلع نعلین بامری
و طرح العالم من واجباتی
و لیس الدار الا غیر نوری
ولا فی البیت الا خیراتی
رسول جاء من عندی الی
بارسال الرسالة مرسلاتی
و هذا القول من اقوال جدی
و صلوات علیه من صلواتی
صفات الله فی وجهی و جلی
و اسمی نعمت الله کیف ذاتی

اطلاعات

وزن: مفاعیلن مفاعیلن فعولن (هزج مسدس محذوف یا وزن دوبیتی)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ظهوری لم یزل ذاتی بذاتی
جمالی لایزال من صفاتی
هوش مصنوعی: وجودی همیشگی که جوهری اصیل دارد و زیبایی‌اش نیز دائمی و ناشی از صفاتش است.
مسما واحد اسما کثیر
وفی تلوین اسمائی ثباتی
هوش مصنوعی: وجود واحدی است که نام‌های بسیار دارد و در تنوع این نام‌ها، ثبات و پایداری وجود دارد.
وجودی کالقدح روحی کراخی
فخذ منی قدح و اشرب حیاتی
هوش مصنوعی: وجود من همچون فنجانی است که روح درون آن قرار دارد. پس از من فنجانی بردار و زندگی‌ام را بنوش.
و عقلی کالاب نفسی کامی
ابی ابنی و امی کالبناتی
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که عقل و خرد من به اندازه نفس و روح من کامل و شایسته است، مانند کسی که نمی‌خواهد فرزندانش در سختی و مشکلات بزرگ شوند.
وصالی راحتی فی کل حال
فراقی عن ظهوری نازعاتی
هوش مصنوعی: در هر حالتی که من با تو وصل شوم، آسایش و آرامش دارم، هرچند جدایی از تو در پس پرده‌ام باشد.
و فی ملک البقا ملکی قدیم
و لو کان تجلی فی جهاتی
هوش مصنوعی: در سرزمین جاودانگی، سلطنتی قدیمی دارم، هرچند که در زوایای مختلف ظهور یافته است.
کلامی نازل من فوق عرشی
علی لوح الوجود الکایناتی
هوش مصنوعی: این جمله به نوعی از الهام یا وحی اشاره دارد که از مرتبه‌ای بالا به وجود آمده و در دلِ عالم هستی ثبت شده است. به عبارتی دیگر، این سخن از منبعی غیرزمینی و عمیق نشأت گرفته و در لوح وجود تمامی مخلوقات حک شده است.
وجود فی وجود فی وجودی
و کون الجامع منی مرآتی
هوش مصنوعی: وجود من در وجود توست و همه وجودها با هم، آینه‌ی من هستند.
لوجهی باعث الایجاد خلقی
و ذوقی من ظهوری حاصلاتی
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که وجود و حضور من به نوعی موجب ایجاد و بروز خلاقیت و زیبایی در آثار و ساخته‌های مختلف می‌شود. به عبارت دیگر، من باعث ظهور و شکل‌گیری خلق و خوی خاصی هستم که نتایج آن را می‌توان در آثار و دستاوردها مشاهده کرد.
حیاتی دایم روحی من الله
و مستغن حیاتی عن مماتی
هوش مصنوعی: زندگی من همیشه از روح خداست و نیاز زندگی‌ام به مرگم نیست.
و اکلی دایم من رزق ربی
و رزاقی قسیم المقسماتی
هوش مصنوعی: من همیشه از روزی که پروردگارم به من داده برخوردارم و روزی‌ام تقسیم شده و از قبل تنظیم شده است.
و قلبی عرش اسراری بامری
و مجموع الملایک حاملاتی
هوش مصنوعی: قلب من مانند عرش، حاوی اسرار است و فرشتگان نیز آن را حمل می‌کنند.
و تقریری من التوحید شرک
و طاعاتی علی عن سیئاتی
هوش مصنوعی: در اینجا بیان می‌شود که شناخت واقعی خداوند و یگانگی او، در برابر شرک و گناهان، نشان‌دهنده‌ی اهمیت فرمانبرداری و عمل به حسنات است تا از زشتی‌ها دور شویم.
وجودی شاهدی عندی بجودی
کلامی ناطق عن معجزاتی
هوش مصنوعی: وجودی در نزد من گواهی است که با کلامی سخن می‌گوید و درباره معجزاتی صحبت می‌کند.
و نطقی قاصر عن وصف ذوقی
و عقلی عاجز من وارداتی
هوش مصنوعی: کلام من نمی‌تواند به درستی احساسات و تجربیاتم را بیان کند و ذهنم در درک آنچه بر من گذشته ناتوان است.
عذابی راحتی دائی دوائی
و حلی فی طریقی مشکلاتی
هوش مصنوعی: در زندگی مشکلات و سختی‌هایی وجود دارد که باید با آنها روبرو شویم. اما این مشکلات می‌توانند به نوعی برای ما آرامش و تسکین به همراه داشته باشند، زیرا مواجهه با آنها به ما درس می‌دهد و ما را قوی‌تر می‌کند.
کتاب الکون حرف من حروفی
و تعبیر الروایة من رواتی
هوش مصنوعی: جهان مانند یک کتاب است که هر چیزی در آن، حرفی از حروف آن کتاب به شمار می‌آید و بیان داستان‌ها نیز به سخنان راویان وابسته است.
و روحی مظهر الارواح کله
و جسمی مظهر الایات آتی
هوش مصنوعی: روح من تجلی‌گاه تمام ارواح و بدن من نمایان‌گر نشانه‌ها و آیات آینده است.
و عینی ناظر فی کل وجه
و نفسی عاشق بالزاکیاتی
هوش مصنوعی: چشمی همیشه در هر حالتی نظاره‌گر است و نفسی که به پاکی و لطافت عشق می‌ورزد.
ضمیری خالص من غیر حق
و قلبی سالم من خالصاتی
هوش مصنوعی: من انسانی هستم که نیتی پاک و بی‌ریا دارم، و قلبم نیز از هر گونه آلودگی پاک و سالم است.
و بیتی جنتی حوری حواری
و لکن لا الیها التفاتی
هوش مصنوعی: بهشتی وجود دارد با نعمت‌های فراوان و زیبایی‌های دل‌انگیز، اما من هیچ توجهی به آن ندارم.
و لو کان سوی الله فی ضمیری
لکان مونسی لاتی مناتی
هوش مصنوعی: اگر غیر از خدا در دل من بود، آنچه که مرا راحت می‌کرد، آرزوهایم می‌بود.
بکاسات و طاسات شرابی
متی یشرب شراب من فراتی
هوش مصنوعی: این شعر به ذکر مهمانی و شادی اشاره دارد، جایی که شراب در جام‌ها ریخته شده و دعوت به نوشیدن شراب از رودخانه‌ای خاص می‌شود. این تصویر به نوعی حال و هوای دلنشین و لذت زندگی را نمایش می‌دهد.
زلالی عند عطشان شرابی
و ساقی صالح من مالحاتی
هوش مصنوعی: در جایی که تشنگان به دنبال آب زلال هستند، ساقی مهربان من نوشیدنی‌ای تلخی به من می‌دهد.
کلیمی خلع نعلین بامری
و طرح العالم من واجباتی
هوش مصنوعی: یه یهودی لنگ‌لنگان از یک طرف به سمت بامری می‌رود و برایم روشن می‌شود که شناختن دنیا از وظایف من است.
و لیس الدار الا غیر نوری
ولا فی البیت الا خیراتی
هوش مصنوعی: خانه تنها جایی است که نور حضور ندارد و در آنجا جز چیزهای نیکو خبری نیست.
رسول جاء من عندی الی
بارسال الرسالة مرسلاتی
هوش مصنوعی: پیامبری از جانب من به سوی دیگران آمد تا پیام‌هایم را برساند.
و هذا القول من اقوال جدی
و صلوات علیه من صلواتی
هوش مصنوعی: این سخن از گفته‌های جد من است که بر او درود می‌فرستم.
صفات الله فی وجهی و جلی
و اسمی نعمت الله کیف ذاتی
هوش مصنوعی: در این بیت، شاعر به توصیف صفات خداوند می‌پردازد و بیان می‌کند که این صفات در چهره و نام او تجلی یافته‌اند و از نعمت‌های الهی هستند. شاعر به ارتباط میان صفات الهی و ذات خداوند اشاره می‌کند و به زیبایی و عمق این ارتباط اهمیت می‌دهد.

حاشیه ها

1396/08/03 12:11
حمید

دوستان فراموش کرده ام که تو ادبیات، یک چیزی شبیه آرایه بود و می گفت شاعر شعرش را به عربی بگوید، یک چیزی شبیه به آرایه به کار رفته است. اگر کسی می داند لطفا بگوید.