گنجور

قصیدهٔ شمارهٔ ۲۶

دم به دم دم از ولای مرتضی باید زدن
دست دل در دامن آل عبا باید زدن
نقش حُب خاندان بر لوح جان باید نگاشت
مُهر مِهر حیدری بر دل چو ما باید زدن
دم مزن با هر که او بیگانه باشد از علی
گر نفس خواهی زدن با آشنا باید زدن
روبروی دوستان مرتضی باید نهاد
مدعی را تیغ غیرت بر قفا باید زدن
لافتی الا علی لاسیف الا ذوالفقار
این نفس را از سر صدق و صفا باید زدن
در دو عالم چارده معصوم را باید گزید
پنج نوبت بر در دولت سرا باید زدن
پیشوائی بایدت جستن ز اولاد رسول
پس قدم مردانه در راه خدا باید زدن
گر بلائی آید از عشق شهید کربلا
عاشقانه آن بلا را مرحبا باید زدن
هر درختی کو ندارد میوهٔ حب علی
اصل و فرعش چون قلم سر تا به پا باید زدن
دوستان خاندان را دوست باید داشت دوست
بعد از آن دم از وفای مصطفی باید زدن
سرخی روی موالی سکه نام علی است
بر رخ دنیا و دین چون پادشا باید زدن
بی ولای آن ولی لاف از ولایت می زنی
لاف را باید که دانی از کجا باید زدن
ما لوائی از ولای آن ولی افراشتیم
طبل در زیر گلیم آخر چرا باید زدن
بر در شهر ولایت خانه ای باید گزید
خیمه در دارالسلام اولیا باید زدن
از زبان نعمت الله منقبت باید شنید
بر کف نعلین سید بوسه ها باید زدن

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

دم به دم دم از ولای مرتضی باید زدن
دست دل در دامن آل عبا باید زدن
هوش مصنوعی: به طور مداوم باید از مقام و ولایت امام علی (ع) یاد کرد و برای رسیدن به مقام قرب الهی باید به خاندان او، یعنی اهل بیت (ع)، توکل کرد و از آنها مدد جست.
نقش حُب خاندان بر لوح جان باید نگاشت
مُهر مِهر حیدری بر دل چو ما باید زدن
هوش مصنوعی: باید عشق خاندان را بر دل و جان خود ثبت کنیم، مثل اینکه باید مهر و نشانه محبت حضرت علی (ع) را بر قلب خود بگذاریم.
دم مزن با هر که او بیگانه باشد از علی
گر نفس خواهی زدن با آشنا باید زدن
هوش مصنوعی: با هر کسی که نسبت به علی بی‌تفاوت است، سخن مگو. اگر می‌خواهی نفس‌ات آرام بگیرد، باید با آشناها صحبت کنی.
روبروی دوستان مرتضی باید نهاد
مدعی را تیغ غیرت بر قفا باید زدن
هوش مصنوعی: برگرفته از این بیت، به این معنی است که در مقابل دوستان و حامیان مرتضی، باید به طور قاطع و شجاعانه با مخالفان و دشمنان برخورد کرد و اجازه نداد که آنها از آزار و اذیت سوءاستفاده کنند. این بیانگر لزوم دفاع از ارزش‌ها و اصول است.
لافتی الا علی لاسیف الا ذوالفقار
این نفس را از سر صدق و صفا باید زدن
هوش مصنوعی: نباید از جنگ و مبارزه هراسی داشت، چرا که سلاح اصلی در این میدان، صداقت و خلوص نیت است. برای پیشرفت و تحقق اهداف، باید با اراده‌ای قوی و نیت خالص به مقابله با چالش‌ها پرداخت.
در دو عالم چارده معصوم را باید گزید
پنج نوبت بر در دولت سرا باید زدن
هوش مصنوعی: در این دنیا و آن دنیا باید به دنبال چهارده معصومین باشیم و برای رسیدن به برکت و رحمت آنان، پنج بار باید به درب نعمت و آسایش کوبید.
پیشوائی بایدت جستن ز اولاد رسول
پس قدم مردانه در راه خدا باید زدن
هوش مصنوعی: برای هدایت و رهبری، باید از نسل پیامبر سرچشمه بگیری و سپس با اراده‌ای محکم و عزم راسخ در مسیر خدا قدم برداری.
گر بلائی آید از عشق شهید کربلا
عاشقانه آن بلا را مرحبا باید زدن
هوش مصنوعی: اگر بلایی به خاطر عشق به شهید کربلا به وجود بیاید، باید با عشق و احترام آن را پذیرفت و به استقبالش رفت.
هر درختی کو ندارد میوهٔ حب علی
اصل و فرعش چون قلم سر تا به پا باید زدن
هوش مصنوعی: هر درختی که میوهٔ محبت علی را ندارد، ریشه و شاخه‌اش مثل یک قلم باید به طور کامل از بین برود.
دوستان خاندان را دوست باید داشت دوست
بعد از آن دم از وفای مصطفی باید زدن
هوش مصنوعی: باید به دوستان و نزدیکان خانواده محبت کرد و بعد از آن، در مورد وفاداری به پیامبر مصطفی صحبت کرد.
سرخی روی موالی سکه نام علی است
بر رخ دنیا و دین چون پادشا باید زدن
هوش مصنوعی: رنگ رخسار و چهره‌ای زیبا همچون سکه‌ای است که نشان علی را بر خود دارد. این چهره در دنیا و دین مانند یک پادشاه باید مورد احترام و ستایش قرار گیرد.
بی ولای آن ولی لاف از ولایت می زنی
لاف را باید که دانی از کجا باید زدن
هوش مصنوعی: اگر بدون داشتن ارتباط با ولی و رهبر حقیقی، درباره مقام و جایگاه او سخن می‌گویی، باید بدانی که باید از کجا شروع کنی و چه چیزهایی را باید در نظر بگیری.
ما لوائی از ولای آن ولی افراشتیم
طبل در زیر گلیم آخر چرا باید زدن
هوش مصنوعی: ما پرچمی از محبت آن ولی بزرگ برافراشتیم، پس چرا باید زیر پوشش خویش با طبل و سر و صدا آن را اعلام کنیم؟
بر در شهر ولایت خانه ای باید گزید
خیمه در دارالسلام اولیا باید زدن
هوش مصنوعی: در شهر ولایت، باید خانه‌ای انتخاب کرد و در دارالسلام که محل آرامش و امنیت اولیای الهی است، خیمه‌ای برپا کرد.
از زبان نعمت الله منقبت باید شنید
بر کف نعلین سید بوسه ها باید زدن
هوش مصنوعی: باید به زیبایی و کمال شخصیت بزرگان آهنگ بزنیم و از فضایل و خوبی‌های آنان بگوییم. همچنین باید به مقام شامخ آنها احترام گذاشته و عشق و ارادت خود را به شیوه‌ای مناسب نشان دهیم.

حاشیه ها

1390/11/21 12:01
ش-خ

سلام-سه بیت ازاین قصیده جاافتاده است مطابق دواوین معتبر(دکترنوربخش ودکترنفیسی وچاپ خدمات فرهنگی کرمان)

1394/06/03 08:09
حسین

دوست عزیزی که میفرمایید سه بیت از این غزل حذف شده . لطف کنید اون یه بیت را قدار دهید

1394/06/15 11:09
ایزدجو

حسین جان حالت خوبه؟
قدار دهید یعنی چه؟
شاید منظور انتشار دهید بوده
ش - خ به سه بیت جا افتاده اشاره دارد نه یک بیت
و آن سه بیت اینهاست.

از حسن اوصاف ذات کبریا باید شنید
خیمه خلق حسن بر کبریا باید زدن
عابد و باقر چو صادق صادق از قول حقند
دم به مهر موسی از عین رضا باید زدن
با تقی و با نقی و عسکری یکرنگ باش
تیغ کین بر خصم مهدی بی ریا باید زدن

1394/06/19 09:09
محب

روفیای عزیز چرا بدون دلیل موجه کسی را به جهالت متهم میکنی
برائت از دشمنان جزء فروع دین ماست
ای کاش یه کم مطالعه داشتی و نظر ائمه اطهار را راجع به خلفای ثلاثه میدونستی
در ضمن جهل اینه که آدم بدون مطالع و از روی هوس حرف بزنه
واقعا به قول خودت جهل تا عمق برخی ها پیشرفته

1394/06/19 20:09
یک دوست

خانم روفیا اگر مذهب شما تشیع است باید بدانی که نظرت بر خلاف مذهب ات است . بدون داشتن اطلاعات نظر دادن و خود را فهمیده دانستن همین می شود !
هل الدین الا الحب و البغض