گنجور

شمارهٔ ۲۳

بسم نبود که زلفت بقصد دین برخاست
سپاه خط تو هم ناگه از کمین برخاست
ز بس که موی میان تو در خیال من است
چو نال شد تن از او ناله حزین برخاست
به اعتدال قد دلربای تو نرسید
اگر چه سرو به صد سال از زمین برخاست
چو گرد ماه ز مشکین کلاله لاله نمود
بنفشه ترش از برگ یاسمین برخاست
ز رشک قد تو رضوان بسوخت طوبی را
چو دید سرو قد تو از زمین برخاست
چو دید بر قد دلبر قبای شاهی را
ز جان شاهدی آواز آفرین برخاست

اطلاعات

وزن: مفاعلن فعلاتن مفاعلن فعلن (مجتث مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: سید محمدرضا شهیم

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

بسم نبود که زلفت بقصد دین برخاست
سپاه خط تو هم ناگه از کمین برخاست
هوش مصنوعی: این بیت به این معناست که گیسوان تو به‌طور ناگهانی به‌عنوان نشانه‌ای از عشق و زیبایی، با نیّت مخصوصی به‌وجود آمده‌اند و همچنین خطی که تو را توصیف می‌کند، به طور غافلگیرکننده‌ای از محلی پنهان به‌وجود آمده است. در واقع، این دو جنبه نشان‌دهنده‌ی عمق و تأثیر عشق هستند.
ز بس که موی میان تو در خیال من است
چو نال شد تن از او ناله حزین برخاست
هوش مصنوعی: به خاطر اینکه موی تو در ذهن من مدام در حال تکرار است، بدنم از این فکر به اندوهی عمیق دچار شده و ناله‌ای حزن‌آلود از من برخاسته است.
به اعتدال قد دلربای تو نرسید
اگر چه سرو به صد سال از زمین برخاست
هوش مصنوعی: قد زیبا و دلربای تو به اندازه‌ی اعتدال نمی‌رسد، هرچند که درخت سرو با یکصد سال عمر از زمین رشد کرده است.
چو گرد ماه ز مشکین کلاله لاله نمود
بنفشه ترش از برگ یاسمین برخاست
هوش مصنوعی: مانند گردی که به دور ماه می‌چرخد، کلاهی از مشک نمایان می‌شود و لاله‌ای به رنگ بنفش از دل برگ یاسمین سر برمی‌آورد.
ز رشک قد تو رضوان بسوخت طوبی را
چو دید سرو قد تو از زمین برخاست
هوش مصنوعی: از شدت حسادت به قامت زیبای تو، درخت طوبی (که به بهشت مرتبط است) به آتش درآمد. وقتی که سرو قامتی تو را دید، از زمین به آسمان بلند شد.
چو دید بر قد دلبر قبای شاهی را
ز جان شاهدی آواز آفرین برخاست
هوش مصنوعی: وقتی که زیبایی و جذابیت دلبر را دید، چنان تحت تأثیر قرار گرفت که از دلش سرودی زیبا و ستایش‌آمیز به بلندای جانش برخاست.