شیخ محمود شبستریبخش ۲ - عین الیقین
محدث است عالم ار نه از دو یکی
وصف او آمدی و نیست شکی
بودی اندر ازل جهان ساکن
وین زمان باشدی چنان ساکن
متحرک چراست هذا خلق
ان صدقتم بذاک ماذا خلق
حرکت خود پس از سکون باشد
متحرک همیشه چون باشد
متحرک نبود و ساکن نیست
قِدَمش زین دلیل ممکن نیست
بخش ۱ - الفصل الثالث فی حدث العالم علم الیقین: ماسوی اللّه را عَلَم عالمبخش ۳ - حق الیقین: «ثبّت العرش» خود جهانی هست
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
محدث است عالم ار نه از دو یکی
وصف او آمدی و نیست شکی
هوش مصنوعی: هرگاه عالم را توصیف کنی، بی‌تردید یا او را محدث و تازه‌آمده می‌دانی یا از سرشت او چیزی عیان می‌شود؛ و هیچ شبهه‌ای در این نیست.
بودی اندر ازل جهان ساکن
وین زمان باشدی چنان ساکن
هوش مصنوعی: در آغاز، جهان آرام و بی‌حرکت بود و اکنون هم، این زمان به همان شکل آرام و ساکن باقی مانده است.
متحرک چراست هذا خلق
ان صدقتم بذاک ماذا خلق
هوش مصنوعی: چرا این مخلوق در حرکت است؟ اگر به این حرف‌ها ایمان دارید، پس چه چیزی را خلق کرده‌اید؟
حرکت خود پس از سکون باشد
متحرک همیشه چون باشد
هوش مصنوعی: حرکت پس از ایست به چه صورت خواهد بود؟ آیا همیشه حرکتی پیوسته و مداوم خواهد داشت؟
متحرک نبود و ساکن نیست
قِدَمش زین دلیل ممکن نیست
هوش مصنوعی: به این معناست که چون قدم او از حالت ساکن خارج نیست و همیشه در حال حرکت است، بنابراین نمی‌تواند به چگونگی ثابتی برگردد.