گنجور

بخش ۹ - الضلال المبین

منکر حق طبیعی آمد و بس
آن خر بدگهر، سگ ناکس
دهر را کردگار می​خواند
اثر از روزگار می​داند
نظرش تا به چرخ و انجم شد
پیشتر زان نرفت از آن گم شد
دهر را نیز همچو ما می​دان
روز و شب، ماه و سال سرگردان
شیب و بالا، هبوط و اوج و قران
صفت مثل ماست در امکان
هرکه اندر صفت چو ما باشد
حاش للّه که او خدا باشد
در «اناالدهر» سر مکنون است
من بگویم تو خود بدان چون است
به هر آن سو که گردد آن گمراه
گر بداند «فثّم وجه اللّه»
هرکه داند که این چنین باشد
کفر او خود همه یقین باشد

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: کتابخانهٔ تصوف

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

منکر حق طبیعی آمد و بس
آن خر بدگهر، سگ ناکس
هوش مصنوعی: کسی که انکار کند حق طبیعی را، همانند یک خر بی‌خود است، مثل سگی بی‌ارزش و بی‌خاصیت.
دهر را کردگار می​خواند
اثر از روزگار می​داند
هوش مصنوعی: دنیا را خالق آن می‌نامد و نشانه‌ای از گذشت زمان را می‌داند.
نظرش تا به چرخ و انجم شد
پیشتر زان نرفت از آن گم شد
هوش مصنوعی: نگاه او به آسمان و ستاره‌ها فراتر از آنچه بود که بتواند درک کند، و از آنچه که می‌دید، گم شده بود.
دهر را نیز همچو ما می​دان
روز و شب، ماه و سال سرگردان
هوش مصنوعی: زمان، مانند ما، روز و شب، ماه و سال را می‌گذراند و در حال دگرگونی و سردرگمی است.
شیب و بالا، هبوط و اوج و قران
صفت مثل ماست در امکان
هوش مصنوعی: این جمله به مفهوم وجود تضادها و دوگانگی‌های طبیعی در زندگی اشاره دارد. به این معنی که انسان‌ها مانند قله‌ها و دره‌ها، لحظات اوج و سقوط را تجربه می‌کنند. وجود این نوسانات بخشی از ماهیت انسان و زندگی است.
هرکه اندر صفت چو ما باشد
حاش للّه که او خدا باشد
هوش مصنوعی: هر کسی که ویژگی‌هایی مانند ما داشته باشد، بی‌گمان او هم مثل خدا است.
در «اناالدهر» سر مکنون است
من بگویم تو خود بدان چون است
هوش مصنوعی: زمان و تاریخ دارای راز و نکته‌های پنهانی است که من می‌توانم درباره آن صحبت کنم، اما تو خود بهتر می‌دانی که چگونه است.
به هر آن سو که گردد آن گمراه
گر بداند «فثّم وجه اللّه»
هوش مصنوعی: به هر کجا که آن شخص گمراه برود، اگر بداند که خدای بزرگ در کجاست، در واقع او راه درست را پیدا کرده است.
هرکه داند که این چنین باشد
کفر او خود همه یقین باشد
هوش مصنوعی: هر کسی که بداند حقیقت این‌گونه است، بی‌تردید کافر است.