گنجور

شمارهٔ ۶۰

ای شده از پی جامه ز لباس دین عور
روبه حیله‌گری ای سگ پوشیده سمور
عسلی پوشی و گویی که به فقرم ممتاز
شتران با تو شریکند به پشمینهٔ بور
نشوی رهرو اگر مخرقه را خوانی فقر
نشود رهبر اگر مشعله بردارد کور
ره بدین رفته نگردد که تو غافل گویی
که به شیرین‌سخن از خلق برآوردم شور
سامری گاو همی ساخت ز زر تا خلقی
به خری نام برآرند چو بهرام به گور
با وجود شکمی تنگ‌تر از چشم مگس
چند از بهر گلو سعی کنی همچون مور
طمع خام ببر از همه کس تا پس ازین
گردهٔ قسمت تو پخته برآید ز تنور
مال را خاک شمر رنج مبین از مردم
نوش را ترک کن و نیش مخور از زنبور

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای شده از پی جامه ز لباس دین عور
روبه حیله‌گری ای سگ پوشیده سمور
هوش مصنوعی: ای کسی که در لباس دین به فریب و نیرنگ مشغولی، مانند سگی که در پوشش سمور پنهان شده‌ای.
عسلی پوشی و گویی که به فقرم ممتاز
شتران با تو شریکند به پشمینهٔ بور
هوش مصنوعی: تو با لباس زرد و زیبایت خود را کمی عجیب جلوه می‌دهی و ادعا می‌کنی که به خاطر فقر و تنگدستی‌ات به شترها پیوند خورده‌ای، در حالی که این شترها با پشم‌های خود همواره با تو همراه هستند.
نشوی رهرو اگر مخرقه را خوانی فقر
نشود رهبر اگر مشعله بردارد کور
هوش مصنوعی: اگر مسیری را در زندگی می‌پیمایی، باید جدی و متمرکز باشی و فقط خواندن و شنیدن کافی نیست. همچنین ثروت و قدرت، رهبری را به همراه نخواهد داشت اگر فرد با بینش و روشنفکری نباشد.
ره بدین رفته نگردد که تو غافل گویی
که به شیرین‌سخن از خلق برآوردم شور
هوش مصنوعی: به راهی که رفته‌ای توجه کن و مراقب باش، زیرا نمی‌توانی با بی‌توجهی به شیرین‌گفتاری دیگران، شور و حال را از دل مردم برانگیزی.
سامری گاو همی ساخت ز زر تا خلقی
به خری نام برآرند چو بهرام به گور
هوش مصنوعی: سامری از طلا گاو می‌ساخت تا مردم او را به نام خری نسبت دهند، چون بهرام که در گور دفن شد.
با وجود شکمی تنگ‌تر از چشم مگس
چند از بهر گلو سعی کنی همچون مور
هوش مصنوعی: با وجود اینکه شکم تو به اندازه‌ای کوچک است که حتی از چشم مگس هم تنگ‌تر است، چرا باید هرازگاهی برای گلو تلاش کنی، همچون موری که سخت کوش است؟
طمع خام ببر از همه کس تا پس ازین
گردهٔ قسمت تو پخته برآید ز تنور
هوش مصنوعی: از آرزوهای بی‌جا و بی‌مورد دست بردار و بدان که پس از این، سهم تو به خوبی و راحتی به دست می‌آید، مانند نان پخته‌ای که از تنور بیرون می‌آید.
مال را خاک شمر رنج مبین از مردم
نوش را ترک کن و نیش مخور از زنبور
هوش مصنوعی: دارایی را بی‌اهمیت بدان و برای رنج و زحمت خود ارزش قائل نشو. از انسان‌هایی که زندگی خوبی دارند، دوری کن و از چیزهای شیرین لذت ببر، اما از آزار و ضرر اجتناب کن.