گنجور

شمارهٔ ۹۷

ای دریغا کز وصال یار ما را رنگ نیست
دل ز دستم رفته و دلدارم اندر چنگ نیست
چون بمهر دوست ورزیدن مرا نیکوست نام
گر بطعن دشمنان بدنام باشم ننگ نیست
بی تو عالم بر دلم ای جان چو چشم سوزنست
چشم سوزن بر دلم چون با تو باشم تنگ نیست
کس بتو مانند و نسبت نیست با تو خلق را
زنگ همچون آینه آیینه همچون زنگ نیست
گر میانت در زرو یاقوت گیرم چون کمر
خدمتی نبود که آن جز خاک و این جز سنگ نیست
سعدی اریک چند در میدان تو اسبی براند
مرکب ما پشت ریش و باره ما لنگ نیست
در سخن نیکست هرکس را و بر بالای چنگ
این بریشمها که می بینی بیک آهنگ نیست
سازها دارند مردم مختلف بهر طرب
لیک از آنها در خوش آوازی یکی چون چنگ نیست
سیف فرغانی نکو گوید سخن منکر مشو
چون توان گفتن شکر را طعم و گل را رنگ نیست
کار خواهی کرد عاشق شو که به زین نیست کار
شعر خواهی گفت ازین سان گو که به زین لنک نیست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای دریغا کز وصال یار ما را رنگ نیست
دل ز دستم رفته و دلدارم اندر چنگ نیست
هوش مصنوعی: ای کاش! چون به وصال یار نرسیدیم، زندگی برای ما رنگ و بهایی ندارد. دل از دست رفته‌ام و دیگر محبوبم در دسترس نیست.
چون بمهر دوست ورزیدن مرا نیکوست نام
گر بطعن دشمنان بدنام باشم ننگ نیست
هوش مصنوعی: وقتی که محبت دوستانم را دارم، برایم خوب است اگر به خاطر این محبت مورد سرزنش دشمنان قرار بگیرم، برایم ننگ نیست.
بی تو عالم بر دلم ای جان چو چشم سوزنست
چشم سوزن بر دلم چون با تو باشم تنگ نیست
هوش مصنوعی: بدون تو، دنیای من برای دل من مانند چشم سوزنی است که در دل من تنگی می‌آفریند. اما وقتی با تو هستم، هیچ‌چیزی تنگ و محدود احساس نمی‌شود.
کس بتو مانند و نسبت نیست با تو خلق را
زنگ همچون آینه آیینه همچون زنگ نیست
هوش مصنوعی: هیچ کس به تو نمی‌رسد و کسی شبیه تو نیست. مردم مانند زنگ هستند که نمی‌توانند مانند آینه، نمایشگر حقیقت تو باشند.
گر میانت در زرو یاقوت گیرم چون کمر
خدمتی نبود که آن جز خاک و این جز سنگ نیست
هوش مصنوعی: اگر من از تو در میان طلا و یاقوت نفعی ببرم، چون خدمتی و کمکی وجود ندارد، در نتیجه این چیزها جز خاک و سنگ نمی‌شوند.
سعدی اریک چند در میدان تو اسبی براند
مرکب ما پشت ریش و باره ما لنگ نیست
هوش مصنوعی: سعدی از استقامت و پایداری در میدان جنگ سخن می‌گوید و بیان می‌کند که ما مانند اسبی که به خوبی در میدان می‌تازد، با قدرت و بدون هیچ نقصی در تلاشیم و به هیچ دلیلی از موضع خود عقب نمی‌نشینیم.
در سخن نیکست هرکس را و بر بالای چنگ
این بریشمها که می بینی بیک آهنگ نیست
هوش مصنوعی: در کلام هر کسی خوبی وجود دارد و این پرده‌ها که می‌بینی، به یک صدای واحد تعلق ندارند.
سازها دارند مردم مختلف بهر طرب
لیک از آنها در خوش آوازی یکی چون چنگ نیست
هوش مصنوعی: سازهای مختلفی وجود دارد که هر کدام برای شادی مردم ساخته شده‌اند، اما هیچ‌کدام به اندازه‌ی چنگ در خوش‌صدایی و زیبایی قادر به ایجاد لذت نیستند.
سیف فرغانی نکو گوید سخن منکر مشو
چون توان گفتن شکر را طعم و گل را رنگ نیست
هوش مصنوعی: سیف فرغانی به ما می‌گوید که سخن نیکو را نباید انکار کرد، چرا که شکر را نمی‌توان به طعمش و گل را به رنگش محدود کرد. هر دو دارای زیبایی و ارزش‌های خاص خود هستند که نمی‌توان آنها را فقط به ویژگی‌های ظاهری‌شان شناخت.
کار خواهی کرد عاشق شو که به زین نیست کار
شعر خواهی گفت ازین سان گو که به زین لنک نیست
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی کاری انجام دهی، ابتدا عاشق شو، زیرا بدون عشق هیچ کاری ارزشمند نیست. اگر قصد داری شعر بگویی، باید این‌گونه بگویی که روح آن را درک کنی، چرا که بدون این احساس، شعر نیز بی‌معناست.

حاشیه ها

1395/07/04 08:10
مهدی مح

فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن