شمارهٔ ۱۳۳
زآنگه که مست عشق تو شدسیف رابهست
یک کام از لب تو که صد جام از صبوح
ای پیک نامه ور زمن آن ماه را بگوی
فی جنب شمس غرتک البدر لا یلوح
واین خسته فراق ترا طرفه حالتیست
من ذکر کم یسرومن شوقکم ینوح
ای اهل دل زلعل تو کرده غذای روح
مردن زعشق تو بر زنده دلان فتوح
از من مباش دور که وصل وفراق تست
خوش همچو بسط روزی وناخوش چو قبض روح
گر تو بوصل وعده کنی کی کنی وفا
ورمن ز عشق توبه کنم که بود نصوح
خستم لب تو زآنکه دلم از تو خسته بود
وآنک بحکم شرع قصاص است در جروح
از چشم من که میدهد از ریش دل خبر
اشک آنچنان برفت که خونابه از قروح
ارزان وزود باشد اگر عاشقی بیافت
وصل ترا بملک سلیمان وعمر نوح
اطلاعات
وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
زآنگه که مست عشق تو شدسیف رابهست
یک کام از لب تو که صد جام از صبوح
هوش مصنوعی: از زمانی که به عشق تو دیوانه شدم، دیگر به چیزی نیاز ندارم؛ یک بار مزه لبهای تو برایم کافی است که به اندازهی صد جام شراب میارزد.
ای پیک نامه ور زمن آن ماه را بگوی
فی جنب شمس غرتک البدر لا یلوح
هوش مصنوعی: ای فرستادهای که نامهای برای من میآوری، به آن ماه بگو که در نزد خورشید، مانند ماه کامل نمیدرخشد.
واین خسته فراق ترا طرفه حالتیست
من ذکر کم یسرومن شوقکم ینوح
هوش مصنوعی: این بیت به احساس عمیق و غم ناشی از جدایی و فراق معشوق اشاره دارد. شاعر بیان میکند که این حالت خستگی و دلتنگی او ناشی از دوری معشوق است و در عین حال به یادآوری محبت و شوقی که به او دارد، مینویسد. در واقع، او از احساسی دلآشوب و هوسهایش سخن میگوید که او را به یاد معشوق میاندازد.
ای اهل دل زلعل تو کرده غذای روح
مردن زعشق تو بر زنده دلان فتوح
هوش مصنوعی: ای دوستداران، لعل تو مانند غذایی است که روح را تأمین میکند. عشق تو بر دلهای زنده، پیروزی بزرگی به ارمغان آورده است.
از من مباش دور که وصل وفراق تست
خوش همچو بسط روزی وناخوش چو قبض روح
هوش مصنوعی: از من دور نشو، زیرا پیوند و جدایی تو را میسازد. این حالت شبیه به روزهای خوب و خوشی است که همچون باز شدن روز، و ناخرسندی شبیه به لحظهای است که جان از تن بیرون میرود.
گر تو بوصل وعده کنی کی کنی وفا
ورمن ز عشق توبه کنم که بود نصوح
هوش مصنوعی: اگر تو به من وعده وصل بدهی، چه زمانی به آن وفا خواهی کرد؟ و من از عشق توبه کنم، آیا این توبه واقعی خواهد بود؟
خستم لب تو زآنکه دلم از تو خسته بود
وآنک بحکم شرع قصاص است در جروح
هوش مصنوعی: من از تو خستهام چون دلم مدتی است که از تو دلزده شده و اکنون طبق قانون، باید در برابر جراحات یکدیگر مجازات را بپذیریم.
از چشم من که میدهد از ریش دل خبر
اشک آنچنان برفت که خونابه از قروح
هوش مصنوعی: چشمان من از دلدمیگویند و اشک آنقدر ریخت که همچون خونابه از زخمهای عمیق جاری شد.
ارزان وزود باشد اگر عاشقی بیافت
وصل ترا بملک سلیمان وعمر نوح
هوش مصنوعی: عاشق واقعی اگر به وصال محبوبش برسد، این کار به آسانی و سریع تحقق مییابد و حتی میتواند به مقامات عالی و عمر طولانی دست یابد.

سیف فرغانی