گنجور

بخش ۶۳ - در تنبیه غافل و مذمّت جاهل

طلب صحبت خسان نکنی
تکیه بر عهد ناکسان نکنی
که نکرده‌ست خس‌، وفا با کس
سگ به گاه وفا به از ناکس
گر رخ ناکسان نبینی به
با خسان هر چه کم نشینی به
زانکه ناکس ز دد بتر باشد
راست خواهی ز بد بتر باشد
گر تو نیکی‌، بدان کنند بدت
کم کند صحبت بدان خردت
تا توانی مجوی صحبتشان
که مَه ایشان ، مَه نام و کنیت شان
زین حریفان وفای عهد مجوی
وز درخت کبست شهد مجوی
منشین با بدان و بدکاران
باش دائم رفیق دینداران
از برون و درون مردم بد
صورت آدم است و سیرت دد
پای در کش ز همنشینیِشان
دیده بردوز تا نبینیشان

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: طریق التحقیق دکتر مؤذنی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

طلب صحبت خسان نکنی
تکیه بر عهد ناکسان نکنی
هوش مصنوعی: خواهش نکن که با افراد بی‌ارزش سخن بگویی و به عهد و پیمان ناچیزان تکیه نکن.
که نکرده‌ست خس‌، وفا با کس
سگ به گاه وفا به از ناکس
هوش مصنوعی: کسی که وفا نکرده، مانند خس (یعنی با رعایت نکردن از ارزش‌های انسانی) هیچگاه قابل اعتماد نیست. در مقابل، وفای سگی در زمان وفا به بهتر است از این افراد بی‌وفا.
گر رخ ناکسان نبینی به
با خسان هر چه کم نشینی به
هوش مصنوعی: اگر چهره‌ی انسان‌های بی‌ارزش را نبینی، در کنار انسان‌های غافل و ناچیز هر چه بیشتر در خفا و دور بمانی.
زانکه ناکس ز دد بتر باشد
راست خواهی ز بد بتر باشد
هوش مصنوعی: از آنجا که انسان‌های بد و نادرست از حیوانات هم بدترند، اگر بخواهی حقیقت را پیدا کنی، باید در جستجوی افراد خوب باشی.
گر تو نیکی‌، بدان کنند بدت
کم کند صحبت بدان خردت
هوش مصنوعی: اگر تو نیکوکاری، کسانی که بد می‌گویند، به تو آسیب نمی‌زنند و تو را از روش درست منحرف نمی‌کنند.
تا توانی مجوی صحبتشان
که مَه ایشان ، مَه نام و کنیت شان
هوش مصنوعی: تا جایی که می‌توانی، به دنبال صحبت کردن با آن‌ها نباش، زیرا درخشش و جذابیت آن‌ها به نام و نشانی که دارند، وابسته است.
زین حریفان وفای عهد مجوی
وز درخت کبست شهد مجوی
هوش مصنوعی: از این رفقا انتظار وفای به عهد نداشته باش و از درخت کبود هم توقع شیرینی نداشته باش.
منشین با بدان و بدکاران
باش دائم رفیق دینداران
هوش مصنوعی: با انسان‌های ناپسند و بدرفتار معاشرت نکن و همیشه با افراد دیندار و خوب همراه شو.
از برون و درون مردم بد
صورت آدم است و سیرت دد
هوش مصنوعی: از ظاهر و باطن افرادی که بد هستند، فقط شکل انسانی وجود دارد، در حالی که روح و ویژگی‌های درونی آن‌ها همچون حیوانات است.
پای در کش ز همنشینیِشان
دیده بردوز تا نبینیشان
هوش مصنوعی: از جمع دوستان فاصله بگیر و به جای نگاه کردن به آنها، چشمانت را ببند تا آنها را نبینی.

حاشیه ها

1396/05/19 21:08
جسین شطی

سلام
بیت آخر
گای در کش ز همنشینیشان درست است