گنجور

بخش ۲۶ - کما تعیشون تموتون وکما تموتون تحشرون

تو اگر نیک نیکی اربدبد
بدونیک تو باتو باشد خود
چون بدی‌، پس بدان که بیخردی
که خرد نیست رهنمون بدی
هر که پروردهٔ خرد باشد
کی درو فعل دیو و دد باشد
هر که را عز آن جهان باید
دامن دل به بد نیالاید
گر کند عقل نیکی‌ات تلقین
پس تو و بارگاه علیین
وگرت دیو رهنمای بود
اسفل السافلینت جای بود
ددی تو زناسپاسی توست‌
بدی تو زناشناسی توست
گر شعارت بود سپاس و شناس
این ندا آید «ا‌نت خیرالناس‌»

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: طریق التحقیق دکتر مؤذنی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تو اگر نیک نیکی اربدبد
بدونیک تو باتو باشد خود
هوش مصنوعی: اگر تو کسی نیکوکار باشی، نیکیت به خودت باز می‌گردد.
چون بدی‌، پس بدان که بیخردی
که خرد نیست رهنمون بدی
هوش مصنوعی: وقتی که بدی را انتخاب می‌کنی، بدان که ناپخته و بی‌دانش هستی؛ زیرا خرد و عقل انسان، او را از انجام کارهای بد بی‌نیاز می‌کند.
هر که پروردهٔ خرد باشد
کی درو فعل دیو و دد باشد
هوش مصنوعی: هر کسی که تحت تأثیر عقل و خرد قرار گرفته باشد، هرگز رفتارهای زشت و ناپسند را انجام نخواهد داد.
هر که را عز آن جهان باید
دامن دل به بد نیالاید
هوش مصنوعی: هر کسی که می‌خواهد به مقام و بزرگی در آن جهان دست یابد، نباید دامن دل خود را به بدی و ناپاکی آلوده کند.
گر کند عقل نیکی‌ات تلقین
پس تو و بارگاه علیین
هوش مصنوعی: اگر عقل تو به انجام کارهای نیک وا دارد، پس تو هم در زمره‌ی کسانی خواهی بود که در جایگاه‌های عالی قرار دارند.
وگرت دیو رهنمای بود
اسفل السافلینت جای بود
هوش مصنوعی: اگر دیو به عنوان راهنما باشد، پس مکان او در پایین‌ترین جایگاه‌ها خواهد بود.
ددی تو زناسپاسی توست‌
بدی تو زناشناسی توست
هوش مصنوعی: خوبی و بدی تو نتیجه رفتار و شناخت تو از دیگران است.
گر شعارت بود سپاس و شناس
این ندا آید «ا‌نت خیرالناس‌»
هوش مصنوعی: اگر هدف تو شکرگزاری و شناساندن نیکوکاران باشد، این صدا به تو خواهد رسید که تو بهترین انسان‌ها هستی.

حاشیه ها

1389/11/09 13:02
سحر

سلام
و با تشکر
بیت سوم مصراع دوم باید تصحیح شود.
مصراع صحیح
کی درو فعل نیک و بد باشد.

1398/07/04 12:10
Behrouz

تو اگر نیک نیکی ار بد بد
بد و نیک تو با تو باشد خود
چون بدی‌، پس بدان که بیخردی
که خرد نیست رهنمون بدی
هر که پروردهٔ خرد باشد
کی درو فعل دیو و دد باشد
هر که را عز آن جهان باید
دامن دل به بد نیالاید
گر کند عقل نیکی‌ات تلقین
پس تو و بارگاه علیین
وگرت دیو رهنمای بود
اسفل السافلینت جای بود
ددی تو ز ناسپاسی توست‌
بدی تو ز ناشناسی توست
گر شعارت بود سپاس و شناس
این ندا آید «ا‌نت خیرالناس‌»