گنجور

بخش ۲۴ - افحسبتم انما خلقناکم عبثاً

تو چه پنداشتی که ایزد فرد
از پی بازیت پدید آورد!
عمر ضایع مکن به بیخردی
دور شو دور، از صفات بدی
با دد و دیو چند همنفسی
علم‌آموز تا به حق برسی
هر که از علم دین نشد آگاه
در بیابان جهل شد گمراه
آخر این علم کار بازی نیست
علم دین پارسی و تازی نیست
از پی مکر و حیلت و تلبیس
درست از منطق است و اقلیدیس
تاکی این جنس و نوع و فصل بود
عزم آن علم کن که اصل بود
چیست علم‌؟ از هوارهاننده‌!
صاحبش را به حق رساننده‌
هرکه بی علم رفت در ره حق
خواندش عقل کافر مطلق
در حضورمن که هست نامحدود
هرکه را علم نیست شد مردود
اگرت هست آرزوی قبول
رو به تحصیل علم شو مشغول
حکمت‌آموز تا حکیم شوی
همره و همدم کلیم شوی
چون تو در بند علم دین باشی
ساکن خانهٔ یقین باشی
نفس امّاره را ندانی چیست
گاه و بیگاه همنشین تو کیست
نفس‌، بس کافرست اینت بس‌!
گر شدی تابعش زهی ناکس‌!
سر برون پر زخط فرمانش
جهد کن تا کنی مسلمانش
چون تو محکوم نفس خودباشی
به یقین دان که نیک بد باشی

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: طریق التحقیق دکتر مؤذنی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

تو چه پنداشتی که ایزد فرد
از پی بازیت پدید آورد!
هوش مصنوعی: تو چگونه فکر می‌کنی که خداوند فقط به خاطر بازی تو به وجود آمده است؟
عمر ضایع مکن به بیخردی
دور شو دور، از صفات بدی
هوش مصنوعی: عمر خود را با نادانی تلف نکن و از ویژگی‌های ناپسند دوری کن.
با دد و دیو چند همنفسی
علم‌آموز تا به حق برسی
هوش مصنوعی: با موجودات پلید هم‌نشینی نکن، تا زمانی که علم بیاموزی و به حقیقت دست یابی.
هر که از علم دین نشد آگاه
در بیابان جهل شد گمراه
هوش مصنوعی: هر کسی که به علم دین آشنا نشود، در دنیای نادانی و جهل سردرگم خواهد شد.
آخر این علم کار بازی نیست
علم دین پارسی و تازی نیست
هوش مصنوعی: این علم و دانشی که ما به آن پرداخته‌ایم، نباید سطحی یا بی‌معنی باشد. این علم تنها مربوط به زبان‌ها یا فرهنگ‌های خاصی چون فارسی و عربی نیست.
از پی مکر و حیلت و تلبیس
درست از منطق است و اقلیدیس
هوش مصنوعی: در پی فریب و نیرنگ و فریبنده بودن، هر چیز بر پایه منطق و برهان درست و علمی است.
تاکی این جنس و نوع و فصل بود
عزم آن علم کن که اصل بود
هوش مصنوعی: تا چه زمانی این نوع و جنس و فصل ادامه خواهد داشت؟ عزم بر این کن که اصل و بنیاد در کجاست.
چیست علم‌؟ از هوارهاننده‌!
صاحبش را به حق رساننده‌
هوش مصنوعی: علم چیست؟ آن چیزی است که از دانیان فرادست نشأت می‌گیرد و صاحب علم را به حقیقت و واقعیت می‌رساند.
هرکه بی علم رفت در ره حق
خواندش عقل کافر مطلق
هوش مصنوعی: هر کس که بدون دانش و آگاهی وارد مسیر حقیقت شود، عقل او را به کفر و بی‌خبری مطلق می‌خواند.
در حضورمن که هست نامحدود
هرکه را علم نیست شد مردود
هوش مصنوعی: هر کسی که در محضر من قرار داشته باشد و در زمینه علم و دانش بی‌خبر باشد، مقبول نیست و رد می‌شود.
اگرت هست آرزوی قبول
رو به تحصیل علم شو مشغول
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی که به مقام قبولی و موفقیت برسی، باید خود را به یادگیری علم مشغول کنی.
حکمت‌آموز تا حکیم شوی
همره و همدم کلیم شوی
هوش مصنوعی: برای اینکه به حکمت و دانایی دست یابی، باید از کسی که به علم و معرفت رسیده، یاد بگیری و همراه او باشی.
چون تو در بند علم دین باشی
ساکن خانهٔ یقین باشی
هوش مصنوعی: وقتی در علم دین آموخته شده باشی و به حقیقت‌های آن ایمان داشته باشی، در آرامش و ثبات قرار می‌گیری.
نفس امّاره را ندانی چیست
گاه و بیگاه همنشین تو کیست
هوش مصنوعی: نفس سرکش و وسوسه‌گر آدمی را نمی‌شناسی؛ هر لحظه ممکن است با کسی هم‌نشین شوی که بر روی تو تأثیر بگذارد.
نفس‌، بس کافرست اینت بس‌!
گر شدی تابعش زهی ناکس‌!
هوش مصنوعی: نفس آدمی بسیار نافرمان و سرکش است! اگر به آن تسلیم شوی، به راستی که بدبختی به سراغت خواهد آمد!
سر برون پر زخط فرمانش
جهد کن تا کنی مسلمانش
هوش مصنوعی: سرت را از زیر سایهٔ فرمانش بیرون بیاور و تلاش کن تا او را به ایمان و تسلیم خود درآوری.
چون تو محکوم نفس خودباشی
به یقین دان که نیک بد باشی
هوش مصنوعی: اگر تحت تأثیر و کنترل امیال و خواسته‌های نفسانی خود باشی، به یقین می‌توان گفت که دچار مشکلات و دردسرهای زیادی خواهی شد.

حاشیه ها

1395/12/13 14:03
و .ا

سر برون بر زخط فرمانش
جهد کن تا کنی مسلمانش