گنجور

بخش ۲ - هو الاول والآخروالظاهر والباطن وهو بکل شی‌ء علیم

حی و قیوم و قادر و قاهر
اول اول آخر آخر
نطق‌، ابکم بمانده در صفتش
وهم‌، عاجز شده زمعرفتش
نبرد عقل‌ در ‌صفاتش راه
نبود وهم را به ذاتش راه
کی رسد وهم در جهان قدم
که بلند است آستان قدم
نص قرآن شده است ای عاشق
در صفات جلال او ناطق
«شهد الله‌» گواه معرفتش
‌«وحده لاشریک له» صفتش
نه از او زاد کس‌، نه او از کس
«‌قل هو الله‌» دلیل و حجت بس
از مکان و زمان بری ذاتش
محض جهلست نفی و اثباتش
هست واجب وجود او دائم
زآنکه باشد به ذات خود قائم
غایت ملک او نداند کس
همه او و بدو نماند کس
نیست با هیچ چیز پیوندش
نبود جفت‌ و مثل و مانندش

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: طریق التحقیق دکتر مؤذنی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

حی و قیوم و قادر و قاهر
اول اول آخر آخر
هوش مصنوعی: این عبارت به صفات الهی اشاره دارد و به معنای زندگی ابدی، قدرت و سلطه فراگیر خداوند است. همچنین به آغاز و انجام هر چیزی اشاره می‌کند، یعنی او هم در ابتدای همه چیز وجود دارد و هم در پایان آن.
نطق‌، ابکم بمانده در صفتش
وهم‌، عاجز شده زمعرفتش
هوش مصنوعی: سخن، در بیان ویژگی‌هایش ناتوان مانده و تصور، از شناخت آن ناتوان شده است.
نبرد عقل‌ در ‌صفاتش راه
نبود وهم را به ذاتش راه
هوش مصنوعی: در اینجا گفته می‌شود که عقل نمی‌تواند در صفات خود با وهم و خیال مقابله کند، زیرا وهم به ذات و حقیقت عقل دسترسی ندارد. به عبارتی، عقل و تجلیات آن از درک وهم و خیالات فراتر هستند.
کی رسد وهم در جهان قدم
که بلند است آستان قدم
هوش مصنوعی: کی زمانی می‌رسد که در این جهان، خیال به قدمی برسد که آستانه‌اش بسیار بلند است؟
نص قرآن شده است ای عاشق
در صفات جلال او ناطق
هوش مصنوعی: ای عاشق، تو به طور کامل در ویژگی‌های عظمت او مشغول هستی و سخن می‌گویی.
«شهد الله‌» گواه معرفتش
‌«وحده لاشریک له» صفتش
هوش مصنوعی: خدای یکتای بی‌همتا، گواه بر شناخت و معرفت خود است.
نه از او زاد کس‌، نه او از کس
«‌قل هو الله‌» دلیل و حجت بس
هوش مصنوعی: نه کسی از او به وجود آمده است و نه او از کسی به وجود آمده است. پس بگو که خدا هیچ دلیلی و حجتی بهتر از این نیست.
از مکان و زمان بری ذاتش
محض جهلست نفی و اثباتش
هوش مصنوعی: ذات خداوند از هر زمان و مکانی فراتر است و تنها جهل موجب نفی و اثبات او می‌شود.
هست واجب وجود او دائم
زآنکه باشد به ذات خود قائم
هوش مصنوعی: وجود او همواره ضروری و لازم است، زیرا او به ذات خود برقرار و پایدار است.
غایت ملک او نداند کس
همه او و بدو نماند کس
هوش مصنوعی: هیچ‌کس نمی‌داند که هدف و مقام او (خدا) چیست و همه چیز و همه موجودات تنها وابسته به او هستند و هیچ‌کس جز او باقی نخواهد ماند.
نیست با هیچ چیز پیوندش
نبود جفت‌ و مثل و مانندش
هوش مصنوعی: هیچ چیزی با او ارتباط ندارد و برای او هیچ جفت، مشابه یا همتایی وجود ندارد.

حاشیه ها

1389/08/11 11:11
نفیسه رضایی

با خط نستعلیق
حی و قیوم و قادر و قاهر نوشته شود
به سبک بسیار زیبا