گنجور

بخش ۴۸ - فی صفة الافلاک

فلک تاسع است بر ز افلاک
کین فلکها بود درو چو مغاک
فلک ثامن است جای بروج
واندر آن هفت را دخول و خروج
فلک سابع است آنِ کیوانست
که مر او را بسان ایوانست
فلک سادس است زاوش را
که دهنده است دانش و هُش را
فلک خامس آنِ بهرامست
آنکه در فعل و رای خودکامست
فلک رابع آنِ خورشیدست
که به ملک اندر آن چو جمشیدست
فلک ثالث آنِ ناهیدست
زهره کز نور او جهان شیدست
فلک ثانی آنِ تیر آمد
آن عُطارد که وی دبیر آمد
فلک اوّل آنِ ماه آمد
که اثیر اندر آن پناه آمد

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: محمودرضا رجایی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

فلک تاسع است بر ز افلاک
کین فلکها بود درو چو مغاک
هوش مصنوعی: آسمان نهم برتر از آسمان‌ها است، زیرا این آسمان‌ها در آن مانند گودال هستند.
فلک ثامن است جای بروج
واندر آن هفت را دخول و خروج
هوش مصنوعی: آسمان هشتم محلی است برای حضور بروج، و در آنجا هفت مورد ورود و خروج دارند.
فلک سابع است آنِ کیوانست
که مر او را بسان ایوانست
هوش مصنوعی: آسمان هفتم متعلق به زحل است، زیرا آن را مانند ایوانی می‌داند.
فلک سادس است زاوش را
که دهنده است دانش و هُش را
هوش مصنوعی: آسمان و سرنوشت، به خاطر این دانش و خرد، به کسی داده شده است.
فلک خامس آنِ بهرامست
آنکه در فعل و رای خودکامست
هوش مصنوعی: فلک پنجم متعلق به بهرام است و کسی که در کردار و اندیشه‌اش خودرأی و ستمگر باشد.
فلک رابع آنِ خورشیدست
که به ملک اندر آن چو جمشیدست
هوش مصنوعی: آسمان چهارم محلّی است که خورشید در آن قرار دارد و در این مکان، مانند جمشید، سلطنت و عظمت وجود دارد.
فلک ثالث آنِ ناهیدست
زهره کز نور او جهان شیدست
هوش مصنوعی: سیاره سوم متعلق به ناهید (زهره) است و به خاطر نور او، عالم پر از شادی و روشنی شده است.
فلک ثانی آنِ تیر آمد
آن عُطارد که وی دبیر آمد
هوش مصنوعی: زمانی فرارسیده که عطارد، که نماینده‌ی دانش و آگاهی است، به عنوان معلم و راهنما در آمده و بر زهره و دیگر سیارات تأثیر می‌گذارد.
فلک اوّل آنِ ماه آمد
که اثیر اندر آن پناه آمد
هوش مصنوعی: زمانی که ماه در آسمان ظهور کرد، عالم آسمان به او پناه داده شد.