بخش ۴۳ - در مناقب اطباء عالِم گوید قالالنّبی صلیاللّٰه علیه وسلّم فی شأنهم العلم علمان علمالابدان و علمالادیان
باز مردی که وی طبیب بُوَد
در سخن حاذق و ادیب بُوَد
کرده باشد ز اوستاد قبول
خوانده باشد بسی کتاب اصول
در ریاضی برد به دانش راه
وز طبیعی بود به وجه آگاه
داند اسرار علمی و عملی
مسلههای خلافی و جدلی
از برون پی برد به حال درون
داند احوال اندرون ز برون
بیند احوال علّت و امراض
داند اسباب جوهر و اعراض
بخش ۴۲ - در مذمّت طبیبان جاهل گوید: وین اطبا که خالیاند از طبّبخش ۴۴ - تفصیل العلل و هی خمسون نوعا: نبض و قاروره و رسوب و علل
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: محمودرضا رجایی
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
باز مردی که وی طبیب بُوَد
در سخن حاذق و ادیب بُوَد
هوش مصنوعی: مردی که در سخن و کلام خود مهارت و دانش دارد، همچون یک پزشک ماهر است.
کرده باشد ز اوستاد قبول
خوانده باشد بسی کتاب اصول
هوش مصنوعی: شاید از استادش یاد گرفته و کتابهای زیادی درباره اصول را مطالعه کرده باشد.
در ریاضی برد به دانش راه
وز طبیعی بود به وجه آگاه
هوش مصنوعی: در ریاضی، پیروزی به دانشی وابسته است و در علوم طبیعی نیز آگاهی از روشها اهمیت زیادی دارد.
داند اسرار علمی و عملی
مسلههای خلافی و جدلی
هوش مصنوعی: او به خوبی از رازهای علمی و عملی آگاه است و مسائل مناقشهبرانگیز و بحثهای جدلی را میشناسد.
از برون پی برد به حال درون
داند احوال اندرون ز برون
هوش مصنوعی: این جمله بیان میکند که انسانها میتوانند از مشاهده رفتارها و وضعیتهای ظاهری دیگران، به احساسات و حالتهای درونی آنها پی ببرند. به عبارت دیگر، آنچه در خارج دیده میشود، گویای احوال درونی افراد است.
بیند احوال علّت و امراض
داند اسباب جوهر و اعراض
هوش مصنوعی: کسی که به وضعیت بیماریها توجه میکند، میتواند منابع و دلایل این مشکلات و تغییرات را بشناسد.