بخش ۲۴ - در پند و نصیحت پادشاه گوید
همه خلق آنچه ماده وانچه نرند
از درون خازنان یکدگرند
گر دهی نیک نیک پیش آرند
ور کنی بد بدی نگهدارند
زانکه از کوزه بهر عادت و خو
بترابد گلاب و سرکه درو
خویشتن را همی نکو خواهی
وز بد دیگران نه آگاهی
تو که از کرمکی بیازاری
چه کنی با دگر کسی ماری
صبر کن بر سفاهت جاهل
تا شوی سایس ولایت دل
پند عاقل به آخر کارت
کند ار کند تیز بازارت
هست پندت نگاه دارنده
همچو می ناخوش و گوارنده
بخش ۲۳ - فی حفظ اسرارالملک و کفایته و کتمانه: با سلاطین چو گفت خواهی رازبخش ۲۵ - در حلم پادشاه و احتمال از زیردستان: بشنو تا ابوحنیفه چه گفت
اطلاعات
وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: محمودرضا رجایی
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
همه خلق آنچه ماده وانچه نرند
از درون خازنان یکدگرند
هوش مصنوعی: همه انسانها و هر چیزی که مادی است یا غیرمادی، در حقیقت از جانهای یکدیگر نشأت میگیرد و به هم مرتبط هستند.
گر دهی نیک نیک پیش آرند
ور کنی بد بدی نگهدارند
هوش مصنوعی: اگر کار خوبی انجام دهی، آن را با نیکی به خاطر میآورند، اما اگر کار بدی کنی، آن را با بدی به یاد میسپارند.
زانکه از کوزه بهر عادت و خو
بترابد گلاب و سرکه درو
هوش مصنوعی: چون کوزهای برای عادت و سلیقه ما ساخته شده، درون آن همواره گل و سرکه وجود دارد.
خویشتن را همی نکو خواهی
وز بد دیگران نه آگاهی
هوش مصنوعی: اگر خودت را نیکو بیابی و از بدیهای دیگران آگاه نباشی، این نشان میدهد که تنها به خودت توجه کردهای.
تو که از کرمکی بیازاری
چه کنی با دگر کسی ماری
هوش مصنوعی: اگر تو بتوانی به یک کرم آسیب بزنی، چه کاری میتوانی با دیگران که به مراتب بزرگتر و خطرناکترند انجام دهی؟
صبر کن بر سفاهت جاهل
تا شوی سایس ولایت دل
هوش مصنوعی: به آرامی بر نادانی و جهالت دیگران صبور باش تا بتوانی هدایتگر و نگهبان دلها شوی.
پند عاقل به آخر کارت
کند ار کند تیز بازارت
هوش مصنوعی: اگر انسان عاقل به تو نصیحت کند، آن نصیحت میتواند در پایان کار به تو کمک کند و تو را در کارهایت موفقتر کند.
هست پندت نگاه دارنده
همچو می ناخوش و گوارنده
هوش مصنوعی: توجه به نصیحتها و اندرزها مانند حالتی است که میتواند هم خوشایند و هم ناخوشایند باشد. بنابراین، لازم است این نصیحتها را حفظ و به کار ببندی.