گنجور

بخش ۶ - فی صفة الموت

جز دو رنگی نشد ز مرگ هلاک
مرد یک رنگ را ز مرگ چه باک
مجلس وعظ رفتنت هوسست
مرگ همسایه واعظ تو بسست
مرگ را در سرای پیچاپیچ
پیش تا سایه افگند به بسیچ
زادگان چون رحم بپردازند
سفر مرگ خویش را سازند
تو به پیری ز مرگ نندیشی
ملک‌الموت را مگر خویشی
وگر ایدون که خویشی تو دُرست
هست باری بآخر و به نخست
نکند سود و جز زیان ندهد
که ورا نیز اجل امان ندهد
سوی مرگ است خلق را آهنگ
دم‌ زدن گام و روز و شب فرسنگ
جان پذیران چه بی‌نوا چه به برگ
همه در کشتی‌اند و ساحل مرگ
هستی حق زوال نپذیرد
آنکه مرگ آفرید کی میرد
پیش آن‌کس که قدر دین داند
سرگذشت امل اجل خواند

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: محمودرضا رجایی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

جز دو رنگی نشد ز مرگ هلاک
مرد یک رنگ را ز مرگ چه باک
هوش مصنوعی: زندگی و مرگ فقط به دو رنگ ختم می‌شود؛ مردی که در زندگی‌اش یک‌دست و یک‌رنگ باشد، از مرگ نمی‌ترسد.
مجلس وعظ رفتنت هوسست
مرگ همسایه واعظ تو بسست
هوش مصنوعی: نشست‌های پند و نصیحت به خاطر تمایل به رفتن توست، و مرگ همسایه‌ات تنها بهانه‌ای است برای تو، ای وعظ‌کننده.
مرگ را در سرای پیچاپیچ
پیش تا سایه افگند به بسیچ
هوش مصنوعی: مرگ در خانه‌ای پر از پیچیدگی و زوایا خود را نمایان می‌کند و گاهی مثل سایه‌ای بر روی همه چیز می‌افتد.
زادگان چون رحم بپردازند
سفر مرگ خویش را سازند
هوش مصنوعی: فرزندان زمانی که به دنیا می‌آیند، سفر زندگی و مرگ خود را رقم می‌زنند.
تو به پیری ز مرگ نندیشی
ملک‌الموت را مگر خویشی
هوش مصنوعی: تو به پیری فکر کن و نگران مرگ نباش، مگر اینکه با ملک الموت ارتباط نزدیکی داشته باشی.
وگر ایدون که خویشی تو دُرست
هست باری بآخر و به نخست
هوش مصنوعی: اگر به راستی با خویشاوندان خود به درستی رفتار کنی، در نهایت و از ابتدا نتیجه مثبت خواهد بود.
نکند سود و جز زیان ندهد
که ورا نیز اجل امان ندهد
هوش مصنوعی: مبادا که زندگی فقط به دردسر و زیان منجر شود، زیرا حتی مرگ هم به هیچ کس رحم نمی‌کند.
سوی مرگ است خلق را آهنگ
دم‌ زدن گام و روز و شب فرسنگ
هوش مصنوعی: آدم‌ها در مسیر زندگی به سوی مرگ حرکت می‌کنند و هر روز و شب که می‌گذرد، به مانند پیمودن فاصله‌ای طولانی به آن نزدیک‌تر می‌شوند.
جان پذیران چه بی‌نوا چه به برگ
همه در کشتی‌اند و ساحل مرگ
هوش مصنوعی: همه انسان‌ها، چه بی‌پناه و چه با زندگی‌ خوب، در یک مسیر مشابه حرکت می‌کنند و در نهایت همه به سمت مرگ می‌رسند.
هستی حق زوال نپذیرد
آنکه مرگ آفرید کی میرد
هوش مصنوعی: وجود حقیقت هرگز از بین نمی‌رود. آن کسی که مرگ را خلق کرده، هرگز نخواهد مرد.
پیش آن‌کس که قدر دین داند
سرگذشت امل اجل خواند
هوش مصنوعی: کسی که ارزش دین را درک می‌کند، می‌فهمد که زندگی و سرنوشت انسان به تقدیر و زمان مشخصی مرتبط است.

حاشیه ها

1396/01/07 00:04
هادی

کلمه اول بیت اول «جز» باید باشه ظاهرا