گنجور

بخش ۲۱ - در صفت ارکانی و گردونی با آن جهان الدنیا قنطرةٌ فاعبروها ولا تعمروها

آنچه ارکانی و آنچه گردونیست
زان جهان پوستهای بیرونیست
هرکه اندر جهان دین باشد
هر دمش آسمان زمین باشد
مرد تا در جهان دین نرسد
از گمان در ره یقین نرسد
نردبان سوی گل گرانها راست
نردبان سوی دل روانها راست
ز منی دان زمانه ساخته را
بینوا خوان فلک نواخته را
خوارتر کس فلک نواخته است
زانکه با او زمانه ساخته است
هرکه او با زمانه در سازد
عقبی او را ز پیش بندازد
ای در این پست مانده همچون مست
شکری سوی جان و دل بفرست
تو که در بندِ حرص و آز شدی
همچو زر در دهان گاز شدی

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: محمودرضا رجایی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

آنچه ارکانی و آنچه گردونیست
زان جهان پوستهای بیرونیست
هوش مصنوعی: هر آنچه که بنیادی و اصلی است و هر آنچه که به دنیای مادی تعلق ندارد، تنها ظاهری از آن جهان است و پوسته‌هایی در بیرون به شمار می‌روند.
هرکه اندر جهان دین باشد
هر دمش آسمان زمین باشد
هوش مصنوعی: هر کسی که در این دنیا پایبند به اصول دین باشد، هر لحظه زندگی‌اش مانند آسمان و زمین پر از برکت و آرامش خواهد بود.
مرد تا در جهان دین نرسد
از گمان در ره یقین نرسد
هوش مصنوعی: انسان تا زمانی که به درک و شناخت واقعیات دینی نرسد، نمی‌تواند به یقین و باورهای راستین دست یابد.
نردبان سوی گل گرانها راست
نردبان سوی دل روانها راست
هوش مصنوعی: نردبانی که به سمت گل‌های زیبا و ارزشمند می‌رود، همچنان به سمت دل‌های عاشق و احساساتی نیز است.
ز منی دان زمانه ساخته را
بینوا خوان فلک نواخته را
هوش مصنوعی: دنیا به افرادی که به طرز خاصی ساخته شده‌اند، رحم نمی‌کند و مانند چنگی که برای نوازش زیبا تنظیم شده، بر آن‌ها می‌تازد.
خوارتر کس فلک نواخته است
زانکه با او زمانه ساخته است
هوش مصنوعی: کسی که در زندگی به او ظلم شده و مورد بی‌احترامی قرار گرفته، در واقع به خاطر این است که زمانه و شرایط به او کمک نکرده‌اند و نتوانسته است در برابر سختی‌ها و مشکلات ایستادگی کند.
هرکه او با زمانه در سازد
عقبی او را ز پیش بندازد
هوش مصنوعی: هر کسی که با شرایط زمانه وفق پیدا کند، پیشرفت بیشتری خواهد داشت و در آینده موفق‌تر خواهد بود.
ای در این پست مانده همچون مست
شکری سوی جان و دل بفرست
هوش مصنوعی: ای کسی که در این شرایط سخت و تلخ قرار گرفته‌ای، مانند کسی که مست از شادی است، با محبت و عشق به جان و دل بفرست.
تو که در بندِ حرص و آز شدی
همچو زر در دهان گاز شدی
هوش مصنوعی: تو که به خاطر حرص و ذاتی خود در حال تلاش برای به دست آوردن بیشتر هستی، مثل طلا که در دهان جانوران بی‌ارزش می‌شود.