گنجور

بخش ۱۸ - اندر مذمّت مال دوست

سفله چون خواند رو به مهمانش
پس چه نانش شکن چه دندانش
بر درِ کارگاه طبع لئیم
نز پی ایمنی که از سرِ بیم
گرچه زنجیر حلقه نپذیرد
سفله را در بزن که خود میرد
برده چون طاعت و دل و دینت
بادهٔ تلخ و عمر شیرینت
کوی پر دزد و خانه پر ز قماش
پاسبان را چه خوش بود خشخاش
طمع خلق و دلق پستی تست
زورق بحر زرق هستی تست

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: محمودرضا رجایی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

سفله چون خواند رو به مهمانش
پس چه نانش شکن چه دندانش
هوش مصنوعی: وقتی آدم بی‌مقدار در مقابل مهمانش صحبت می‌کند، دیگر نباید نگران نان و دندانش باشد.
بر درِ کارگاه طبع لئیم
نز پی ایمنی که از سرِ بیم
هوش مصنوعی: به درِ کارگاه شاعری که خودخواه است و احساساتش را به نمایش می‌گذارد نرو، چون نباید به دنبال حفظ امنیتی باشی که فقط از ترس ناشی می‌شود.
گرچه زنجیر حلقه نپذیرد
سفله را در بزن که خود میرد
هوش مصنوعی: هر چند که زنجیر به دست افراد پست و بی‌ارزش نمی‌افتد، اما اگر به آنها فشار بیاری، خودشان از بین می‌روند.
برده چون طاعت و دل و دینت
بادهٔ تلخ و عمر شیرینت
هوش مصنوعی: اگر در زندگی به اطاعت و ایمان خود وفادار باشی، مانند باده‌ای تلخ که نوشیدنش دشوار است، اما عمر تو شیرین و خوش خواهد بود.
کوی پر دزد و خانه پر ز قماش
پاسبان را چه خوش بود خشخاش
هوش مصنوعی: محل زندگی دزدها و خانه‌ای که پر از کارگران است، برای پاسبان چقدر جذاب و دل‌انگیز خواهد بود!
طمع خلق و دلق پستی تست
زورق بحر زرق هستی تست
هوش مصنوعی: طلب و آرزوی مردم و دلبستگی‌های سطحی نشانه‌ی پستی است، مانند قایقی در دریای فریب و نیرنگ زندگی.