گنجور

بخش ۵۸ - فی صفة‌الزهد و الزّاهد

زاهدی از میان قوم بتاخت
به سرِِ کوه رفت و صومعه ساخت
روزی از اتّفاق دانایی
عالمی پُر خرد توانایی
برگذشت و بدید زاهد را
آن چنان پارسای عابد را
گفت ویحک چرا براین بالای
ساختستی مقام و مسکن و جای
گفت زاهد که اهل دنیا پاک
در طلب کردنش شدند هلاک
بازِ دنیا شده است در پرواز
در فکنده به هر دیار آواز
به زبانی فصیح می‌گوید
در جهان صیدِِ خویش می‌جوید
هر زمان گوید اهل دنیی را
جفت بلوی و فرد مولی را
وای آن کو ز من حذر نکند
در طلب کردنم نظر نکند
تا نگردد چنانکه در فسطاط
اندکی مرغ و باز بر افراط

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: محمودرضا رجایی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

زاهدی از میان قوم بتاخت
به سرِِ کوه رفت و صومعه ساخت
هوش مصنوعی: یک زاهد از بین مردم به سمت کوه رفت و در آنجا یک صومعه بنا کرد.
روزی از اتّفاق دانایی
عالمی پُر خرد توانایی
هوش مصنوعی: روزی اتفاقی برای فردی دانا و باهوش پیش آمد که نشان‌دهنده توانایی و دانش او بود.
برگذشت و بدید زاهد را
آن چنان پارسای عابد را
هوش مصنوعی: او از کنار زاهد گذشت و دید که چقدر آن عابد پارسا است.
گفت ویحک چرا براین بالای
ساختستی مقام و مسکن و جای
هوش مصنوعی: گفت: وای بر تو! چرا در این بالاترین نقطه، برای خود مقام و منزلت و مکانی ساخته‌ای؟
گفت زاهد که اهل دنیا پاک
در طلب کردنش شدند هلاک
هوش مصنوعی: زاهد گفت که کسانی که به دنبال دنیا هستند، در این راه نابود می‌شوند.
بازِ دنیا شده است در پرواز
در فکنده به هر دیار آواز
هوش مصنوعی: جهان مانند پرنده‌ای است که در حال پرواز است و آوازش را به هر گوشه‌ای از زمین می‌رساند.
به زبانی فصیح می‌گوید
در جهان صیدِِ خویش می‌جوید
هوش مصنوعی: در دنیا، هر کسی به دنبال شکار یا هدف خود می‌گردد و به شیوه‌ی واضحی این را بیان می‌کند.
هر زمان گوید اهل دنیی را
جفت بلوی و فرد مولی را
هوش مصنوعی: هر وقت که اهل دنیا به یکدیگر می‌گویند که باید خوب و شایسته باشید، اما فردی که در حال تربیت و پرورش است، به صورت مستقل و منحصر به فرد عمل می‌کند.
وای آن کو ز من حذر نکند
در طلب کردنم نظر نکند
هوش مصنوعی: ای کاش آن کس که از من دوری می‌کند به جستجوی من بیفتد و به من توجه کند.
تا نگردد چنانکه در فسطاط
اندکی مرغ و باز بر افراط
هوش مصنوعی: تا زمانی که اوضاع به هم نمی‌ریزد و برندگان و باختگان در حد متعادل قرار دارند.