گنجور

بخش ۴۸ - فی رؤیا البهائم

خر بود خادمی ولی کاهل
که به کار اندرون بود مُنبل
اسب زن باشد ای به دانش فرد
مرد را اسب و زن بود در خورد
استر آنرا که زن بود حامل
بد بُوَد بچه نایدش حاصل
شتر آید ترا سفر در خواب
سفری سهمناک پر غم و تاب
گاو باشد دلیل سالِ فراخ
به برِ پادشا شود گستاخ
گو سپندت بود غنیمت و مال
اقتضا زان کند فراخی سال
بز کسی کو دنیّ و بد گوهر
پر خروش و به کار در سر شر

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: محمودرضا رجایی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خر بود خادمی ولی کاهل
که به کار اندرون بود مُنبل
هوش مصنوعی: اگرچه او خر بود و به عنوان خدمتکار شناخته می‌شد، اما در واقع تنبل و بی‌حوصله بود و به کارهای درون مشغول نمی‌شد.
اسب زن باشد ای به دانش فرد
مرد را اسب و زن بود در خورد
هوش مصنوعی: اسبی که به خوبی تربیت شده باشد، نماد مردی با دانش و فرهنگ است، و زن نیز در مقام خودش ارزشمند و شایسته است.
استر آنرا که زن بود حامل
بد بُوَد بچه نایدش حاصل
هوش مصنوعی: زنی که باردار است، اگر نیکو نباشد، فرزندی خوب به دنیا نخواهد آورد.
شتر آید ترا سفر در خواب
سفری سهمناک پر غم و تاب
هوش مصنوعی: شتر به سوی تو می‌آید و تو در خواب به سفری می‌روی که پر از حوادث تلخ و افکار ناراحت‌کننده است.
گاو باشد دلیل سالِ فراخ
به برِ پادشا شود گستاخ
هوش مصنوعی: اگر برکت و فراخی سالی به وجود بیاید، باعث می‌شود تا زیر دستان و اطرافیان از قدرت و موقعیت پادشاه جسور و بی‌پروا شوند.
گو سپندت بود غنیمت و مال
اقتضا زان کند فراخی سال
هوش مصنوعی: اگر اسب تو به عنوان نعمتی و ثروتی ارزشمند باشد، به آن توجه کن و از آن بهره‌برداری کن، چون سال فراخی و فراوانی را به ارمغان می‌آورد.
بز کسی کو دنیّ و بد گوهر
پر خروش و به کار در سر شر
هوش مصنوعی: بوِز به کسی می‌گوید که دارای شخصیت ناپسند و بدی است و همیشه در حال فریاد و حاشیه‌سازی بوده و به کارهای زشت مشغول است.