گنجور

بخش ۴۶ - فی رؤیا الأثواب و الأوانی

جامهٔ کهنه رنج و اندوه است
جامهٔ نو ز دولت انبوه است
بهترین جامه‌ای بود هنگفت
مر مرا اوستاد چونین گفت
مر زنان راست جامهٔ رنگین
اصل شادی و راحت و تزیین
جامهٔ سرخ مایهٔ شادیست
سال و مه بخت از او به آزادیست
جامهٔ هیبت است رنگ سیاه
ور بود زرد درد و محنت و آه
جامه‌های کبود اندوهست
رنج بر دل فزونتر از کوهست
طیلسان و ردا کمال بُوَد
کیسه و صره اصل مال بُوَد
نردبان اصل و مایهٔ سفرست
لیک زان مرد را همه خطرست
آسیا مردم امین باشد
آنکه در خانه به گزین باشد
دام باشد به خواب بستن کار
آینه زن بُوَد نکو هُش دار
بستگی آیدت ز قفل پدید
چون گشایش که آیدت ز کلید

اطلاعات

وزن: فعلاتن مفاعلن فعلن (خفیف مسدس مخبون)
قالب شعری: مثنوی
منبع اولیه: محمودرضا رجایی

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

جامهٔ کهنه رنج و اندوه است
جامهٔ نو ز دولت انبوه است
هوش مصنوعی: لباس کهنه نشانهٔ رنج و ناراحتی است، اما لباس نو نشانهٔ خوشبختی و فراوانی است.
بهترین جامه‌ای بود هنگفت
مر مرا اوستاد چونین گفت
هوش مصنوعی: بهترین لباس را به من داده بود که استاد به این گونه گفت.
مر زنان راست جامهٔ رنگین
اصل شادی و راحت و تزیین
هوش مصنوعی: زنان را به لباس‌های رنگین بیارایید؛ زیرا این کار نماد شادی و راحتی و زیبا شدن است.
جامهٔ سرخ مایهٔ شادیست
سال و مه بخت از او به آزادیست
هوش مصنوعی: پوشیدن لباس قرمز نشانه‌ای از شادمانی است و در زندگی فرد، سال و ماه به خاطر این لباس به خوشبختی و آزادی می‌انجامد.
جامهٔ هیبت است رنگ سیاه
ور بود زرد درد و محنت و آه
هوش مصنوعی: پوشش و لباس این احساسات، رنگ سیاه است و اگر زرد شود، نشان‌دهندهٔ درد، رنج و ناله است.
جامه‌های کبود اندوهست
رنج بر دل فزونتر از کوهست
هوش مصنوعی: لباس‌های تیره نشان‌دهنده اندوه هستند و این اندوه بر دل انسان سنگینی می‌کند و احساسی به مراتب بیشتر از بار کوه دارد.
طیلسان و ردا کمال بُوَد
کیسه و صره اصل مال بُوَد
هوش مصنوعی: لباس‌های زیبا و زیورآلات ممکن است نشانه‌ای از کمال و تکامل باشند، اما در حقیقت، اصل ارزش و دارایی انسان در آن چیزی است که در دل و نیت او نهفته است.
نردبان اصل و مایهٔ سفرست
لیک زان مرد را همه خطرست
هوش مصنوعی: سفر نیازمند تلاش و زحمت است، اما برای آن مرد، همه چیز می‌تواند خطرناک باشد.
آسیا مردم امین باشد
آنکه در خانه به گزین باشد
هوش مصنوعی: آسیاب، به معنای جامعه یا محلی است که افراد در آن زندگی می‌کنند. اگر کسی در خانه خود فردی را به عنوان هم نشین انتخاب کند که قابل اعتماد و درستکار باشد، آن فرد به عنوان عوامل مثبت جامعه شناخته می‌شود. در واقع، انتخاب افراد امین برای زندگی در کنار خود، به بهبود جامعه کمک می‌کند.
دام باشد به خواب بستن کار
آینه زن بُوَد نکو هُش دار
هوش مصنوعی: اگر به خواب بمانید و از واقعیت‌ها غافل شوید، به نوعی خود را فریب داده‌اید و این کار خوب نیست؛ پس باید هوشیار باشید.
بستگی آیدت ز قفل پدید
چون گشایش که آیدت ز کلید
هوش مصنوعی: وقتی قفل وجود داشته باشد، به آن بستگی می‌خورد؛ اما با باز شدن آن، کلید نشان‌دهنده گشایش و دسترسی است.