گنجور

شمارهٔ ۳۲

ای سنایی خواجگی با عشق جانان شرط نیست
جان به تیر عشق خسته دل به کیوان شرط نیست
«رب ارنی» بر زبان راندن چو موسا وقت شوق
پس به دل گفتن «انا الاعلی» چو هامان شرط نیست
از پی عشق بتان مردانگی باید نمود
گر چو زن بی‌همتی پس لاف مردان شرط نیست
چون «انا الله» در بیابان هدی بشنیده‌ای
پس هراسیدن ز چوبی همچو ثعبان شرط نیست
از پی مردانگی خواهی که در میدان شوی
دور کردن گرد گویی همچو چوگان شرط نیست
چون جمال یوسفی غایب شدست از پیش تو
پس نشستن ایمن اندر شهر کنعان شرط نیست
ور همی دعوی کنی گویی که «لی صبر جمیل»
پس فغان و گریه اندر بیت احزان شرط نیست
چون همی دانی که منزلگاه حق جز عرش نیست
پس مهار اشتر کشیدن در بیابان شرط نیست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای سنایی خواجگی با عشق جانان شرط نیست
جان به تیر عشق خسته دل به کیوان شرط نیست
هوش مصنوعی: ای سنایی، در عشق معشوق، نیازی به خواجگی و مقام نیست. جان عاشق که به تیر عشق محبوب دچار رنج و درد می‌شود، نمی‌تواند به چیز دیگری وابسته باشد.
«رب ارنی» بر زبان راندن چو موسا وقت شوق
پس به دل گفتن «انا الاعلی» چو هامان شرط نیست
هوش مصنوعی: در هنگام شوق و اشتیاق، همانند موسی که درخواست دیدن خداوند را داشت، زبانی می‌گوید "پروردگارا، خود را به من نشان بده" و در دل خود به انکار برتری خود مانند هامان مشغول می‌شود؛ این دو حالت را نمی‌توان با هم جمع کرد.
از پی عشق بتان مردانگی باید نمود
گر چو زن بی‌همتی پس لاف مردان شرط نیست
هوش مصنوعی: برای دستیابی به عشق معشوقان، باید شجاعت و مردانگی نشان داد. اگر کسی مانند زن‌ها بی‌عزم و اراده باشد، ادعای مردانگی او بی‌معناست.
چون «انا الله» در بیابان هدی بشنیده‌ای
پس هراسیدن ز چوبی همچو ثعبان شرط نیست
هوش مصنوعی: وقتی سخن خداوند را در بیابان شنیده‌ای، دیگر نیازی به ترس از چوبی که شبیه به مار است، نیست.
از پی مردانگی خواهی که در میدان شوی
دور کردن گرد گویی همچو چوگان شرط نیست
هوش مصنوعی: اگر می‌خواهی مردانگی را در میدان نمایش بدهی، باید مانند گرد و غبار از اطراف کنار بروی و به خودت اجازه ندهی که مانند یک توپ چوگان در بازی شرطی و محدود قرار بگیری.
چون جمال یوسفی غایب شدست از پیش تو
پس نشستن ایمن اندر شهر کنعان شرط نیست
هوش مصنوعی: وقتی که زیبایی یوسف از حضورت غایب است، پس احساس امنیت و آرامش در شهر کنعان امری محتمل نیست.
ور همی دعوی کنی گویی که «لی صبر جمیل»
پس فغان و گریه اندر بیت احزان شرط نیست
هوش مصنوعی: اگر به حقیقت صبر زیبا را داشته باشی، دیگر ناله و گریه در خانه‌ی غم ضرورتی ندارد.
چون همی دانی که منزلگاه حق جز عرش نیست
پس مهار اشتر کشیدن در بیابان شرط نیست
هوش مصنوعی: وقتی می‌دانی که جایگاه واقعی خدا جز عرش نیست، پس برای هدایت و کنترل عشق و خواسته‌های خود در زندگی، نیاز نیست در بیابان و بی‌هدفی تلاش کنی.