گنجور

شمارهٔ ۱۹۲

خواندم حکایتی ز کتابی که جمع کرد
اندر حکایت خلفا زید باهلی
گفتا که داد مامون یک شب دو بدره زر
بر نغمت سحاق براهیم موصلی
کس کرد و باز خواست دگر روز بدره‌ها
گفتا فساد باشد و نوعی ز جاهلی
«هو ینصرف» لقبش نهادند مردمان
واندر زبان گرفتش هر کس به مدخلی
لاینصرف تویی ز بزرگان روزگار
وینک ز نام خویش مر این را دلایلی
در نحو وزن افعل لاینصرف بود
نام تو احمدست به میزان افعلی

اطلاعات

وزن: مفعول فاعلات مفاعیل فاعلن (مضارع مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

خواندم حکایتی ز کتابی که جمع کرد
اندر حکایت خلفا زید باهلی
هوش مصنوعی: داستانی را از کتابی خواندم که در آن، داستان‌های خلفا جمع‌آوری شده است و یکی از شخصیت‌های آن زید باهلی است.
گفتا که داد مامون یک شب دو بدره زر
بر نغمت سحاق براهیم موصلی
هوش مصنوعی: مامون یک شب به من دو قطعه طلا داد و از من خواست تا برای او شعر بخوانم، مانند شعر سحاق که ابراهیم موصلی اجرا می‌کرد.
کس کرد و باز خواست دگر روز بدره‌ها
گفتا فساد باشد و نوعی ز جاهلی
هوش مصنوعی: کس از دیگری درخواست کرده و فردای آن روز دوباره پای دراز کردن و طلب کردن را ننگ می‌داند و آن را نوعی بی‌خودی و نابخردی می‌شمارد.
«هو ینصرف» لقبش نهادند مردمان
واندر زبان گرفتش هر کس به مدخلی
هوش مصنوعی: مردم به او لقب «هو ینصرف» دادند و هر کسی به شیوه‌ای خاص آن را در زبانش مطرح کرد.
لاینصرف تویی ز بزرگان روزگار
وینک ز نام خویش مر این را دلایلی
هوش مصنوعی: تو از بزرگانی که در روزگار هستند، خسته نمی‌شوی و این را به خاطر نام خودت ثابت کن.
در نحو وزن افعل لاینصرف بود
نام تو احمدست به میزان افعلی
هوش مصنوعی: در علم نحو، نام «احمد» به گونه‌ای است که تغییر نمی‌کند و همیشه ثابت می‌ماند، مانند وزن افعال در زبان عربی که به صورت خاصی تنظیم شده‌اند.