گنجور

شمارهٔ ۱۷۶

نکند دانا مستی نخورد عاقل می
ننهد مرد خردمند سوی مستی پی
چه خوری چیزی کز خوردن آن چیز ترا
نی چون سرو نماید به مثل سرو چو نی
گر کنی بخشش گویند که می کرد نه او
ور کنی عربده گویند که او کرد نه می

اطلاعات

وزن: فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن (رمل مثمن مخبون محذوف)
قالب شعری: قصیده
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

نکند دانا مستی نخورد عاقل می
ننهد مرد خردمند سوی مستی پی
هوش مصنوعی: شاید فرد دانا هرگز از شراب نچشد، اما عاقل نیز نمی‌نشیند و مرد خردمند به سمت نوشیدن نمی‌رود.
چه خوری چیزی کز خوردن آن چیز ترا
نی چون سرو نماید به مثل سرو چو نی
هوش مصنوعی: هر چیزی که می‌خوری، باید به تو زیبایی و جلوه‌ای همچون سرو بدهد. اگر خوراکی که تناول می‌کنی تو را مانند سرو زیبا نکند، پس چرا آن را بخوری؟
گر کنی بخشش گویند که می کرد نه او
ور کنی عربده گویند که او کرد نه می
هوش مصنوعی: اگر تو بخشش کنی، مردم می‌گویند که او (یعنی خودت) این کار را کرده است، و اگر به عصبانی باشی و تندی کنی، باز هم می‌گویند که او این کار را کرده و نه تو.

حاشیه ها

1391/10/19 03:01
محمد حسین ذوالفقاری

مصرع سوم را قبلا من چنین خوانده ام : "نی نماید بنظر سرو و شود سرو چو نی " ضمنا در مصرع پنجم وششم هم بجای " او " باید " وی " بگذاریم .

1391/11/15 16:02
مسعود نقاش

نی چنان سرو نماید به مثل سرو چو نی ، صحیح است . متن کتاب درسی قدیم

1392/04/09 22:07
tvdn,k lkjrld

متن صحیح به صورت زیر است
نکند دانا مستی، نخورد عاقل می
ننهد مرد خردمند، سوی پستی پی

1392/04/09 23:07
فریدون منتقمی

نکند دانا مستی، نخورد عاقل می
ننهد مرد خردمند، سوی پستی پی

1392/08/29 22:10
ناشناس

نی چنان سرو نماید بنظرسرو چونی ورکنی بخشش گویندکه می کردنه وی ورکشی عربده گویندکهوی کردنه می

1398/09/23 15:11
سهیلا فخر

در گذشته این ابیات به این شکل در کتب درسی چاپ شده بود:
نکند دانا مستی، نخورد عاقل می- ننهد مرد خردمند سوی پستی پی
چه خوری چیزی، کز خوردن آن چیز تو را - نی چنان سرو نماید به نظر سرو چو نی
گر کنی بخشش گویند که می کرد نه وی- ور کشی عربده گوینده که وی کرد نه می
پیروز و پایدار باشید