گنجور

شمارهٔ ۸۱

ای سنایی خواجگی در عشق جانان شرط نیست
جان اسیر عشق گشته دل به کیوان شرط نیست
«رب ارنی» بر زبان راندن چو موسی روز شوق
پس به دل گفتن «انا الاَعلیٰ» چو هامان شرط نیست
از پی عشق بتان مردانگی باید نمود
گر چو زن بی‌همتی پس لاف مردان شرط نیست
چون اناالله در بیابان هدی بشنیده‌ای
پس هراسیدن ز چوبی همچو ثعبان شرط نیست
از پی مردان اگر خواهی که در میدان شوی
صف کشیدن گِرد او بی گوی و چوگان شرط نیست
ور همی دعوی کنی گویی که «لی صبر جمیل»
پس فغان و زاری اندر بیت احزان شرط نیست
چون جمال یوسفی غایب شدست از پیش تو
پس نشستن ایمن اندر شهر کنعان شرط نیست
ور همی دانی که منزلگاه حق جز عرش نیست
پس مهار اشتر کشیدن در بیابان شرط نیست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای سنایی خواجگی در عشق جانان شرط نیست
جان اسیر عشق گشته دل به کیوان شرط نیست
ای سنایی در عشق جایی برای خواجگی و مقام وجود ندارد، جان اسیر عشق باشد اما دل در جایی بلند همچون مرتبه کیوان پذیرفته نیست.
«رب ارنی» بر زبان راندن چو موسی روز شوق
پس به دل گفتن «انا الاَعلیٰ» چو هامان شرط نیست
در زبان «رب ارنی» بگویی اما در دل غرور داشته باشی و «انا الاعلی» بگویی، پذیرفته نیست.
از پی عشق بتان مردانگی باید نمود
گر چو زن بی‌همتی پس لاف مردان شرط نیست
برای دستیابی به بتان زیبارو باید از خودگذشتگی و شجاعت داشته‌باشی اگر بی‌همّت و ناجوانمرد هستی‌، پذیرفته نیست.
چون اناالله در بیابان هدی بشنیده‌ای
پس هراسیدن ز چوبی همچو ثعبان شرط نیست
اگر که صدای "انی‌الله" را (از درخت) در بیابان شنیده‌ای، دیگر ترسیدن از عصا و چوبی که به شکل مار است، پذیرفته نیست.
از پی مردان اگر خواهی که در میدان شوی
صف کشیدن گِرد او بی گوی و چوگان شرط نیست
اگر به میدان می‌روی همچون مردان با گوی و چوگان برو.
ور همی دعوی کنی گویی که «لی صبر جمیل»
پس فغان و زاری اندر بیت احزان شرط نیست
هوش مصنوعی: اگر در دل خود شکایت داری و به خاطر مشکلاتت به صبر زیبا اشاره می‌کنی، پس نباید در خانه‌ی غم و اندوه بیش از حد زاری و ناله کنی.
چون جمال یوسفی غایب شدست از پیش تو
پس نشستن ایمن اندر شهر کنعان شرط نیست
هوش مصنوعی: زمانی که زیبایی یوسف از مقابل چشمانت غایب شده، دیگر نشستن و احساس امنیت در شهر کنعان تضمینی ندارد.
ور همی دانی که منزلگاه حق جز عرش نیست
پس مهار اشتر کشیدن در بیابان شرط نیست
هوش مصنوعی: اگر می‌دانی که جایگاه حق فقط عرش است، پس کنترل کردن شتر در بیابان ضروری نیست.

خوانش ها

شمارهٔ ۸۱ به خوانش عندلیب