شمارهٔ ۴۰۷
تا معتکف راه خرابات نگردی
شایستهٔ ارباب کرامات نگردی
از بند علایق نشود نفس تو آزاد
تا بندهٔ رندان خرابات نگردی
در راه حقیقت نشوی قبلهٔ احرار
تا قدوهٔ اصحاب لباسات نگردی
تا خدمت رندان نگزینی به دل و جان
شایستهٔ سکان سماوات نگردی
تا در صف اول نشوی فاتحهٔ «قل»
اندر صف ثانی چو تحیات نگردی
شه پیل نبینی به مراد دل معشوق
تا در کف عشق شه او مات نگردی
تا نیست نگردی چو سنایی ز علایق
نزد فضلا عین مباهات نگردی
محکم نشود دست تو در دامن تحقیق
تا سوخته راه ملامات نگردی
اطلاعات
وزن: مفعول مفاعیل مفاعیل فعولن (هزج مثمن اخرب مکفوف محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکیدرج
* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی میتوانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.
برگردان به زبان ساده
تا معتکف راه خرابات نگردی
شایستهٔ ارباب کرامات نگردی
هوش مصنوعی: تا زمانی که در مسیر زندگی به سوی کجی و فساد نروی، شایستهٔ رحمت و لطف الهی نخواهی بود.
از بند علایق نشود نفس تو آزاد
تا بندهٔ رندان خرابات نگردی
هوش مصنوعی: تا زمانی که از وابستگیها و علاقهها رها نشوی، نمیتوانی روح خود را آزاد کنی و تبدیل به کسی شوی که از زندگی لذت میبرد و تجربههای جدید را میچشد.
در راه حقیقت نشوی قبلهٔ احرار
تا قدوهٔ اصحاب لباسات نگردی
هوش مصنوعی: در مسیر جستجوی حقیقت نباید به قید و بندهای اجتماعی یا ظاهری وابسته شوی؛ زیرا اگر به این موضوعات توجه کنی، نمیتوانی به الگوی درستی از انسانهای آزاد تبدیل شوی.
تا خدمت رندان نگزینی به دل و جان
شایستهٔ سکان سماوات نگردی
هوش مصنوعی: تا وقتی که به رندان و مخلصان خدمت نکنی، به درستی достой مقامهای بلند آسمانی نخواهی رسید.
تا در صف اول نشوی فاتحهٔ «قل»
اندر صف ثانی چو تحیات نگردی
هوش مصنوعی: این بیت به این مفهوم اشاره دارد که برای رسیدن به مقام و والایی، باید ابتدا مراحل و مقدمات لازم را طی کرد. تا زمانی که به جایگاه اول نرسی، نمیتوانی از فضایل و نعمتهای آن بهرهمند شوی. اگر در صف دوم قرار بگیری، فقط میتوانی از احوال و برکات آن مقام بهرهمند شوی، نه به طور کامل. به عبارت دیگر، برای دستیابی به چیزهای ارزشمند، باید تلاش بیشتری کرد و در جایگاه مناسب قرار گرفت.
شه پیل نبینی به مراد دل معشوق
تا در کف عشق شه او مات نگردی
هوش مصنوعی: اگر به خواستههای دلت در عشق معشوق نرسی، مانند آن است که همانند یک اسب سلطنتی را نمیبینی. تا زمانی که در عشق او غرق نشدهای، نمیتوانی آن را درک کنی.
تا نیست نگردی چو سنایی ز علایق
نزد فضلا عین مباهات نگردی
هوش مصنوعی: تا زمانی که به علایق و وابستگیها دچار نشدهای، مانند سنایی، نزد دانشمندان به خود نبال و خود را فراتر از دیگران مپندار.
محکم نشود دست تو در دامن تحقیق
تا سوخته راه ملامات نگردی
هوش مصنوعی: اگر به پژوهش و تحقیق به خوبی و با جدیت نپردازی، ممکن است در مسیر انتقاد و ملامت قرار بگیری و دچار مشکل شوی.

سنایی