گنجور

شمارهٔ ۳۸

ای صنم در دلبری هم دست و هم دستان تراست
بر دل و جان پادشاهی هم دل و هم جان تراست
هم حیات از لب نمودن هم شفا از رخ چو حور
با دم عیسی و دست موسی عمران تراست
در سر زلف نشان از ظلمت اهریمنست
بر دو رخ از نور یزدان حجت و برهان تراست
ای چراغ دل نمی‌دانی که اندر وصل و هجر
دوزخ بی مالک و فردوس بی رضوان تراست
در میان اهل دین و اهل کفر این شور چیست
گر مسلم بر دو رخ هم کفر و هم ایمان تراست
از جمال و از بهایت خیره گردد سرو و مه
سرو بستانی تو داری ماه بی کیوان تراست
آنچه بت‌گر کرد و جادو دید جانا باطل است
در دو مرجان و دو نرگس کار این و آن تراست
گر من از حواری جنت یاد نارم شایدم
کانچه حورالعین جنت داشت صد چندان تراست
از همه خوبان عالم گوی بردی شاد باش
داوری حاجت نیاید ای صنم فرمان تراست
در همه جایی سنایی چاکر و مولای تست
گر برانی ور بخوانی ای صنم فرمان تراست
این چنین صیدی که در دام تو آمد کس ندید
گوی گردون بس که اکنون نوبت میدان تراست

اطلاعات

وزن: فاعلاتن فاعلاتن فاعلاتن فاعلن (رمل مثمن محذوف)
قالب شعری: غزل
منبع اولیه: ویکی‌درج

* با انتخاب متن و لمس متن انتخابی می‌توانید آن را در لغتنامهٔ دهخدا جستجو کنید.

برگردان به زبان ساده

ای صنم در دلبری هم دست و هم دستان تراست
بر دل و جان پادشاهی هم دل و هم جان تراست
هوش مصنوعی: ای معشوق، در هنر جذابیتت هر دو دست و دستانت بر دل و جان سلطنت می‌کنند و هم دل و هم جان به تو وابسته است.
هم حیات از لب نمودن هم شفا از رخ چو حور
با دم عیسی و دست موسی عمران تراست
هوش مصنوعی: این بیت به زیبایی اشاره دارد به اینکه زندگی و حیات به نوعی از طریق ارتباط با دیگران به دست می‌آید و شفا و بهبودی نیز از زیبایی و سرزندگی ناشی می‌شود. به عبارتی، وجود محبت و زیبایی در زندگی انسان، همچون دم عیسی و معجزات موسی، می‌تواند منبعی از شفا و حیات باشد.
در سر زلف نشان از ظلمت اهریمنست
بر دو رخ از نور یزدان حجت و برهان تراست
هوش مصنوعی: در موهای زیبا و پیچیده تو نشانه‌ای از تاریکی و شرارت وجود دارد، در حالی که چهره‌ات روشن و نورانی همچون دلایل و نشانه‌های الهی است.
ای چراغ دل نمی‌دانی که اندر وصل و هجر
دوزخ بی مالک و فردوس بی رضوان تراست
هوش مصنوعی: ای چراغ دل، آیا نمی‌دانی که در خوشی و یا دوری، جایی مانند دوزخ بدون سرپرست و بهشت بدون رضایت تو وجود دارد؟
در میان اهل دین و اهل کفر این شور چیست
گر مسلم بر دو رخ هم کفر و هم ایمان تراست
هوش مصنوعی: میان افرادی که به دین اعتقاد دارند و کسانی که به کفر گرایش دارند، چه دلیلی برای این شوق و اشتیاق وجود دارد وقتی که یک مسلمان همزمان دو حالت کفر و ایمان را در خود دارد؟
از جمال و از بهایت خیره گردد سرو و مه
سرو بستانی تو داری ماه بی کیوان تراست
هوش مصنوعی: به خاطر زیبایی و ارزش تو، درخت سرو و ماه به عجب می‌افتند. تو در باغ خود سروی داری که به زیبایی‌اش می‌نازی و ماهی داری که بدون زحمت کیوانی به تو تعلق دارد.
آنچه بت‌گر کرد و جادو دید جانا باطل است
در دو مرجان و دو نرگس کار این و آن تراست
هوش مصنوعی: هر چیزی که بت‌پرست را به جادو و افسون می‌کشاند، جانا در واقع بی‌ارزش است و همه آن چیزها تنها حاصل کار دیگران است، همان‌طور که دو مرجان و دو نرگس به دست آمده‌اند.
گر من از حواری جنت یاد نارم شایدم
کانچه حورالعین جنت داشت صد چندان تراست
هوش مصنوعی: اگر من از ویژگی‌های حوریان بهشتی صحبت کنم، شاید بگویم که آنچه آن‌ها دارند، هزاران بار بیشتر از آن چیزی است که تو داری.
از همه خوبان عالم گوی بردی شاد باش
داوری حاجت نیاید ای صنم فرمان تراست
هوش مصنوعی: تو از تمامی زیباهای جهان برتری و خوشبخت باش. نیازی به درخواست و تقاضا نیست چون فرمان تو در دست من است.
در همه جایی سنایی چاکر و مولای تست
گر برانی ور بخوانی ای صنم فرمان تراست
هوش مصنوعی: در همه جا سنایی، تو را خدمت‌گزار و مرید خود می‌داند و به این مسئله توجه دارد که اگر تو او را برانی یا از او دور شوی، همچنان در دلش فرمان تو را می‌پذیرد.
این چنین صیدی که در دام تو آمد کس ندید
گوی گردون بس که اکنون نوبت میدان تراست
هوش مصنوعی: این‌گونه صیدی که به دام تو افتاده، مانندش دیده نشده است. حالا نوبت تو است که در میدان عمل به نمایش بگذاری.

خوانش ها

شمارهٔ ۳۸ به خوانش عندلیب

حاشیه ها

1394/02/28 14:04
هادی.م

شاید بیت سوم به جای زلف، زلفت صحیح تر باشه!
در سر زلفت نشان از ظلمت اهریمنست